اطلاعات نوشت: طراحی، احداث و بهره‌برداری از طرح‌های زیرساختی افزایش پایداری و تاب‌آوری شبکه انتقال گاز را به میزان قابل‌توجهی افزایش می دهد.
سال گذشته سال پر افت و خیزی برای تامین گاز در زمستان بود اما امسال به نظر می رسد با توجه به اقدامات انجام شده شرایط بهتر از سال گذشته باشد.
سال گذشته تأمین گاز برای مصرف مردم و صنایع به سختی انجام شد با این حال دولت موفق شد بدون قطع کردن مصرف عمومی مردم زمستان را سپری کند، اما در سال گذشته بسیاری از صنایع از قطع گاز گله داشتند زیرا بسیاری از شرکت‌های تولیدی مجبور به جیره بندی یا قطع مصرف گاز شدند، امسال اما دولت سعی دارد با اقدامات جدید از ضرر مالی به صنایع جلوگیری کند.
ناگفته نماند سال جاری با بهره برداری از فاز ۱۱پارس جنوبی بخشی از ناترازی گاز جبران می‌شود. به گفته محمد حسین متجلی مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس، فاز ۱۱پارس جنوبی به‌عنوان آخرین طرح از فازهای توسعه‌ای میدان گازی پارس جنوبی است و تاکنون ۴حلقه چاه فاز ۱۱پارس جنوبی حفاری شده که ۳حلقه چاه آن با تولید ۷.۲میلیون مترمکعب در روز وارد مدار بهره‌برداری شده است.
به گفته وی، از سکوی ۱۱Aفاز ۱۱پارس جنوبی بیش از ۲۸میلیون مترمکعب در روز گاز تولید می‌شود و با بهره‌برداری از این سکو در مجموع تولید گاز از فاز ۱۱پارس جنوبی به ۵۶میلیون مترمکعب در روز افزایش خواهد یافت.
در عین حال، ذخیره سازی گاز هم یکی از بهترین و با صرفه ترین اقدامات در حوزه انرژی است که می‌توان گاز را در فصل بهار و تابستان در مخازن ذخیره کرده تا در فصل سرما کشور به مشکل نخورد.
سرمای بی سابقه سال گذشته باعث شد پروژه‌های ذخیره سازی گاز احیا شوند تا به عنوان یکی از راهکارهای مناسب برای جبران ناترازی گاز با هدف افزایش انعطاف و پایداری شبکه انتقال گاز در دستورکار قرار بگیرند.
فرشید خیبری مدیرعامل شرکت نفت و گاز شرق اوایل مهر در رابطه با توان تولید این شرکت و دارا بودن بزرگترین مخزن ذخیره سازی گاز گفته بود: شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق با توان تولید بیش از ۶۲میلیون متر مکعب در روز نقش مهمی در تأمین انرژی شرق و شمال شرق کشور را به عهده دارد. همچنین این شرکت دارای بزرگترین تأسیسات ذخیره سازی گاز طبیعی با ظرفیت بیش از 2 میلیارد متر مکعب و توان بازتولید ۲۰میلیون متر مکعب در روز در ماه‌های سرد سال است.
مهدی حیدری مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی ایران هم در رابطه میزان تولید فعلی این شرکت خاطرنشان کرد: هم اکنون با در اختیار داشتن ۲۷میدان نفتی و گازی معادل ۳۷مخزن روزانه ۲۰۰هزار بشکه نفت و میعانات گازی و ۲۴۵میلیون متر مکعب گاز تولید می‌شود.
به گفته مسئولان وزارت نفت، ذخیره سازی گاز طبیعی یکی از اولویت‌های اصلی وزارت نفت به شمار می‌رود و با توجه به شرایط و ظرفیت مناسب مخزن شوریجه D، این مخزن به عنوان بزرگترین مخزن ذخیره سازی گاز طبیعی در کشور محسوب می‌شود که هشت ماه نخست سال روزانه به طور میانگین بیش از ۱۲میلیون متر مکعب گاز به این مخزن تزریق و در چهار ماه سرد سال امکان برداشت روزانه تا ۱۸میلیون متر مکعب فراهم است.
البته علی منتصری مدیر عامل شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی در جلسه پیش بینی بهره دهی چاه‌های این شرکت برای نیمه دوم امسال از تولید تجمعی ۱۸/۲۹میلیارد متر مکعب در شش ماه اول امسال خبر داده و اضافه کرده بود: در شش ماه گذشته از ۲۰۸چاه گازی و ۱۰چاه فعال نفتی شرکت روزانه ۹۸میلیون متر مکعب گاز و حدود پنج هزار بشکه نفت در روز برداشت شده است که تولید تجمعی نفت در این مدت به ۹۰۸هزار بشکه رسید.
وی افزود:سهم مناطق عملیاتی در تولید تجمعی گاز در شش ماه اول امسال را شامل تولید ۴۸درصدی از منطقه عملیاتی پارسیان، ۲۴درصد از منطقه عملیاتی نار و کنگان، ۲۴درصد از منطقه عملیاتی آغار و دالان و تولید چهار درصدی از منطقه سرخون می‌شود.
در زمستان سال ۱۴۰۲توان تولید شرکت زاگرس جنوبی به ۱۶۶میلیون متر مکعب در روز افزایش پیدا خواهد کرد که این افزایش مربوط به تولید ۷میلیون متر مکعب در روز از طرح زود هنگام میادین آغار و دی است.
موضوع دیگری که برای جلوگیری از ناترازی گاز در سال جاری در نظر گرفته شده است، طراحی، احداث و بهره‌برداری از طرح‌های زیرساختی مهم نظیر ایستگاه‌های تقویت فشار و خطوط انتقال گاز است که زمینه افزایش پایداری، انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری شبکه انتقال گاز و همچنین حجم ذخایر خطوط انتقال گاز را به میزان قابل‌توجهی افزایش خواهد داد.
علاوه بر این تمهیدات در سال جاری تقویت و تکمیل شبکه گاز در رینگ شرقی کشور هم در حال اجراست و به‌زودی به بهره‌برداری می‌رسد. به طوری که رضا نوشادی مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران چندی پیش از پیشرفت ۷۰درصدی این پروژه سخن به میان آورده و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران برای بهره برداری آن تا آغاز زمستان ابراز امیدواری کرده بود.
به گفته نوشادی، این پروژه از جمله پروژه‌های اولویت‌دار صنعت گاز است که در مراحل پایانی قرار دارد، زیرا مراحل طراحی، مناقصه، شناخت پیمانکار و امضای قرارداد آن در مدت زمان یک ماه انجام شد و اکنون از ۷۰درصد پیشرفت عبور کرده که رکوردی در این زمینه است.
این پروژه ۳۶اینچ از منطقه دوراهی دشتک در نزدیکی زابل آغاز می‌شود و تا شهر نهبندان در جنوب استان خراسان جنوبی ادامه دارد، مرحله دوم این پروژه در دستور کار است تا خط لوله یادشده به شهر سربیشه برسد و با تکمیل رینگ شرقی شبکه گاز کشور، بی‌شک دیگر شاهد افت فشار گاز در فصل سرد سال در خراسان جنوبی نخواهیم بود. با انجام این پروژه زمینه تبادل دوجانبه گاز بین شبکه گاز شمال شرق و جنوب شرق کشور مهیا می‌شود.
اقدام دیگری که برای جبران ناترازی صنعت گاز انجام شده است، عقد قراردادهای تأمین سوخت صنایع است که در این طرح تأمین سوخت صنایع به دو بخش ۸و ۴ماهه تقسیم می‌شود. در ۴ماه پیک مصرف سال مقرر شده که صنایع مقدمات استفاده از سوخت دوم را فراهم کنند.
البته در سال ۱۴۰۱نسبت به ۱۴۰۰تحویل گاز به صنایع با رشد ۱۳میلیارد مترمکعبی، از ۳۵میلیارد به ۴۸میلیارد مترمکعب رسید. علاوه بر آن صنایع این امکان را دارند که با مشارکت و سرمایه‌گذاری در طرح‌های ذخیره‌سازی روزمینی شرکت ملی گاز ایران، با هدف حمایت از بخش تولید، از مزایای این طرح هم بهره‌مند شوند.
با توجه به اینکه وزارت نفت و شرکت‌های تابعه برای زمستان ۱۴۰۲تمهیدات خوبی را انجام داده تا کشور دچار مشکل جدی در این زمینه نشود اما به گفته مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران هنوز ناترازی ۲۵۰تا ۳۰۰میلیون مترمکعبی گاز در کشور وجود دارد و باید علاوه بر افزایش تولید و ذخیره سازی و تبادل گاز، اقدامات اساسی برای کاهش مصرف خانگی و صنایع انجام داد تا مشکل ناترازی گاز از بین رود.
برآوردها نشان می‌دهد بسیاری از صنایع بزرگ کشور مانند پتروشیمی با استهلاک و افزایش مصرف روبرو هستند و باید اقدامات اساسی برای به روزرسانی دستگاه‌های خود انجام دهند تا بتوانند با مصرف انرژی کمتر محصول بیشتری تولید کنند.
