جلال خوشچهره تحلیلگر مسائل بینالملل در تحلیلی درباره روند مذاکرات ایران و آمریکا گفت:در ابتدای هر مذاکره هم الزاما وقتی طرفها مطالبات حداکثری خود را مطرح میکنند به معنای این نیست که نتیجه مذاکرات بر اساس همان مطالبات حداکثری رقم خواهد خورد، بلکه قاعدتاً در هر مذاکرهای اگرچه در ابتدا حالت حداکثری وجود دارد، اما هرکدام چکش کاری میشود و برای استمرار گفتوگوها و برای دستیابی یا نزدیک شدن به توافق دست از مطالبات حداکثری برمیدارند و خودشان را برای تبادل امتیازها آماده میکنند. اما اینکه آیا دو طرف در این زمینه چه تغییراتی در مواضع خود ایجاد کردند و برای تبادل امتیازها نسبت به یکدیگر چه میزان آمادگی دارند هیچکس خبر ندارد و نه تنها رسانههای داخل که رسانههای خارج هم خبر ندارند. این نشان میدهد که دو طرف ترجیح دادند فارغ از جنجالها یا دور از جنجالهای رسانهای گفتوگوهای جدی خود را شروع کنند و ادامه بدهند و ببینند که چقدر میتوانند به نقطه توافق نزدیک شوند. حال این توافق موقت باشد یا بلندمدت در مجموع آنچه که اهمیت دارد اینکه دو طرف همچنان به گفتوگوهای خود ادامه میدهند و این نشان میدهد که دو طرف انگیزه و اراده لازم را دارند که گفتوگو را ادامه دهند.
وی با اشاره به مواضع دوگانه آمریکایی ها در جریان مذاکرات اخیر افزود: دولت ترامپ اگرچه هنوز تصمیم قاطعی درباره نهایت و چگونگی تعامل با تهران ندارد، اما سعی کرده از هر دو وسیله یعنی تطمیع و تهدید استفاده کند. البته طبیعی است که یک تفاوت عمده با بایدن دارد. بایدن تلاش میکرد تهران را به گفتوگو مجاب کند، اما ترامپ تلاش میکند با نوع تعارضی که در رفتار و گفتارش وجود دارد تهران را برای گفتوگو و دستیابی به توافق دستپاچه کند تا از این طریق قدرت تصمیمگیری را از تهران بگیرد. یعنی فضای روانی را علیه تهران دنبال میکند. این ظرافتی است که در کار آمریکاییهاست و به نظر میآید که تهران هم به خوبی درک کرده آمریکاییها از چه شیوهای استفاده میکنند و بهرغم تمام تهدیدها و تصمیمهایی که از جانب واشینگتن مطرح میشود تهران سعی کرده کنترل لازم را داشته باشد. منتها اینکه نهایتاً کدام یک از این دو وجه تهدید یا تصمیم کارسازتر خواهد بود، به نظر میرسد دور آتی گفتوگوهای تهران و واشینگتن چه به لحاظ فنی و چه به لحاظ گفتوگوهای دیپلماتیک این مساله را روشنتر خواهد کرد.
خوش چهره درباره احتمال رفع تحریم ها گفت: یک مشکل بزرگ در مورد تحریمها و مفهوم تحریمها وجود دارد و نباید سادهانگاری کرد. اینکه ترامپ میتواند تمام تحریمها را بردارد حرف درستی نیست. ما شاهد تحریمهای چند لایه هستیم. یک سری تحریمها تحریمهای موضوعی و یک سری تحریمها تحریمهای موردی است یک سری تحریمها در اختیار رئیسجمهور آمریکاست که میتواند بگوید این بخش از تحریمها را بردارید و بخش دیگر از تحریمها موضوعی است که باید در کنگره تصمیم گرفته شود و در بوروکراسی پیچیده آمریکایی به رفع تحریم همت کرد. ترامپ تا حالا نشان داده که نمیخواهد هیچ تعهدی بدهد درباره اینکه آیا کنگره و مجلسین آمریکا به لغو تحریمها تن میدهند یا نه. این یک بحث و دوم اینکه چقدر زمان میبرد. تهران دنبال نتایج فوری از گفتوگوهاست، اما اینکه آمریکا یا دولت ترامپ قدرت ندارد که بتواند تحریمها را در آن واحد بردارد. ولی در یک سری موارد میتواند اعمال اختیار کند مثل بخشی از پولهای بلوکه شده ایران در قطر یا مثلا پولهایی که در اختیار چین است اجازه بدهد که این پولها برگردد که مبلغ زیادی هم نمیشود فکر میکنم ۱۵ میلیارد بیشتر نشود. بخش دیگر از تحریمهای ما به اروپا و سازمان ملل مربوط میشود. اینکه ما میگوییم همه تحریمها باید کلیاتش را در نظر بگیریم؛ اما آنچه که ایران دنبال آن است و درک درستی هم دارد، اینکه آمریکا باید به رفع تحریمها کمک کند به این معناست که چه در زمینه هستهای و چه در زمینه دیپلماتیک برای بازگشت ایران به جامعه جهانی توافق و امضای دو بازیگر یعنی ایران و آمریکا در وهله اول قرار دارد و میتواند بسترساز این باشد که بشود به سمت اصلاح روابط با اروپا، جامعه جهانی و سازمان ملل و... رفت. کما اینکه خود اروپاییها گفتند اگر تهران با واشینگتن به توافقی برسد که قابل قبول باشد از مکانیسم ماشه دست میکشند.
وی درباره رفتار آمریکایی ها پساتوافق احتمالی گفت: وقتی توافق میکنید توافق قرارداد نیست قرارداد وقتی بسته میشود که مجلسهای دو کشور بنشینند و رای دهند و آن را تایید کنند در این صورت قرارداد تبدیل به قانون میشود. الان بحثی که تهران با مذاکره کنندگان آمریکایی دارد این است که آیا شما میتوانید توافق انجام شده را به مجلسین خود ببرید و تبدیل به قرارداد کنید؟ آمریکاییها فعلا چنین تعهدی را ندادهاند کما اینکه تا ۳ - ۴ ماه آینده انتخابات آتی میان دورهای کنگره است و در آن مدت هم معلوم نیست که اکثریت کنگره در اختیار چه کسی باشد. آمریکاییها نتوانستند در این موضوع تضمین بدهند و این یکی از نقاط کوری است که دغدغه تهران است و معتقد است که آمریکاییها باید در این باره تضمین لازم را بدهند. البته به نظر میآید تا کنون دولت ترامپ نتوانسته چنین کاری کند.
خوش چهره درباره عدم حضور اروپایی ها، چینی ها و روس ها در این دور از مذاکرات گفت: از نظر تهران حضور اروپاییها لازم است و ایران استقبال نشان میدهد و آقای عراقچی هم حتی چند روز پیش مطرح کرد که من حاضرم به لندن، پاریس و برلین بروم و گفتوگو کنم. لذا ایران مشتاق است که طرفهای اروپایی مشارکت داشته باشند، اما ترجیح آمریکاییها و دولت ترامپ این است که فارغ از آنها با تهران وارد گفتوگو شود. حتی انتخاب رم به عنوان محل دور دوم گفتوگوها به نظر من نوعی دهنکجی ترامپ به اروپاییها بود که در زمینههای مختلف با آنها دچار چالش است. خود اروپاییها هم الان سیاست بنشین و ببین را دنبال میکنند. ببینند آیا نتیجه چه خواهد شد و در وقت لزوم سهم خودشان را از نتایج گفتوگوها طلب کنند. اما در مجموع تهران تلاش کرده نه تنها با روسیه و چین روابط خود را حسنه نگه دارد بلکه پنجرههای دیپلماسی را با اروپاییها هم حفظ کند و میداند که خود اروپاییها هم نگاهی که به هرگونه توافق هستهای و دیگر مسائل دارند به مراتب تعدیل شدهتر از آن چیزی است که الان دولت ترامپ به عنوان یک مطالبه حداکثری در قبال تهران گذاشته است.