جماران نوشت: سرطان خون او بازگشته بود و گزینه‌های درمانی کوین ساندر(Kevin Sander) رو به اتمام بود. پیوند سلول‌های بنیادی بهترین احتمال برای بقای طولانی مدت را ارائه می‌دهد اما برای واجد شرایط پیوند بودن، ابتدا باید وسعت تومور کوین کاهش می‌یافت و این یک هدف به ظاهر غیرممکن به نظر می‌رسید زیرا درمان‌های متوالی نتوانسته بودند بیماری او را کنترل کنند.

به نقل از نیچر، به عنوان آخرین شانس، او به یک آزمایش بالینی قابل توجه پیوست. این مطالعه که توسط فیلیپ استابر(Philipp Staber) هماتولوژیست در دانشگاه پزشکی وین هدایت می‌شود، یک استراتژی درمانی نوآورانه را بررسی می‌کند که در آن داروها بر روی سلول‌های سرطانی خود بیمار که در خارج از بدن کشت می‌شوند، آزمایش می‌شوند. در ماه فوریه ۲۰۲۲، محققان ۱۳۰ ترکیب را روی سلول‌های رشد یافته از سرطان ساندر آزمایش کردند. اساسا همه چیزهایی را که در اختیار داشتند امتحان کردند تا ببینند چه چیزی ممکن است مؤثر باشد. یک گزینه در این میان امیدوارکننده به نظر می‌رسید. این گزینه یک نوع مهارکننده کیناز(kinase) بود که برای درمان سرطان تیروئید تایید شده است، اما به ندرت یا هرگز، برای زیرگروه نادر لنفوم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پزشکان برای او یک رژیم درمانی تجویز کردند که شامل این دارو بود و کارساز شد. سرطان کاهش یافت و او را قادر ساخت که تحت پیوند سلول‌های بنیادی قرار گیرد. او از آن زمان در حال بهبودی است. ساندر، یک مدیر تدارکات ۳۸ ساله که اتریش زندگی می‌کند، می‌گوید: من اکنون کمی آزادتر هستم. او می‌افزاید: من دیگر از مرگ نمی‌ترسم. سعی می‌کنم از زندگی لذت ببرم.

داستان او گواهی بر این نوع روش فشرده و بسیار شخصی سازی شده برای غربالگری دارویی است که از آن به عنوان «پزشکی دقیق عملکردی» یاد می‌شود. هدف آن تطبیق درمان با بیماران است اما با پارادایم هدایت ژنومیک که در این زمینه تسلط یافته است، متفاوت است. در این روش به جای تکیه بر داده‌های ژنتیکی و بهترین درک موجود از بیولوژی تومور برای انتخاب درمان، پزشکان هر آنچه را که دارند روی سلول‌های سرطانی در آزمایشگاه امتحان می‌کنند تا ببینند چه چیزی موثر واقع می‌شود.

اما چیزی که گاهی اوقات فاقد ظرافت است، می‌تواند نتایج را جبران کند. در مطالعات آزمایشی، استابر و همکارانش دریافتند که بیش از نیمی از افراد مبتلا به سرطان خون که درمان آن‌ها با آزمایش داروی عملکردی هدایت می‌شد، از دوره‌های بهبودی طولانی‌تری در مقایسه با کسانی که از درمان‌های سنتی بهره می‌بردند، برخوردار شدند. آزمایش در مقیاس بزرگ رویکردهای ژنومی نشان می‌دهد که این روش‌ها در برابر برخی سرطان‌ها بسیار مؤثر هستند، با این حال، در مجموع تنها برای حدود ۱۰ درصد از بیماران نفع دارند. جدیدترین کارآزمایی استابر و گروهش اولین آزمایشی است که رویکردهای هدایت‌شده عملکردی و ژنومی را در کنار درمان‌هایی که توسط آسیب‌شناسی استاندارد و شهود پزشک هدایت می‌شوند، مقایسه می‌کند.

آنتونی لتای(Anthony Letai)، هماتولوژیست در موسسه سرطان دانا-فاربر در بوستون، ماساچوست و رئیس انجمن پزشکی دقیق عملکردی می‌گوید: این یک مطالعه بسیار قدرتمند خواهد بود و احتمالا کاربرد این سنجش‌های عملکردی را تأیید می‌کند.

شرکت‌ها در سراسر جهان در حال حاضر این نوع خدمات شخصی‌سازی شده برای آزمایش دارو را ارائه می‌کنند. اما طرفداران این استراتژی هنوز موارد زیادی برای اثبات دارند. اگرچه مفهوم غربالگری دسته‌ای از داروها ساده به نظر می‌رسد، روش‌های مورد استفاده برای کشت سلول‌های سرطانی در خارج از بدن می‌تواند از نظر فنی سخت، زمان‌بر و پرهزینه باشد.

چالش ها به طور ویژه برای تومورهای جامد که در محیط‌های پیچیده داخل بدن زندگی می‌کنند، سخت‌تر می‌شود. شبیه‌سازی آن محیط کار آسانی نیست. محققان روش‌های متفاوتی را امتحان می‌کنند که از رشد نمونه‌های تومور در موش‌ها و جنین‌های مرغ گرفته تا کشت ارگانوئیدهای مهندسی‌شده دقیق و حتی تحویل بی‌نهایت داروی مختلف به یک تومور در حالی که هنوز در بدن یک بیمار است را شامل می‌شود.

کریستوفر کمپ(Christopher Kemp)، زیست شناس سرطان در مرکز سرطان فرد هاچینسون در سیاتل، واشنگتن می‌گوید: تشخیص اینکه چه چیزی با توجه به هزینه و مقیاس جواب می‌دهد و چه چیزی عملی است، آسان نخواهد بود اما این یک انقلاب است. بیماران خواستار این رویکرد هستند.

چندین گروه دستیابی به موفقیت را با این رویکرد کلی گزارش کرده‌اند. برای مثال، در آزمایشی از دانشگاه هلسینکی، محققان دریافتند که غربالگری دارویی سلول‌های لوسمی به‌طور قابل توجهی سریع‌تر از پروفایل ژنومی نتایج آموزنده‌ای ارائه می‌دهد و همچنین پاسخ‌های بالینی چشمگیری را به همراه دارد. از ۲۹ نفر مبتلا به لوسمی حاد میلوئیدی مقاوم به درمان(AML)، ۱۷ نفر به درمان‌های مبتنی بر غربالگری دارویی پاسخ دادند و در مرحله بهبودی قرار گرفتند.

به همین ترتیب، کندیس هاوارد(Candace Howard)، رادیولوژیست در مرکز پزشکی دانشگاه می‌سی‌سی‌پی در جکسون، و همکارانش مطالعه‌ای را در سال گذشته منتشر کردند که نشان می‌داد افراد مبتلا به تومورهای مغزی تهاجمی زمانی که رژیم‌های شیمی درمانی آنها توسط آزمایش‌ها هدایت می‌شود نسبت به زمانی که درمان آنها توسط شهود یک پزشک به تنهایی هدایت می‌شود، عمر طولانی‌تری دارند و هزینه‌های سالانه کمتری برای مراقبت‌های بهداشتی صرف می‌کنند.

جاگان والوری(Jagan Valluri)، زیست‌شناس سلولی در دانشگاه مارشال در هانتینگتون، ویرجینیای غربی، که شرکتی به نام کوردجنیکس(Cordgenics) را که در هانتینگتون مستقر است برای تجاری‌سازی روش مورد استفاده در کارآزمایی هاوارد، تأسیس کرد، می‌گوید: این ارزان‌تر و مؤثرتر است.

آزمایش عملکردی دارو ایده جدیدی نیست. این روش در اواخر قرن بیستم توسط محققان سرطان مورد استقبال قرار گرفت، اما زود توجه‌ها از آن برداشته شد. علت آن محدودیت‌های سنجش در آن زمان و مجموعه‌ی محدود داروهای ضد سرطان بود. پیشرفت‌های فناوری و فهرست‌های کامل گسترش یافته داروها این موضوع را تغییر داده است. با این حال، مانند اکثر سیستم‌های آزمایش مبتنی بر آزمایشگاه، تجهیزات لازم می‌تواند گران باشد و برای راه‌اندازی آن به پرسنل آموزش دیده نیاز است.

جوآن مونترو(Joan Montero)، زیست‌شیمی‌دان دانشگاه بارسلون در اسپانیا می‌گوید: این یک محدودیت بزرگ است زیرا مانع از اجرای گسترده آزمایش دقیق دارویی به ویژه در محیط‌های کم منابع می‌شود. برای مقابله با این چالش‌ها، مونترو و همکارانش در حال توسعه دستگاه‌های میکروسیال ارزان و قابل حمل برای آزمایش سریع و در محل سلول‌های سرطانی هستند.