اطلاعات نوشت: مطالعات و پژوهشهای انجام شده از دشت مرودشت و بخشیهایی از محدوده دشت شیراز نشان میدهد که وضعیت فرونشست این 2 دشت در استان فارس به حالت بحرانی درآمده است.
براساس نتایج مطالعات تخصصی طی سالهای ۲۰۲۱تا ۲۰۲۳که تحت عنوان پروژه به دانشگاه شیراز محول شده است؛ میزان سطح فرونشست در دشت مرودشت به دست آمده که نتایج این مطالعات در قالب گزارش به سازمان زمین شناسی تهران ارائه شده است.در این مطالعات و در تصاویر ماهوارهای ۱۰سال گذشته از دشت مرودشت فقط محدوده کوچکی از این دشت با پدیده فرونشست روبرو شده بود اما در مطالعات اخیر و ظرف حدود ۱۵سال گذشته، همه دشت مرودشت درگیر این پدیده شده و وسعت و سرعت فرونشست زمین در این دشت پیشرفت قابل توجهی داشته است.نتیجه این گزارشها حاکی از آن است که شکافهای بسیار بزرگی در سطح زمین دشت مرودشت به پهنای نیم متر تا ۷۰سانتی متر ایجاد شده و در دشت شیراز هم شامل محدوده دریاچه مهارلو تا شمال غرب شهر در نقاطی فرونشست رخ داده است.
ارادهای برای حل بحران وجود ندارد
به گزارش ایلنا، عضو هیات علمی بخش مهندسی راه و ساختمان و محیط زیست مهندسی دانشگاه شیراز با بیان این که حدود 10 سال است که در همه رسانهها مشکلات فرونشست زمین را فریاده زدهایم اما نتیجهای حاصل نشده است،می افزاید: بارها به مسئولان استان میزان فرونشست در اقصی نقاط استان فارس را گوشزد و به طور متوسط سالانه بیش از چندین بار در ارگانهای مختلف درباره موضوع فرونشست صحبت شده است اما به دلیل آگاهی نداشتن مردم در مصرف آب،تلاش ها و اقدامات هیچ تاثیری نداشته است.
مریم دهقانی با اشاره به اینکه مقابله با پدیده فرونشست زمین متولی خاصی ندارد، تاکید می کند: فرونشست زمین در دشت مرودشت فاجعه آمیز است . شهرک صنعتی فتح آباد، کناره، فیروزی، پتروشیمی مرودشت، خط انتقال گاز که از دشت مرودشت عبور کردهاند، خطوط ریلی و زیرساختها همه تحت تاثیر فرونشست زمین قرار دارند .
عضو هیات علمی بخش مهندسی راه و ساختمان و محیط زیست دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز نرخ فرونشست در مرکز شهر مرودشت را ٢ تا ٣ سانتیمتر و در اطراف این شهر را ١٢ سانتیمتر برآورد میکند و میگوید: در شهرها معمولا نشست اتفاق نمىافتد چرا که چاههاى جذبى و آب فاضلاب موجود در شهر سفرههاى آب زیر زمینى را تغذیه و از فرونشست ممانعت مىکنند؛ مرودشت تنها شهرى است که تمام شهر دچار فرو نشست شده است.
دهقانی در بخشی دیگر از سخنان خود با بیان این که مردم همچنان با آب چاه مزارع خود را آبیاری میکنند و مسئولان هم هیچ تذکری به آنها نمیدهند؛ دلیل اصلی فرونشست زمین را برداشتهای بی رویه آبهای زیرزمینی با مقاصد کشاورزی میداند و از وسعت و سرعت فرونشست طی سالهای اخیر خبر میدهد.
شکافهای ۷۰ سانتیمتری در نقش رستم
وی با اشاره به این که لبه فرونشست در منطقه تاریخی نقش رستم واقع شده است که پهنای این شکاف به حدود نیم متر تا ۷۰سانتیمتر رسیده است، میگوید: این شکافها به فاصله ۱۰تا ۱۵متری منطقه باستانی نقش رستم ایجاد شده است که هر ساله با این که این شکافها با شن و ماسه پر میشوند اما دوباره سر باز میکنند.دهقانی میافزاید: اگر چه تخت جمشید تحت تاثیر فرونشست قرار ندارد اما در فاصله ۳۰۰متری آن به دلیل قرار گرفتن در سینه کوه، فرونشست حدودأ ۱۰تا ۱۵سانتیمتر رخ داده است.