ضمیمه دانش امروز روزنامه اطلاعات نوشت: بیماری سرطان یکی از پر چالشترین بیماریهایی است که هرساله قربانیان زیادی را در سراسر جهان میگیرد.
متداولترین و مؤثرترین روش درمان این بیماری شیمیدرمانی است و در این روش سلولهای سرطانی با استفاده از داروهای شیمیایی از بین میروند.
عدم انتخابی بودن داروها در مقابل سلولهای سرطانی و اثرات جانبی آن روی سلولهای سالم و سایر بافتهای بدن از چالشهای داروهای شیمیاییدرمانی به شمار میرود.
بر این اساس گروهی از پژوهشگرهای دانشگاه تهران با استفاده از سامانههای کربن کوانتوم دات و نانوذرات مغناطیسی، نانو حاملهای دارویی برای درمان بیماری سرطان عرضه کردند که به گفته آنها این دارو، عوارض شیمیدرمانی را کاهش میدهد.
یکی از این روشهای جدید استفاده از نانوذرات بهعنوان حامل دارو در یک سیستم دارورسانی است که کارایی درمانی دارو را افزایش میدهد. ازجمله این نانوذرات جدید میتوان به مواد کوانتومی بر پایه کربن یا همان کربن کوانتوم دات اشاره کرد که در سیستم دارورسانی برای درمان سرطان به کار گرفته شدهاست.
در سالهای اخیر، کاربرد مواد کوانتومی با خاصیت فوتولومینسانس در تصویربرداری و شیمیدرمانی از اهمیت زیادی برخوردار است. پژوهشهای زیادی درباره این موضوع و در همین راستا در کشورهای پیشرفته دنیا در حال انجام است که در نتیجه آن موفقیتهایی حاصل شدهاست.
تهیه نانوذراتی بر پایه کوانتوم دات بهگونهای که برخوردار از هر دو خاصیت فوتولومینسانس و فوتوترمال باشند نیز از اهمیتی ویژه برخوردار است. مطالعات در زمینه طراحی و سنتز یک نانوحامل بر پایه کربن کوانتوم دات که دارای خاصیت فوتوترمال باشد، بسیار محدود است. درحالیکه فوتوترمالتراپی منجر به حساس شدن بیشتر سلولهای سرطانی به پرتو و همچنین داروهای شیمیدرمانی میشود. به همین دلیل تلفیق این روش درمانی در کنار طراحی نانوحامل های دارویی یکی از موضوعات بدیع و تازه در حوزه دارورسانی هدفمند است.
طراحی و سنتز یک سامانه نانو ساختار کربنی با خاصیت فوتولومینسانس بالا و فوتوترمال میتواند به شکل قابل ملاحظهای عوارض داروهای ضد سرطانی را کاهش و اثربخشی دارو را افزایش دهد که همین امر یکی از مهمترین اهداف این طرح نیز بود .
با کمک این پژوهش میتوان به بومیسازی دانش مربوط به تولید کربن کوانتوم داتها و عوامل مؤثر در افزایش بازده کوانتومی و فوتوترمال آنها پرداخت. در نهایت این پژوهش به تولید نانوحاملی حاوی داروی ضد سرطان دوکسوروبیسین منجر شد که برای نابودی تومور سرطانی همزمان از دو مکانیسم دارورسانی هدفمند و فوتوترمال تراپی بهره میبرد. این نانوحامل میتواند برای سایر داروهای شیمیدرمانی نیز کاربرد داشته باشد. علاوهبراین، از دانش فنی بهدستآمده در این پژوهش میتوان برای تولید محصولات با بازده کوانتومی بالا برایکاربرد در تصویربرداری نیز استفاده کرد.
این طرح پژوهشی با عنوان «طراحی و سنتز همزمان نانو سامانه کربنی بر پایه کربن کوانتوم دات و نانوذرات مغناطیسی همراه با اصلاح ساختار سطح بهمنظور اثرگذاری بر رده سلول سرطانی»در دانشگاه تهران اجرایی شدهاست.