اطلاعات نوشت: ۱۲۰ شاخه رودخانه‌های اصلی در مازندران جریان دارد و 1000 کیلومتر آن از محدوده‌های شهری می‌گذرد که با هر دفعه بارندگی یا ناپایداری جوی لرزه بر اندام حاشیه نشینان رودخانه‌ها می‌افتد!
بر اساس آمارهای غیر رسمی، طی یک دهه گذشته بیش از ۱۰۰ مورد سیلاب در استان مازندران به وقوع پیوست و خسارت‌های زیادی را به جای آورده است، لایروبی نشدن رودخانه‌ها و تجاوز به حریم و بستر آنها مهم‌ترین دلایلی بوده که خسارت سیلاب را دوچندان کرده است.
کالبد شکافی سیلاب اخیر هم نشان می‌دهد که تخریب و تجاوز 2 عامل مهم خسارت 4000 میلیارد تومانی سیلاب در استان مازندران به شمار می‌رود و روند کند و دقیقه نودی لایروبی رودخانه‌های استان مازندران این جاذبه‌های زیبا و بکر را به تهدیدی فراروی شهرها و روستاهای استان بدل کرده است.
گلایه‌های مردم شنیده شود
یک شهروند چالوسی با بیان این که بسیاری از نقاط «سرداب رود» از گل و لای و آورده‌ها انباشته شده است، افزود: لایر وبی نشدن رودخانه سبب شده است بر اثر هر بارندگی، خسارت‌هایی به اهالی و حاشیه‌نشینان آن وارد شود.
جهاندار در گفتگو با خبرگزاری اظهارداشت: بالا آمدن سطح رودخانه «سرداب رود» به دلیل عمق کم آن و تجاوز و تخریب به بستر و حاشیه آن سبب می‌شود تا بر اثر هر بارندگی و طغیانی شدن رودخانه سطح جاده کندوان انباشته از گل‌و‌لای و مسدود شود و متأسفانه ساخت و سازهای بی‌رویه در حاشیه رودخانه‌ها از جمله سرداب رود سبب شده است که بر اثر هر بارندگی شاهد طغیان رودخانه‌ها و وارد شدن خسارت باشیم وی از مسئولان خواست تا مقابله جدی با این پدیده‌ها داشته باشند.
رودخانه‌های بسیار زیادی از داخل شهرهای مازندران می‌گذرد که رودخانه «ماشلک» در نوشهر از جمله آن است که پس از بارندگی و خسارات اخیر متولیان امر اقدام به لایروبی آن کردند.
یک شهروند نوشهری هم با بیان این که سال‌های سال شاهد طغیانی شدن رودخانه «ماشلک» و وارد شدن خسارات به نواحی حاشیه آن هستیم، آبگرفتگی منازل حاشیه نشین را از جمله خسارت‌ها ذکر کرد.
علی جعفری با بیان اینکه تاکنون سیلاب‌های مخرب و زیانباری از جمله سیلاب سال ۷۰ را در شهرستان نوشهر شاهد بوده‌ایم، گفت: بر اثر این سیلاب پل منطقه ستارخان تخریب شده بود و اکنون نیز در منطقه فردوسی شاهد رانش حاشیه بستر رودخانه هستیم.
بنا به این گزارش،دیواره سازی رودخانه‌های مازندران هم ازجمله طرح‌هایی است که می‌تواند شتاب تخریب ناشی از سیلاب‌های ویرانگر را کاهش دهد و در سال جاری فقط ۵۹ کیلومتر از نقاط استان حادثه خیز استان لایروبی و ۱۳۰۰ متر از این نقاط دیواره سازی شده است.مازندران ۱۲۰ رودخانه اصلی به طول حدود 7 هزار کیلومتر دارد که بیش از 1000 کیلومتر از این رودخانه‌ها در محدوده شهری واقع شده است و در مواقع طغیانی شدن رودخانه‌ها نیز بیشتر در همین محدوده‌ها اتفاق می‌افتد.
لایروبی ۵۹ کیلومتر رودخانه در مازندران
براساس اعلام آب منطقه‌ای مازندران از ابتدای امسال تا پیش از وقوع سیل اخیر با صرف اعتباری بالغ بر۸۰۰ میلیارد ریال حدود ۵۹ کیلومتر از رودخانه‌های استان در نقاط حادثه‌خیز لایروبی و یک‌هزار و ۳۰۰ متر دیواره‌سازی نیز انجام شد که نقش مؤثری در کاهش خسارت سیلاب داشت.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران در جلسه ستاد مدیریت بحران استان خاطرنشان کرد: در 2 سال گذشته به ترتیب ۴۳ و ۷۷ کیلومتر دیوارهای حفاظتی ساخته شد و حدود ۳ هزار و ۵۰۰ متر لایروبی نیز طی این ۲ سال در استان انجام گرفت.
داوودیان افزود: در رودخانه سردآبرود، حد فاصل سد انحرافی تا دریا نزدیک به یک کیلومتر دیواره‌سازی داشتیم که اگر این دیوارها نبود، برخی روستاها مانند نجارکلا و دیوکلا دچار خسارت‌های بیشتری می‌شدند و ممکن بود شاهد آب گرفتگی شدید در این مناطق مسکونی باشیم.
رئیس هیات مدیره شرکت آب منطقه‌ای مازندران گفت: در فاصله ۶.۵ کیلومتری سد انحرافی سردآبرود تا دریا ۲۰ نقطه آسیب‌پذیر شناسایی شده است که برای ایمن‌سازی آنها به 3 کیلومتر دیواره‌سازی نیاز داریم تا در سیل‌های بعدی شاهد بروز خسارت نباشیم. زیرا در طغیان‌های بعدی قطعاً دامنه خسارت از حریم و بستر رودخانه‌ها فراتر خواهد رفت.
وی اظهار کرد: دِبی دوره بازگشت ۵۰ ساله رودخانه سردآبرود نزدیک به ۶۰ متر مکعب در ثانیه است، اما در سیل اخیر دِبی پیک سیلاب ۱۶۵ مترمکعب در این رودخانه ثبت شد که دوره بازگشت بیش از ۲۰۰ ساله را نشان می‌دهد. دِبی دوره بازگشت ۵۰ ساله پلنگ‌آبرود نیز ۵۷ متر مکعب است که در سیل اخیر شاهد ثبت پیک سیلاب ۱۳۵ مترمکعب بودیم.
داوودیان خاطرنشان کرد: معمولاً هیچکدام از سازه‌هایی که طراحی می‌شوند، با در نظر گرفتن دوره بازگشت ۲۰۰ ساله نیستند. مرسوم است که سدهای انحرافی خارج از محدوده شهرها با دوره بازگشت ۲۵ ساله و در داخل شهرها با دوره بازگشت ۵۰ ساله طراحی می‌شود و پل‌هایی که تخریب شدند نیز بر اساس دِبی ۵۰ ساله طراحی درستی داشتند، اما شدت سیل اخیر با دوره بازگشت بیش از ۲۰۰ سال و غیرقابل پیش‌بینی بود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران درباره دلیل وقوع سیل اخیر در چالوس گفت: بارندگی شدید در یک بازه زمانی کوتاه چنین وضعیتی را ایجاد می‌کند. ما در گذشته بارندگی‌های بیشتر از این هم داشتیم، اما خسارتی به جا نمی‌گذاشت، چون مدت بارش بیشتر بود و شدت کمتری داشت. در همین سیل نیز کلاردشت که در بالادست منطقه «زوات» قرار دارد بارندگی نداشت، اما بارش‌های سنگین و کوتاه‌مدت در مناطق جنگلی اطراف سد انحرافی ثبت شد که جاری‌شدن سیل را به دنبال داشت.
در سیل اخیر بیشترین خسارت‌ها در 4 شهرستان عباس‌آباد، چالوس، نور و سوادکوه ثبت شد وبرای رودخانه‌ها در این شهرستان‌ها به بیش از ۷ کیلومتر دیواره‌سازی نیاز است و برای اجرای این مقدار دیواره‌سازی و تثبیت بستر باید حدود یک‌هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار تأمین شود.
ساخت وسازهای بی رویه در حاشیه رودخانه‌ها
حسینعلی محمدی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری مازندران خسارت ناشی از سیلاب اخیر را بیش از 3 هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان ذکر کرد و گفت: حدود ۵۰۰ واحد مسکونی در این حادثه دچار آسیب شدند که شش واحد تخریب کامل شده است.وی در گفت وگو با خبرنگار مهر، ساخت وسازهای بی رویه وغیرمجاز در حاشیه رودخانه‌ها را از جمله دلایل حوادث ذکر کرد و گفت: شناسایی واحدهای غیرمجاز حریم و حاشیه رودخانه‌ها جزو اولویت‌ها قرار دارد.
وی با بیان اینکه لایروبی رودخانه‌ها باید به صورت جدی در دستور کار قرار گیرد، خواستار تلاش شهرداری‌ها و شرکت آب منطقه‌ای در این زمینه شد.
پایش هوشمند رودخانه‌های مازندران برای رصد و جلوگیری از تخلفات احتمالی، دستور وزیر کشور در سفر اخیر به مازندران بوده است.
