اطلاعات نوشت: سال‌هاست که مردم کویرنشین خراسان جنوبی، نان سفره خود را به کشت زرشک پیوند زده‌اند و با دستان پرتوان خود بیش از ۹۸درصد نیاز کشور به این محصول را تامین می‌کنند، محصولی راهبردی که علاوه بر تامین نیاز داخلی، می تواند زمینه معرفی تنها تولیدکننده زرشک بی‌دانه در جهان را فراهم کند اما چرا چنین موفقیتی در بازار خارجی حاصل نمی شود؟
سالانه ۲۷هزار و ۳۰۰تن محصول زرشک خشک در خراسان جنوبی تولید می‌شود اما به دلیل بار میکروبی بالا، غیر فعال بودن صنایع تبدیلی، نبود تولید محصول سالم و معرفی این محصول دارویی در جهان، سهم ناچیزی در سبد صادرات کشور دارد.
رتبه نخست جهانی و کشوری تولید زرشک به مقدار ۱۲۳هزار تن زرشک تَر و ۲۷هزار و ۳۰۰تن زرشک خشک در سال از سطح زیرکشت ۲۵هزار و ۹۷۳هکتار از آن خراسان جنوبی است، این مقدار ۱۰۰درصد زرشک بی دانه جهان و بیش از ۹۹درصد تولید کشور را شامل می‌شود که ارزش اقتصادی آن سالانه ۴۸هزار میلیارد ریال برای ۳۸هزار خانوار است.
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در این باره به ایرنا می‌گوید: از ابتدای امسال تاکنون ۵۰۴تن زرشک از استان با ارزآوری ۹۱۵هزار دلار صادر و پارسال هم ۷۴۳تن زرشک از استان با ارزآوری ۸۳۶هزار دلار صادر شده است.
محمدحسین اکبری از خرید توافقی ۱۷۷۵ تن زرشک در استان خبرمی‌دهد و می‌افزاید: امسال با اقدام‌های انجام شده قیمت زرشک نسبت به سال گذشته ۶۵درصد افزایش یافته است.
وی با اشاره به وجود ۱۰واحد فرآوری زرشک در استان، می‌گوید: از این تعداد ۴ واحد فعال، ۲واحد نیمه فعال و ۴ واحد هم غیر فعال است که امسال میزان جذب زرشک در این واحدها حدود ۸۰۰تن بوده است.اکبری در ادامه از بار میکروبی بالا و عدم رعایت استانداردهای بین‌المللی برای تولید محصول به عنوان مهمترین موانع صادرات زرشک خراسان جنوبی اعلام و تاکید می‌کند: انعقاد تفاهم‌نامه برای شناسنامه دار کرن باغ‌های زرشک در دستور کار قرار گرفته است که نقش مهمی در صادرات این محصول دارد.
احسان بیکی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند هم بار میکروبی زیاد، نبود نظارت بهداشتی و رعایت استانداردهای حداقلی در تولید این محصول، تعهدات ارزی و استانداردهای سختگیرانه کشورهای اروپایی را از مهمترین موانع صادرات زرشک می‌داند و می‌گوید: تمامی این عوامل سبب شده است تا سالانه فقط ۳ درصد زرشک ایران صادر شود!
وی با بیان این که ۹۵درصد زرشک بی‌دانه جهان در خراسان جنوبی تولید می‌شود که خروج محصول بی‌کیفیت به ماهیت آن لطمه وارد می‌کند، می‌افزاید: آشنا نبودن کارشناسان جهاد کشاورزی در سایر گمرکات با محصول زرشک سبب می‌شود این محصول مدت زمان زیادی در گمرک بماند و تغییر ماهیت دهد که این هم از دیگر موانع صادرات این محصول است.
خشک کردن زرشک در بارگاه‌های غیر بهداشتی
بیکی با بیان این که شرایط بسته‌بندی غیراستاندارد زرشک به صادرات آن ضربه می‌زند، ادامه می دهد: خشک کردن زرشک در خرمن و برداشت آن در پارچه‌های غیربهداشتی بار میکروبی زرشک را به شدت افزایش می‌دهد، خرمن برای محصولاتی از جمله گندم و جو پیش‌بینی شده و مناسب خشک کردن محصولات راهبردی مانند زرشک نیست.وی با تأکید بر این که گاهی در کارگاه‌های زرشک پاک‌کنی به محصول آب و روغن اضافه می‌کنند که سبب می‌شود مواد میکروبی محیط جذب زرشک و روند فاسد شدن آن را تسریع شود، می‌افزاید: راه‌اندازی سامانه فناوری پرتودهی نقش موثری در کاهش بار میکروبی دارد که نیاز است هرچه سریعتر در استان راه‌اندازی شود.
