یورونیوز نوشت: انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با پیروزی خیرهکننده دونالد ترامپ به پایان رسید و حالا جهان میداند که قدرتمندترین کشور جهان به زودی با ترامپ سیاستهایی در پیش خواهد گرفت که در خیلی از عرصهها با آنچه که دولت بایدن اعمال میکرد متفاوت خواهد بود.
اما بازگشت دوباره ترامپ به کاخ سفید چه معنایی برای رهبران دنیا دارد؟ برندگان و بازندگان شکست کامالا هریس و پیروزی ترامپ چه کسانی هستند؟ در این گزارش میخواهیم به برندگان و بازندگان بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید بپردازیم.
برندگان
۱- بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل
نخست وزیر اسرائیل احتمالا بزرگترین برنده در میان رهبران جهان است. او تاریخیترین روابط را با آمریکا در چهار سال حضور ترامپ در کاخ سفید تجربه کرد و به دستآورهایی رسید که حتی در رویای او هم نمیگنجید. به رسمیت شناختن تغییر پایتخت از تل آویو به قدس و عادی سازی روابط با چندین کشور عربی در دوران ریاست جمهوری ترامپ رقم خورد.
در عین حال در طول سالهای اخیر او روابط بسیار پرتنشی با جو بایدن داشت. در نتیجه و در حالی که نتانیاهو بیش از قبل به خاطر ادامه جنگ در غزه و لبنان از سوی کاخ سفید تحت فشار بود، بازگشت دوباره دوست قدیمی به واشنگتن بهترین خبر برای نتانیاهو است.
۲- ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه
بعد از نتانیاهو و حتی شاید پیش از او، ولادیمیر پوتین خوشحالترین رهبر جهان است. در طول چهار سال اخیر روابط میان مسکو و واشنگتنن به پایینترین سطح رسید. غرب به رهبری آمریکا تحریمهای گستردهای را علیه کرملین وضع کرد و حتی خطر بروز یک جنگ هستهای میان روسیه و کشورهای غربی بالا گرفته بود اما حالا کسی در آمریکا به قدرت رسیده که ادامه جنگ اوکراین را بیفایده میداند.
با حضور ترامپ در قدرت، یکی از اولویتهای احتمالی آمریکا پایان جنگ اوکراین خواهد بود و این اتفاق احتمالا با پذیرش کییف مبنی بر شرایط مد نظر مسکو صورت میگیرد. ضمن اینکه روابط میان پوتین و ترامپ در دوران چهار ساله حضور او در کاخ سفید هم بسیار نزدیک بود. در نتیجه میتوان انتظار داشت که دو کشور از مناسبات سرد و خصمانه ۴ سال اخیر به سمت روابطی دستکم کمتر تقابلی پیش خواهند رفت.
۳- محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی
محمد بن سلمان هم یکی دیگر از دیکتاتورهای جهان روابط نزدیکی با ترامپ داشته است. با وجود فاجعه کشتن جمال خاشقجی توسط عوامل بن سلمان در دوران ریاست جمهوری ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا وقعی به انتقادات جهانی علیه حکومت سعودی ننهاد و همچنان روابط خود را با ریاض نزدیک نگه داشت.
بن سلمان که عملا پادشاه عربستان است فرصتی تاریخی پیدا خواهد کرد تا امضای یک پیمان امنیتی با ایالات متحده را نهایی سازد. او همچنین احتمالا در ازای دریافت امتیازات بیشتر نسبت به آنچه بایدن به ریاض پیشنهاد میداد به دیگر کشور عربی تبدیل خواهد شد که روابط با اسرائیل را برقرار خواهد کرد.
۴- جورجا ملونی، نخست وزیر ایتالیا
نخست وزیر دست راستی ایتالیا را احتمالا میتوان یکی از خوشحالترین رهبران اروپایی این روزها دانست. او حتی نمیتواند این خوشحالی خود را پنهان کند و از زمان پیروزی ترامپ یک پورتره از رئیس جمهور منتخب آمریکا در صفحه اینستاگرامش به اشتراک گذاشته و جملاتی در وصف ترامپ نوشته و بازگشت او به کاخ سفید را تبریک گفته است.
این سیاستمدار پوپولیست و دست راستی در پست دیگری در صفحه اینستاگرامش تصویری از خود و ایلان ماسک در حالی که یکدیگر را در آغوش گرفتهاند به اشتراک گذاشته و گفته است که پس از پیروزی ترامپ تماسی صمیمی با ایلان ماسک داشته است.
ملونی هرچند مانند اوربان با سیاستهای اتحادیه اروپا مخالفت نمیکند اما در عین حال با توجه به دیدگاههای دست راستیاش ممکن است بیشتر در اروپا مقبولیت یابد و خود را به عنوان مجرای ارتباطی بین ناتو، اتحادیه اروپا و کاخ سفید معرفی نماید.
۵ - ویکتور اوربان، نخست وزیر مجارستان
دیگر رهبر راست افراطی در اروپا، نخست وزیر مجارستان است. اوربان که در طول سالهای اخیر چالشهای پرشماری با رهبران بروکسل داشته از جمله مخالفان حمایت از اوکراین نیز به شمار میرود. همین کافی است که اوربان و ترامپ را در یک جبهه قرار دهد. ضمن اینکه هر دو رهبر، پوپولیست، دست راستی و ملیگرا هستند و چندان با سازمانهای بینالمللی سر سازگاری ندارند.
ضمن اینکه این دو رهبر در دوره نخست حضور ترامپ در کاخ سفید روابط نزدیکی با یکدیگر داشتند.
اوربان همچنین از چالشآفرینی در روابط اتحادیه اروپا و ایالات متحده حتما استقبال خواهد کرد و میتواند امیدوار باشد که از همین مسیر فشارهای بروکسل به او برای عدم رعایت حقوق بشر و مسائلی از این دست کاهش یابد.
۶- خاویر میلی رئیس جمهور آرژانتین
رئیس جمهوری آرژانتین که کمتر از یک سال قبل قدرت را در این کشور به دست گرفته دونالد ترامپ را به عنوان الگوی خود معرفی میکرد. او هم از دیگر اعضای باشگاه رهبران دست راستی در جهان است که حرفهای مشترک بسیاری با دونالد ترامپ خواهد داشت.
این سیاستمدار پوپولیست در ماه فوریه با ترامپ که کاملا خارج از قدرت بود ملاقات و آرزو کرده بود که دوباره به کاخ سفید برگردد. این رهبر آرژانتینی همچنین روابط نزدیکی با ایلان ماسک دارد و در طول سال جاری دستکم ۳ بار با این میلیاردر جنجالی ملاقات کرده است.
۷- رجب طیب اردوغان
رجب طیب اردوغان، دیکتاتور ترکیه را احتمالا میتوان دیگر برنده نتیجه انتخابات آمریکا نامید. او هم مانند ترامپ اعتقادی به مسائلی چون حقوق بشر و دموکراسی ندارد و در عین حال روابط بسیار نزدیکی با ایلان ماسک دارد. اردوغان در پیام تبریک خود، ترامپ را «دوستِ خوب» خود توصیف کرده بود.
با این حال این دو در دوران ریاست جمهوری ترامپ با یکدیگر چالشهایی هم داشتند و ممکن است با یکدیگر بر سر مسائلی چون تجارت به اختلاف بخورند. در نتیجه اردوغان میتواند به صورت محتاطانهای امیدوار باشد که نتیجه خوبی در انتخابات آمریکا حاصل شده است.
بازندگان پیروزی ترامپ
۱- ولودیمیر زلنسکی
بدون شک رئیس جمهور اوکراین بازنده اصلی انتخابات آمریکا است. کسی که در طول چهار سال اخیر حمایتهای بی قید و شرط آمریکا و کشورهای اروپایی را همراه خود میدید حالا باید با کسی در آمریکا رو به رو شود که او را یک «تاجر» و البته «بازنده» توصیف کرده است.
زلنسکی که در طول ماههای اخیر حتی از حمایتهای آمریکا و اروپا هم راضی نبود همواره مورد انتقاد ترامپ قرار گرفته است. ترامپ او را یک تاجر میدانست که در هر سفر خود به آمریکا میلیاردها دلار پول به جیب میزند و به کییف باز میگردد.
ترامپ وعده داده در سریعترین زمان جنگ اوکراین را پایان خواهد داد و حمایتهای مالی و نظامی آمریکا را یکی از اصلیترین موانع پایان این جنگ برشمرده بود. با تعلیق و یا پایان این حمایتها بعید است که کییف توان ادامه مقابله با روسیه را داشته باشد.
۲- کلودیا شینباوم، رئیس جمهوری مکزیک
رئیس جمهور مکزیک را میتوان دومین بازنده پیروزی دونالد ترامپ دانست. ترامپ که در دوره نخست خود طرح اجرای دیوار مرزی را پی گرفته بود، این بار به دنبال اخراج گسترده مهاجران از این کشور است. مهاجرانی که بیشتر آنها از مرز مکزیک وارد آمریکا میشوند.
او همچنین مکزیک را تهدید کرده در صورتی که در این زمینه با آمریکا همکاری نکند تعرفههای سنگین برای ورود اجناس مکزیکی به ایالات متحده وضع خواهد کرد. خانم شینباوم که نخستین زنی است که در مکزیک به عنوان رئیس جمهور انتخاب شده روزها و سالهای سختی در مقابل دونالد ترامپ خواهد داشت.
۳- اولاف شولتس، صدر اعظم آلمان
وقتی در سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ دونالد ترامپ قدرت را در آمریکا در دست داشت، او در اروپا با رهبری قدرتمند به نام آنگلا مرکل رو به رو بود که تلاش میکرد در مقابل اقدامات او بایستد. اما حالا سالهاست که «بانوی آهنین» آلمان و اتحادیه اروپا بازنشسته شده و این بار ترامپ در آلمان با اولاف شولتسی رو به رو خواهد شد که خود در موضع ضعف است. دولت شولتس در آستانه سقوط است و انتخابات سراسری در این کشور در کمتر از یک سال دیگر برگزار خواهد شد.
شولتس همین حالا هم با خطر به قدرت رسیدن دست راستیها رو به رو است و پیروزی ترامپ به مخالفانش انگیزه بیشتری میدهد تا بتوانند این سیاستمدار میانهرو را کنار بزنند. شولتس به عنوان رهبر بزرگترین اقتصاد آلمان که چالشهای بزرگی با روسیه دارد، حالا روزهای سختی در انتظارش خواهد بود تا بتواند با رهبر جدید آمریکا تعامل کند.
۴- امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه
رئیس جمهور فرانسه هم با مشکلی شبیه صدر اعظم آلمان رو به رو خواهد بود. با این تفاوت که ماکرون تجربه ۴ سال کار کردن با ترامپ را پشت سر گذاشته و شناخت خوبی از روحیات و نحوه زمامداری او به دست آورده است. ماکرون هم مانند شولتس با خطر به قدرت رسیدن راستها در فرانسه رو به رو است و پیروزی ترامپ میتواند خبری نویدبخش برای مارین لوپن و دیگر رهبران و گروههای پوپولیستی ملیگرا در این کشور باشد.
ماکرون در ناتو، گروه ۷ و کشورهای گروه ۲۰ چالشهای بسیاری با دونالد ترامپ خواهد داشت.
5 - لولا داسیلوا، رئیس جمهوری برزیل
لولا داسیلوا باید نگران باشد که بازگشت ترامپ به قدرت به شورش دوباره جنبش محافظهکاران در برزیل به رهبری ژائیر بولسونارو نینجامد. بولسونارو که از متحدین نزدیک ترامپ به شمار میرفت پس از پایان دوران ریاست جمهوریاو در آمریکا از قدرت کنار رفت و حالا میتوان انتظار داشت که بازگشت ترامپ به بولسونارو و طرفدارانش هم انگیزه و امید برای بازگشت بدهد.
علاوه بر این تنشهای شکل گرفته بین دستگاه قضایی برزیل و ایلان ماسک بر سر شبکه توییتر یا همان ایکس باعث شده تا این متحد دونالد ترامپ مواضع سفت و سختی را در قبال دولت لولا داسیلوا اتخاذ کند. با توجه به نفوذ ماسک بر کاخ سفید، میتوان انتظار داشت که روزهای سختی در انتظار دولت داسیلوا در تعامل با آمریکا خواهد بود.
6- شیگرو ایشیبا، نخست وزیر ژاپن
آقای ایشیبا را هم میتوان دیگر بازنده پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا دانست. او در دوران ریاست جمهوری خود بارها از مازاد تجاری ژاپن در روابط با آمریکا انتقاد کرده بود و در عین حال از توکیو خواسته بود برای حضور نظامی سربازان آمریکایی در این کشور هزینه بیشتری بپردازد.
ترامپ بارها با اشاره به اینکه ۵۵ هزار سرباز آمریکایی در ژاپن حضور دارند تاکید کرده بود که توکیو باید هزینه این کار را بپردازد. میتوان انتظار داشت برای ترامپ که همه چیز را از دریچه تجارت میبیند روزهای سختی در انتظار روابط با توکیو باشد.