محمد جواد لاریجانی تحلیلگر ارشد مسائل استراتژیک و رئیس پژوهشگاه دانشهای بنیادی در تحلیلی درباره مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا گفت: مسئله مذاکره درواقع بخش سطحی یا رویی ماجراست. آنچه مهم است، این است که آیا نگاه ما نسبت به آمریکا و سیاستهایش در منطقه تغییر کرده؟ یا اینکه خودمان سیاستهایمان را در قبال این موضوعات عوض کردهایم؟ یا شاید آمریکا سیاست جدیدی در قبال ما در منطقه اتخاذ کرده است؟ به نظرم، پاسخ هیچکدام از این پرسشها مثبت نیست.
بنابراین، آن چیزی که بنیان سیاست خارجی ما را شکل میدهد، فراتر از ظاهر مذاکرات و تشریفات دیپلماتیک است. اینکه نامهای بیاید یا نیاید، جلسهای برگزار شود یا نشود، اینها همه در سطح ظاهری ماجراست. از نظر من، سیاستهای آمریکا نسبت به منطقه و جمهوری اسلامی ایران تغییری نکرده و برداشت نظام ما نیز همچنان همان است. یعنی ما همچنان بر این باوریم که آمریکا نه از سیاست سلطه در منطقه دست کشیده و نه آمده است که مانند یک بازیگر عادی و محترمانه رفتار کند.
اتفاقاً رفتار شخصی که الآن در رأس حاکمیت آمریکاست، دقیقاً این مسئله را نشان میدهد. البته همه بلوفها را هم نباید جدی گرفت، اما شما دیدید که مثلاً همین فرد، در مورد تعرفهها ابتدا همه چیز را بالا برد، بعد که دید اوضاع بههم ریخت و ۶ تریلیون دلار از ثروتشان هدر رفت، دوباره تعرفهها را پایین آورد. بعد دوباره از همان مواردی که کاهش داده بود، مثل موبایل و لپتاپ، برخی را به حالت اول برگرداند! خب، اینها همه نشان میدهد با فردی طرفیم که درک درستی از واقعیتها ندارد.
وی در گفت وگویی با تسنیم در واکنش به برخی ذوق زدگی ها نسبت به مذاکره اخیر ایران و آمریکا، گفت: باید به دو نکته مهم توجه شود؛ اول، اینکه ما فکر کنیم مذاکره با آمریکا همه چیز را گل و بلبل میکند؛ این [تفکر] بزرگترین اشتباه است؛ چه در داخل و چه در صحنه بینالمللی. دوم، ما نباید از توانمندی بازدارنده خودمان غافل شویم. اینکه مقاممعظمرهبری تأکید میکنند آمادگی در حد نهایت؛ این حرف دقیقی بود؛ ما نباید فریب بخوریم. اتفاقاً این مسئله برای پیشبرد مذاکرات هم ضروری است. اصلاً این دوگانه دیپلماسی و میدان، یک دوگانه کاملاً غلط است؛ این دوگانه در زمان جناب آقای دکتر روحانی مطرح شد؛ به این معنا که مثلاً وقتی ما مذاکرات برجام را درباره هستهای داریم، شما دیگر از قدس و فلسطین و مسائل موشکی و... صرفنظر کنید!
لاریجانی با تاکید بر این که مذاکره غیرمستقیم هم میتواند راهی به موفقیت داشته باشد، گفت: مذاکره غیرمستقیم، یک مذاکره سرکاری نیست.البته این بستگی دارد به اینکه ما چگونه عمل کنیم، آن واسطه چقدر موقعیت جوش دادن داشته باشد و... حالا این مسائلی است که الان من نمیخواهم زیاد آنها را باز کنم.
ما الان همانطور که قبلاً هم گفتم از دولتمان در این مذاکرات حمایت میکنیم، چون دارد با طرف خارجی صحبت میکند و اگر اشکالاتی باشد علیالاصول، آن بخشی که محرمانه است را به خودشان میگوئیم و آنهایی را که عموم باید بدانند، تقویت دولت است. دولت نباید احساس کند اگر کسی یک نظر مخالف داد مخل بر مذاکرات است، دولت باید این مخالفت و نقدها را هم به آنها بفروشد و بگوید که من باوجود این فضای منفی که وجود دارد، دارم خودم را فدا میکنم که با شما بنشینم و صحبت کنم.