نفت ما نوشت: احمد خرم، وزیر دولت اصلاحات با اشاره به انتقاد رهبری به جواد اوجی ، وزیر نفت به دلیل بی توجهی به بخش خصوصی اظهار داشت: بحث بنزین، نفت، گاز و فرآوردههای حاصل از این منابع را باید بحثهایی استراتژیک در نظر بگیریم. به این معنی که باید با مراقبت و دیدن تاثیرات و تبعات در داخل و عرصه بین الملل و ... مورد بررسی قرار گرفته شود.
وزیر راه دولت خاتمی در ادامه گفت: نکته دوم هم چیزی نیست که اساسا نظام جمهوری اسلامی نفت و فرآوردههای های نفتی را به نهادها سپرد. یادمان نرفته است که دولت احمدی نژاد کار را به جایی رسانده بود که فروش نفت به چهارراه استانبول کشیده شده بود. نظام به راحتی میتوانست جلوی این انحرافات را بگیرد تا کار به اینجا نرسد. من فکر میکنم، روند غلطی که در گذشته صورت پذیرفت و دولت وقت بی محابا فروش نفت و فرآوردهها را به بسیج، قرارگاه خاتم، بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام و... سپرد. به طوریکه کم مانده بود شهرداریها و حتی دهیاریها هم نفت بفروشند! بنابراین این روزها تبعات آن اشتباه روشن شده و هزینه سازی میکنند که توسط دولت نهم و دهم صورت گرفته است. در واقع نکتهها و ایرادهایی که مطرح شده و درست هم هستند، باید در دهه دوم انقلاب مورد توجه قرار میگرفت که متاسفانه در آن روزها این مهم مغفول ماند تا حالا بمانیم که چطور مشکل را رفع کنیم.
او افزود: نکته سوم هم که باید مورد توجه قرار بگیرد، چیزی جز این نیست که مصرف نفت و بنزین در ایران زیاد یا بهتر است بگوییم، وحشتناک است. یعنی بنا به قولی ۲ برابر میانگین دنیا و بنا به قول دیگری ۴ برابر مصرف دنیا در ایران نفت و گاز مصرف میکنیم که به گمانم ۴ برابر صحت دارد. ما باید به سرعت تغییر الگوی مصرف بدهیم. یعنی معنی ندارد، خودرویی تولید کنیم که در ۱۰۰ کیلومتر ۱۲ تا ۱۴ لیتر بنزین مصرف کند. این آمار در کشورهای دیگر ۲ و نیم تا ۵ لیتر مصرف در یکصد کیلومتر است که این فاصله شرایط نامطلوب ما را در حمل و نقل نشان میدهد. این الگوی مصرف ایران را وادار به واردات بنزین و گازوئیل کرده است که در این شرایط به هم ریخته اقتصادی است. اگر میخواهیم جریان فروش نفت را اصلاح کنیم، موارد ذکر شده را باید ترمیم کنیم.
خرم تصریح کرد: مطلب بسیار مهم دیگر قیمت فرآورده است. قیمت فرآورده خیلی پایینتر از قیمت جهانی است. با این توضیح که گران کردن بعد از تورمهای کمرشکن گذشته تاثیر وحشتناکی روی بقیه کالاها خواهد گذاشت. به همین دلیل این را هم باید مراقبت کرد. سئوال این است؛ مگر ستاد اجرایی فرمان امام، بنیاد مستضعفان و ... میتوانند مدیریت نفتی را کنترل کنند؟ نمیتوانند و به همین دلیل مسائل به مسائل امنیتی تبدیل میشوند. لازم است، همه ارکان کشور اعم از دولت، مجلس، مدیران و ... به میدان بیایند تا روند اصلاح با کمترین آسیب و هزینهای عملی شود.
این چهره ادامه داد: مشاهدات نشان میدهد، نظام جمهوری اسلامی به این تشخیص و نتیجه رسیده است که باید بنزین، گازوئیل و فراورده را به قیمت واقعی بفروشد. همچنین دولت هم میداند نمیتواند مسئولیت این کار خطیر را گردن بگیرد. اگر هم بخش خصوصی به میدان بیاید، تشخیص این است که موفقتر خواهد بود. البته این «موفقیت» اگر از دهههای قبل شروع میشد، قطعا الان حوزه نفت، گاز و ... به سامان رسیده بودند. اما الان ریسک بزرگی است. یعنی در عینِ حالی که میدانیم، تصدی گری اقتصاد باید دست بخش خصوصی باشد، دولت با یک پارادوکسی مواجه شده است و ناچار به گران کردن بنزین و گازوئیل است. با این توضیح که تاثیرات چنین تصمیمی سنگین، عمیق و گستردهای بر روی اقشار جامعه خواهد گذاشت.