فراز نوشت: تغییر نام گذرهای شهری به اسم چهرههای سیاسی غیرایرانی، سابقه دیرینه دارد، چنانچه پیش از انقلاب هم، دست کم سه خیابان اصلی تهران به نام استالین، چرچیل و روزولت تغییر کرد و با پیروزی جمهوری اسلامی، نام همین خیابانها بار دیگر تغییر کرد و هر کدام به اسم افراد یا اماکنی که برای اکثریت مردم معنای محبوب یافته یا خاطرهای مشترک ساخته بود تبدیل شد.
تغییر نام جدیدی که این بار در شورای شهر مصوب شده است، تغییر نام خیابان «بیستون» است. این خیابان که نام محوطهای تاریخی- فرهنگی را تا امروز زنده نگاه داشته است، به نام «شهید یحیی سنوار» تغییر خواهد کرد و واکنشهای عمومی به این تغییر نام، زیاد و تقریباً منفی بود.
- در همین ارتباط بخوانید: «بیستون» به نام یحیی سنوار زده شد؟
شهید یحیی سنوار، یکی از شهدای محور مقاومت است که تراژدی شهادتش در رفح، حتی بسیاری از ایرانیان مخالف با مداخله ایران در مسائل جهان عرب را هم تحت تأثیر قرار داد و بر غضب آنها نسبت به اسرائیل افزود ولی با تصمیم جدید شورای شهر مبنی بر الحاق نام او به جای خیابان بیستون، این تصویر و تصور، قدری خدشهدار شد و حداقل کاربران فضای مجازی را به اعتراض واداشت.
این واکنشها آنقدر مورد توجه بود که نرجس سلیمانی، عضو کنونی شورای شهر تهران، از پیشبینی خود درباره این واکنش جمعی خبر داد و البته این قول را داد که به زودی، «مکان مناسبی متناسب با شأن و جایگاه «بیستون» در تهران معرفی خواهد شد».
در سالهای اخیر و بعد از درگذشت و شهادت دو چهره مطرح جمهوری اسلامی، یعنی آیتالله علیاکبر هاشمی رفسنجانی و شهید قاسم سلیمانی، نام دو اتوبان پر تردد تهران، یعنی نیایش و رسالت هم تغییر کرد. هر چند این تغییرات در تابلوهای شهری، نقشهها و آدرسهای پستی لحاظ شد اما عده زیادی این دو اتوبان را همچنان با اسامی قبلی خود یاد میکنند.
با همین الگو این انتظار میرود که نام بیستون هم هرگز با اسم یحیی سنوار شناخته و در حافظه جمعی مردم ثبت نشود هرچند که تمام تابلوهای منطقه، با این تغییر هماهنگ شود. اتفاقی که درباره شهرک غرب هم رخ داد و حالا بعد از ۴۶ سال، هنوز کسی این منطقه از پایتخت را به عنوان «شهرک قدس» معرفی نمیکند.
مقاومت در مقابل پذیرش این نامگذاریهای سیاسی در حالی است که مردم نسبت به پذیرش نام بعضی از معابر که از بدو افتتاح، اسامی افراد سیاسی را داشتهاند مخالفت یا ناراحتیای نداشتهاند. به عنوان مثال، اتوبان یادگار امام که در دهه ۸۰ افتتاح شد، هرگز با انتقاد یا مقاومت اجتماعی مواجه نشد.
بعضی از مردم دلیل مقاومت در مقابل این تغییر اسامی را لطمه خوردن به حافظه جمعی و بروز دردسر در آدرس دهی عنوان میکنند اما در این مورد اخیر، موضوع دیگری هم منشأ نارضایتی مردم از این تصمیم شورای شهر شده است که برگرفته از عرق ملی است.
بسیاری از کاربران فضای مجازی در اعتراض به این تصمیم در شبکههای اجتماعی نوشتهاند، تغییر نام یک معبر با اسم یک میراث ملی یعنی «بیستون»، به نام یک شهید خارجی، بیسلیقگی و خودباختگی ملی است. بعضی از این افراد معتقدند، شورای شهر که تفکر اصولگرا و افراطی دارد، همزمان با ایرانیزدایی کردن اسم این خیابان، قصد تحمیل یک عقیده را دارد وگرنه شورای شهر میتوانست از معابر و گذرهای جدید برای ثبت نام و گرامیداشت یاد این شهید استفاده کند.
بعضی افراد میانهرو هم معتقدند این اقدامات، علاوه بر تخریب همبستگی مردم، نام این شهدا را هم ملکوک میکند چنانچه در دهه ۹۰ هم، بعد از اقدام هیجانی عدهای از افراطیان در تغییر نام خیابان «استاد شجریان» به «شهید محسن فخریزاده» خانواده این شهید هستهای، به اقدام صورتگرفته واکنش نشان دادند و این اقدام را «وحدتشکن و تفرقهانگیز» عنوان کردند.
در جلسه تغییر نام این گذر، برای تغییر اسم اتوبان شهید مهدوی کنی به «شهید حسن نصرالله» هم بررسی شد اما به نتیجهی درخوری نرسید و این تصمیمگیری به آینده موکول شد ولی بسیاری از کوچههای قدیمی در محلاتی مثل پیروزی، به اسامی بعضی از شهدای محور مقاومت و شهدای هشت سال دفاع مقدس تغییر نام دادند.