علی تهرانی فرد: بی شک شما هم در تردد روزانه خود در سطح شهر با تعداد زیادی اماکن و مغازههای های کوچک و بزرگ مواجه شده اید که خدمات خاص و به اصطلاح جدیدی را به مشتریان ارائه میکنند، این اماکن امروز به کافی شاپ معروف شده اند که در سالهای گذشته رشد قارچ گونهای را به ویژه در برخی محلات و خیابانها داشته اند.
تنها چند دقیقه پیاده روی کافی است تا مجموعه ای از کافی شاپهای متعدد و گوناگون و البته به تازگی مغازه های سرو قهوه را در کنار هم و یا با فاصله کوتاه مشاهده کنید.
پراکندگی این مراکز در سطح شهر تهران بسیار است اما در برخی خیابانهای پایتخت مانند کریم خان، بلوارکشاورز و ولیعصر تجمع خاصی از این مراکز بسیار به چشم میآید.
در برخی از نقاط تهران این کافی شاپها محیط فیزیکی بزرگی دارند که بیشتر مانند سالنهای بزرگ سینما هستند و در بسیاری از موارد هم آنقدرکوچکند که به صورت زیر پلهای فعالیت دارند.
میلیون ها دانش آموز و دانشجو بسیاری از ساعات اوقات فراغت خود را در این مراکز می گذرانند.اما متاسفانه در سایه غفلت والدین و مدیران ذی ربط، به پاتوقی برای برخی جوانان تبدیل شده است تا در کنار همسن و سالان خود ساعتی را با دود سیگار و انواع قلیان ها سپری کنند.
بی گمان فعالیت های این مراکز نیز از سوی برخی نهادها رصد و نظارت می شود اما رفت و آمدی گذری به این مراکز به ویژه در ساعات خلوت صبح گاه و شامگاه صحنه های عجیب و غریبی را فراروی چشم شما قرار می دهد.
به باور بسیاری از کارشناسان اجتماعی و جامعه شناسان آنچه که در این اماکن در جریان است تلفیقی از دوست یابی، یارگیری برای گروه، شبکه سازی و در برخی موارد نیز البته زمینه ای برای ترویج و تبلیغ بی حیایی و روابط نامشروع است.
*اماکنی با ظاهر غربی در قلب پایتخت
در یک نگاه کلی با ورود به برخی از این مراکز در کلانشهری مانند تهران، می توان رنگ و لعاب فرهنگ غربی را دید، از تصاویر خوانندگان و سلبریتی های داخلی و خارجی با تیپ و ظاهری نیمه عریان تا جملات و واژگان عجیب و غریب بیگانه که دربردارنده واژگان تحریک آمیز و سخیف بر در و دیوار این مراکز مشاهده میشود.
صدای ملایم یا بعضا تند موسیقیهای روز غربی با گرایشهای رپ و برخی از موسیقیهای زیرزمینی نیز محیط این مراکز را خاص تر می کند!
* از یارگیری تا انحرافات اخلاقی
حاشیهها و آسیبهای پیدا و پنهان فعالیت خارج از عرف و قانون این مراکز را نمی توان انکار کرد و از کنار آن ها به سادگی گذشت. همچنان که برخی از شواهد نشان می دهد، برخی از این مراکز به پاتوقی برای آشنایی، یارگیری و در نهایت حرکت در مسیر انحرافات اخلاقی تبدیل شده است!
نوجوانان و جوانانی که به بهانه بازی مشهور مافیا دور هم جمع میشوند و در ابتدا در پوشش بازی از بین هم سن و سالان خود از جنس مخالف اقدام به یارگیری و دوستی میکنند و پس از آن این دوستی های خطرناک ادامه دارد و در قالب گروه های چند نفره با هم ارتباط دارند، ارتباطی که در بیشتر موارد خارج از عرف و به دوراز هنجارهای جامعه است.
*قرارهای سر چهارراهی یاران کافه ای!
ماجرای این دوست یابیها و یارگیریها تنها به داخل این مراکز ختم نمیشود و تعدادی از دختران و پسران پس از آشنایی ابتدایی در کافی شاپها قرارهای دوستی خود را سر چهارراههای معروف میگذارند، با یک رفت و آمد کوتاه عصرگاهی و شامگاهی در برخی از معابر پررفت و آمد و میادین مشهور تهران می توان گروه هایی از نوجوانان و جوانان با تیپ های به اصطلاح امروزی که بعضا دست در دست هم دارند، مشاهده کرد. اگر برحسب تصادف پشت سر آن ها یا قدمی جلوتر از آن ها باشید متوجه گفتار عجیب و رفتار عجیب تر آنان خواهید شد. این حاصل هم نشینی های خارج از عرف و قانون در پاتوق های به اصطلاح کافه ای - فرنگی است.
*تور شهر گردی با دوست کافهای
شوربختانه این که رفتاری در میان این گروه از مشتریان کافی شاپ ها رایج شده که آژیر خطر را نیز به صدا در می آورد. گروهی از نوجوانان و جوانان کافه ها، «تور شهر گردی با دوست کافه ای» را راه اندازی می کنند!
این تور شهرگردی در بین مشتریان دائم این مراکز مشهور شده است، در حقیقت پس از آشنایی و یارگیری و دوست یابی این افراد در قالب گروههای دو یا سه نفره در نقاط گوناگون شهر ساعتی را با هم می گذرانند.
بسیاری از این افراد برای حضور در قرارهای خود دارای ویژگیهای مشترک و ظاهرهای عجیب هستند، دست در دست هم، شوخی های زننده، همراه داشتن سگ، پوشش نامناسب مانند شلوارهای پاره، لباسهای بدن نما، مدلهای خاص آرایش مو و حتی نشانهایی که با عنوان علائم شیطان پرستی شناخته میشود را با خود به همراه دارند.
شبکه سازی گروهی در پوشش کافه
پس از مرحله آشنایی، یارگیری و قرارهای دوستانه، برخی از این مراکز اقدام به شبکه سازی در بین خود هم میکنند، در حقیقت وضعیت به گونهای شده است که یاران کافهای در دو یا سه کافه با این روش همدیگر را شناخته اند، با یکدیگر در ارتباط هستند و در فضای مجازی گروهها و کانالهایی راه اندازی کرده و دایره ارتباطات خود را گسترده تر می کنند.
*مواجهه با نسل زد هوشیاری میخواهد
حسین اعتمادی، کارشناس اجتماعی درباره وضعیت این روزهای مراکزی به نام کافی شاپ به «اطلاعات آنلاین» میگوید: اکثر مشتریان این مراکز را افرادی از نسل دهه ۸۰ و ۹۰ که در اصطلاح به نسل زد مشهورهستند تشکیل می دهند. این نگرانی وجود دارد که این نسل هم خود را با توجه به آسیب های اجتماعی دچار مشکل کند و هم این که برای جامعه چالش ها و بحران هایی را ایجاد کند.
به باور اعتمادی، نسل زد دارای ویژگیهای خاصی است مانند توجه زیاد به فضای مجازی و عاشق دیده و شنیده شدن، مطالبه گرجدی آزادی، جستجو گر و کنجکاو، خودمحور، خیال پرداز، علاقهمند به دوست یابی و بسیار موارد دیگر است که اگر با ظرافت و حساسیت خاصی نسبت به واکشنها و رفتارهای این نسل دقت نداشته باشیم، به طور قطع با مشکلات و آسیبهای جدی مواجه میشویم و همین مراکز کافی شاپها که این روزها فعال هستند، زمینه انحرافات اخلاقی را با توجه به ویژگیهای این نسل فراهم میکنند.
این کارشناس اجتماعی ادامه می دهد: در کنار این موضوع که باید اماکنی برای دورهمی و فعالیتهای اوقات فراغت نوجوانان و جوانان فعال باشد، اما در آن سوی ماجرا باید نظارت دقیق و رصد میدانی نسبت به فعالیت این مراکز هم از سوی سازمانهای مرتبط نظارتی انجام شود تا فعالیتهای اوقات فراغت نسل جوان به بیراهه کشیده نشود، موضوعی که متاسفانه این روزها در فضای برخی کافی شاپها شاهد آن هستیم.
*نظارت دقیق سازمانهای مسئول و خانوادهها
به هر روی آنچه از شواهد موجود نشان میدهد، وضعیت این روزهای کافهها و کافی شاپها در سطح شهر به گونهای شده است که فعالیت این مراکز نه تنها با فرهنگ اصیل ایرانی سنخیتی ندارد بلکه گرایش شدید به فرهنگ غربی باعث شده است ۳ گزاره انحراف اخلاقی، یارگیری و حتی در موارد شبکه سازی گروهی بین این مراکز پررنگ باشد که نقش سازمانهای نظارتی در کنار نظارت و پیگیری خانوادهها را میطلبد.