روزنامه آرمان ملی نوشت: به دنبال رویدادهای خارجی و داخلی مانند جنگ غزه و فلسطین، حمله آمریکا به یمن، انفجار تروریستی کرمان و ... ، بعد از یک دوره نسبتاً کوتاه ثبات قیمت ارز در محدوده ۵۰ هزار تومان، باز هم بازار ارز و به دنبال آن بازار طلا و سکه دچار نوساناتی شد و دلالان هم به دنبال آن در صدد سوءاستفاده از این شرایط برآمدند و قیمت سکه و طلا باز هم دچار التهابات ناشی از تحولات سیاسی قرار گرفت و روند افزایشی طی کرد.
بانک مرکزی این بار با ضرب سکه بدون تاریخ سعی در کنترل بازار سکه برآمد و آنگونه که از ظاهر امر برمی‌آید تا حدی نیز موفق عمل کرده است و باعث شد ترمز گران شدن قیمت سکه کشیده شود و به گفته کارشناسان تا حدی حباب سکه نیز ترکید. اما این اقدام بانک مرکزی با واکنش‌های مختلفی در بازار روبه‌رو شد .
قیمت هر قطعه سکه امامی طرح جدید به دلیل افزایش سنگین تقاضا حباب قیمتی بی سابقه حدود ۷ میلیون تومان برآورد شد که به دنبال افزایش قیمت دلار صورت گرفت و به دنبال همه این رخدادها، موتور تورم نیز روشن شد و به دنبال این اتفاقات بانک مرکزی نیز با ترفند ضرب سکه های بدون تاریخ تا حدی سیگنال‌های ارسال به این بازار را خنثی کند. هر چند برخی از کارشناسان بر این باور هستند که این اقدام فرزین تداعی تحولات سال‌های ۹۱ و ۹۷ است، ایامی که محمود بهمنی و ولی
الله سیف در مقام روسای وقت بانک مرکزی اقدام به عرضه و پیش‌فروش سنگین سکه کردند؛ اما تنها به صورت کوتاه مدت قیمت ها مهار شد و در ادامه قیمت سکه افزایش چندبرابری پیدا کرد. در همان ایام هم کارشناسان هشدار دادند چنین سیاست‌هایی تنها حراج ذخایر ارزشمند طلای کشور است و به دلیل رشد شتابان نقدینگی نمی توان از این راهکار به عنوان درمان در دراز مدت بهره جست. اما به دنبال این اقدام رئیس کل بانک مرکزی در ساعات اولیه، بازار کاملاً محتاط عمل کرد به نحوی که بسیاری از صرافیان از خرید فروش دست کشیدند و در انتظار آینده این بازار نشستند، چرا که به گفته فعالان در این بازار؛ مشخص نیست حتی یک دقیقه دیگر چه اتفاقی می افتد، به همین خاطر برای زیان ندیدن تنها تماشاگر بازار شده‌ا‌ند.
ترکیدن حباب
بر اساس این گزارش، تا لحظه تنظیم این گزارش، قیمت سکه یکی دوساعت از انتشار خبر عرضه شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلا سکه امامی به‌شکل تکفروشی بیشتر از ۳۲ میلیون و ۱۵۱ هزار تومان خریدار نداشت. قیمت سکه امامی به این ترتیب در کمتر از یک روز معاملاتی یک میلیون و ۳۱۰ هزار تومان پایین آمد، اما از یک طرف دیگر حباب قیمت سکه امامی حدود شش میلیون و ۶۰۸ هزار تومان تخمین زده می‌شود که معادل ۲۰ درصد ارزش فعلی سکه امامی است. سکه تمام‌بهار آزادی طرح قدیم که دیروز کارش را در جایگاه ۲۹ میلیون و ۵۰۵ هزار تومان به‌پایان رساند و عصر امروز وادار به عقب‌نشینی به زیر مرز ۲۹ میلیون شد و حالا حباب آن سه میلیون و ۴۳۸ هزار تومان محاسبه می‌شود. نیم‌سکه که دیروز ۱۸ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان معامله می‌شد و همزمان با نیمه ابتدایی معاملات اسبش را برای فتح کانال ۱۹ میلیون زین کرده بود، عصر یکشنبه نهایتا ۱۸ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان فروخته شد. قیمت ربع‌سکه درحالی به ۱۱ میلیون و ۶۳۵ هزار تومان رسید که عصر دیروز خرید ربع‌سکه ۱۱ میلیون و ۹۳۵ هزار تومان آب می‌خورد. قیمت سکه گرمی هم با کاهش ۲۰۰ هزار تومانی به شش میلیون و ۱۲۰ هزار تومان تقلیل پیدا کرد تا حباب آن دو میلیون و ۹۷۱ هزار تومان تخمین زده شود. این گزارش می افزاید؛ اختلاف زیاد قیمت خرید و فروش در برخی از مراکز حکایت از نامشخص بودن آینده این بازار دارد هر چند اکثر فعالان در این صنعت معتقدند با توجه به نرخ تورم و شرایط حاکم بر منطقه و تحولات بین‌المللی، قیمت ارز، سکه و طلا در کشور کاهشی نخواهد بود و در نهایت شاید حباب سکه کاهش یابد.
کاهش سفته بازی با اقدام بانک مرکزی
محمد کشتی آرای در این باره گفت: این اقدام بانک مرکزی سفته بازی بر روی خرید و فروش سکه را کاهش می دهد؛ چون برای مثال سکه زیر سال ۸۶ با سکه سال ۸۶ اختلاف قیمتی بالایی دارد که البته توجیهی هم ندارد؛ چون در وزن و عیار تفاوتی نیست؛ بنابراین در آینده اختلاف قیمتی بین سال های ضرب مختلف کاهش پیدا خواهد کرد. وی تاکید کرد: واگذاری سکه های جدید اقدام مثبتی است اما تنها حباب کاهش پیدا می‌کند و قیمت ها تابع نرخ ارز و اونس جهانی است.
بازار با گفتار درمانی کنترل نمی شود
برزو حق شناس، تحلیلگر بازارهای مالی درباره پیامدهای عرضه سکه جدید به بازار بیان کرد: حرف درمانی تا یکجایی و بصورت کوتاه مدت می تواند نرخ را کنترل کند. وقتی سیاست حرف درمانی اثر خود را از دست بدهد بازار دیگر اهمیتی نمی‌دهد و بی اعتمادی ایجاد می شود. برای مثال در بحث واردات خودرو با اعلام اخبار مثبت بازار کاهشی شد اما وقتی مشخص شد خبری از واردات بصورت واقعی نیست، قیمت‌ها دوباره به شکل حبابی افزایشی شد.
حق‌شناس افزود: با بازی کردن با آمارها و کلمات نمی‌شود بازار طلا و ارز را کنترل کرد. در همین آمارهای مربوط به میران نقدینگی و پایه پولی با آمارها بازی می‌شود و البته بسیار دیر هم آمار منتشر می شود. برخلاف بازی با آمار، به شکل واضح بدهی شرکت های دولتی به بانک ها افزایش چشمگیری پیدا کرده که همین یک بمب ساعتی است. رشد نقدینگی به شکل مطلوب مهار نشده و در نهایت بانک مرکزی مجبور می شود پول پرقدرت چاپ کند و پایه پولی افزایش می یابد. حق شناس با بیان اینکه نمی توان واقعیت های بنیادین اقتصاد را تغییر داد، گفت: بی انضباطی مالی دولت‌ها و کنترل نکردن ترازنامه بانک ها این وضعیت را رقم زده است. درکوتاه مدت شاید حرف درمانی جواب بدهد اما در بلندمدت اینطور نیست. از اسفندماه گذشته تا شهریور امسال ۱۹۵ همت از میزان ذخایر خارجی بانک مرکزی کم شده و همین نشان دهنده ارزپاشی است و در شرایط تحریمی چنین حرکتی اشتباه است. فراموش نکنیم سیف رئیس کل اسبق بانک مرکزی هم در سال ۹۷ و با افزایش حجم تقاضای خرید طلا، دست به حراج ذخایر ارزشمند طلا زد و حالا در مراجع قضایی پاسخگوی عملکرد خود است.
تحولات بازار ارز ناشی از یک «شوک»است
مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی درباره اتفاقات اخیر در بازار ارز معتقد است: آنچه در بازار ارز ما اتفاق می‌افتد یک شوک است، متاسفانه بعضا در این شرایط تصمیمات عجولانه و هیجانی توسط مردم گرفته می‌شود و به سمت خرید دلار می‌روند و آن‌هایی که دلار دارند هم سعی در نگهداری آن می‌کنند. این عضو اتاق بازرگانی تصریح کرد: بر اساس تجربه چند ماه گذشته، بانک مرکزی توانایی خوبی در کنترل بازار ارز و چنین نوساناتی دارد، مردم هم بدانند این افزایش نرخ ارز موقتی است و کنترل خواهد شد زیرا افزایش نرخ ارز در یک روز گذشته هیجانی است که به زودی برطرف خواهد شد. مجیدرضا حریری، رئیس‌اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین نیز با بیان اینکه قبلا هم شاهد نوسان در بازار ارز بودیم، گفت: باید به این نکته مهم توجه داشت که نوسان و افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر در معاملات واقعی دیده و ثبت نمی‌شود و بیشتر از اینکه واقعی باشند، اعداد و ارقام مقطعی هستند. وی اضافه کرد: در واقع اصلا معامله‌ای با این قیمت‌ها صورت نمی‌گیرد زیرا بخش عمده ارز ما برای واردات رسمی از کانال بانک مرکزی هدایت می‌شود و اعداد کنونی بازار ارز بیشتر در بازارهای کوچک و غیررسمی مطرح است. دلارهای خانگی در معرض خطر در مواجهه با تورم‌های طولانی مدت طی دهه‌های گذشته، اسکناس آمریکایی به عنوان یکی از گزینه‌های پس انداز در میان خانوارهای ایرانی رواج یافته است، اما با جدی شدن اقدامات کشورهای بزرگ اقتصادی نظیر چین، هند، روسیه، برزیل و کشورهای حوزه خلیج‌فارس برای حذف دلار از مبادلات تجاری خود، قدرت حفظ ارزش دلار نیز به شدت تهدید می‌شود و ممکن است با قدرت گرفتن سایر ارزها در تجارت جهانی، ارزش دلار نیز به شدت کاهش یابد. این موضوع حتی از طرف کارشناسان آمریکایی نیز گوشزد شده است و آنها در پی افزایش استقبال کشورها از پیمان‌های جدید تجاری و منطقه‌ای مانند بریکس، اکو و‌شانگهای، احتمال ظهور رقبای ارزی دلار و افت قدرت خرید ارز آمریکایی را بسیار محتمل دانسته‌اند.
