جمیله کدیور: بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم تروریست اسرائیل در مصاحبه‌ای که با مجله تایم داشته، می گوید: «عمده‌ترین هدف از جنگ، تلاش برای بازگرداندن اصل بازدارندگی اسرائیل است.» به عبارت دقیقتر، اصل بازدارندگی از نظر اسرائیل مبتنی بر کشتار، ترور و ویرانگری است. اسرائیل با کشتن غیرنظامیان و تخریب غزه و اقدامات تروریستی در غزه و خارج از آن، از جمله ترور تعدادی از رهبران جبهه مقاومت در لبنان، سوریه و ایران در صدد اعمال اصل بازدارندگی و احیای اعتبار، نفوذ و حیثیت بربادرفته خود است که در ۷اکتبر به شدت خدشه دار شد.در چنین فضایی، انتخاب یحیی سنوار به رهبری سیاسی حماس که در کنار محمد ضیف به عنوان مغز متفکر عملیات طوفان الاقصی در ۷اکتبر ۲۰۲۳معرفی شده اند، از جهات مختلف مهم و قابل توجه است.
سنوار که عضوی از نسل بنیانگذار حماس است، با گذراندن نزدیک به ۲۳سال در زندان های اسرائیل - یعنی کمی کمتر از دوران حبس نلسون ماندلا-، چندین مرتبه محکومیت به حبس ابد، تصدی مناصب عالی در هر دو شاخه نظامی و سیاسی حماس، از معماران کلیدی زیرساخت‌های سازمانی حماس که به ایجاد گردان‌های القسام کمک کرد و تأسیس سازمان امنیت داخلی ضد جاسوسی «المجد» که مسئولیت شناسایی و محاکمه متهمان به همکاری و جاسوسی برای اسرائیل را برعهده داشت، بهترین انتخاب برای رهبری حماس جهت متحد کردن عملیات سیاسی و نظامی و تمرکز تصمیم گیری ها در نوار جنگ زده غزه بود .
در کنار تلاش برای تقویت توانایی های نظامی و اطلاعاتی در غزه، سنوار در دوره ریاست بر دفتر حماس در غزه، بر روابط خارجی حماس و سیاست حل اختلافات در سطوح داخلی و منطقه‌ای هم توجه داشت. تلاش برای ارتباط با تمامی گروه های فلسطینی، ترمیم روابط بین فتح و حماس، پایان بخشیدن به جدایی حماس و دولت اسد در سوریه، احیای روابط با مصر و بازسازی روابط با ایران که از زمان جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱دچار خلل شده بود، از اقدامات مهم اوست. سنوار همچنین با اقدامات مختلف خود به دنبال احیای آرمان فلسطین در عرصه جهانی، سلب مشروعیت از اسرائیل و توقف عادی سازی روابط اسرائیل با عربستان بود که در انجام همه آنها موفق بوده است. او یک بار هم در مصاحبه ای به روزنامه‌نگاری اسرائیلی گفته بود که حاضر است درباره یک آتش بس طولانی‌مدت با اسرائیل مذاکره کند و شاید نسل های بعدی از آنجا کار را به پیش ببرند.
در حالی که از بدو وقوع طوفان الاقصی در ۷اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل به شدت تلاش بر ترور سنوار و نابودی حماس داشته، با گذشت بیش از ۱۰ماه، نه حماس نابود شده و نه سنوار از صحنه حذف. برعکس، هم حماس باقی است و محبوبیت بیشتری پیدا کرده و هم سنوار زنده است و جایگاهش با انتخاب به رهبری سیاسی حماس ارتقا و تحکیم بیشتری یافته است.
رهبر سیاسی جدید حماس کسی است که نزدیک به ۱۱ماه مقاومت در غزه را در مقابل جنگ اسرائیل مدیریت کرده و همچنان در عرصه میدان نقش فعال و مهمی ایفا می کند. سنوار به دلیل حضور در قلب میدان در کنار دیگر رزمندگان در غزه و رویکرد او در مدیریت مناقشه، محبوبیت و اعتبار فزاینده‌ای در میان فلسطینی‌ها به دست آورده است.
در حالی که بعد از ترور اسماعیل هنیه از اسامی دیگری برای رهبری سیاسی حماس یاد می شد، انتخاب سنوار که از او به عنوان شخصیتی قاطع و سازش ناپذیر یاد می شود، با اجماع کامل شورای عالی رهبری حماس ضمن اینکه برای بسیاری، از جمله مقامات رژیم صهیونیستی غیرقابل پیش بینی و غافلگیر کننده بود، نشان از آن داشت که ترور رهبران نه فقط موجب عدول حماس از اصول و ثبات قدم خود نمی شود، بلکه بر عکس به مقاومت بیشتر در مقابل صهیونیست ها می انجامد. این انتخاب همچنین نشان داد که همه اعضای رهبری حماس، متحد پشت غزه و حامی مقاومت آن هستند و حماس قصد ندارد غزه را از دست بدهد. به همین دلیل رهبری از قلب غزه انتخاب کرده است. به تعبیر سخنگوی حماس، اینسازمان در میدان جنگ و سیاست ثابت قدم است.
این انتخاب در شرایطی رخ می دهد که سنوار هدف شماره یک اسرائیل است و اسرائیل هنوز سنوار را در صدر لیست ترور خود دارد و انتخاب او به سمت رهبری سیاسی حماس قدرتنمایی حماس در برابر اسرائیل و حاوی پیامی سمبلیک به صهیونیست ها است که از این پس مذاکرات آتش بس از قلب میدان نبرد غزه هدایت می شود.
اسرائیل تصور می کرد با ترور هنیه، موجب ایجاد بحران در رهبری حماس می شود و قدرت چانه زنی این سازمان در مذاکرات آتش بس تقلیل می یابد. انتخاب سریع سنوار توسط شورای رهبری، هوشیاری حماس را برای انتخاب جانشینی که هماهنگی میان دفتر سیاسی و بخش نظامی را به بهترین شکل ممکن فراهم کند، نشان داد.
این انتخاب همچنین نشان داد اهدافی که اسرائیل با کشتن رهبران مقاومت به دنبال آن است، شکست خورده و حماس استراتژی سنوار را برای مقاومت و مبارزه علیه اسرائیل و ارتباط با متحدان در جبهه مقاومت را بالاتفاق مورد تایید قرار داده است. سنوار شطرنج باز ماهری است که هم راه مذاکره را می داند و هم طریقه مبارزه را. حال باید دید در دوران رهبری سنوار مذاکرات آتش بس که با وقت کشی های اسرائیل تا به امروز بدون نتیجه مانده، چه مسیری را طی خواهد کرد.
