محسن هاشمی‌رفسنجانی در گفت‌وگو با اعتماد و با بازخوانی تلاش‌های دو کشور ایران و آمریکا به توافق، گفت: ایران دو هفته مناسب را پشت سر گذاشته که نشان می‌دهد با تخصص و تجربه تیم مذاکره‌کننده، تدابیر دولت و تصمیماتی که در سطوح عالی کشور اتخاذ شده، به نظر می‌رسد روند رو به جلویی برای کشور ایجاد شده باشد. این فرصت مناسبی است که باید از آن نهایت استفاده صورت گیرد. وقتی مطالب منتشر شده در رسانه‌های داخل و خارج کشور در خصوص مذاکرات را مرور می‌کنم، می‌بینم فضای مثبتی برای ورود عاقلانه ایران در فضای بین‌المللی و رفع تنازعات با امریکا ایجاد شده است. همه طرف‌ها هم معتقدند دست ایران پر و منطق ایران محکم و درست است. فضا به گونه‌ای است که دشمنان ایران و انقلاب که تندروهای صهیونیستی در راس آن قرار دارند، عصبانی شده‌اند. به همین دلیل هم تلاش‌های افراطی‌های خارجی برای مانع‌تراشی در مسیر مذاکرات بیشتر شده است.
وی افزود: خوشبختانه افراطیون داخلی کنترل شده‌اند و کم‌کم یک صدای واحد از داخل ایران به گوش می‌رسد. اگر این روند تداوم داشته باشد و تندروهای داخلی بهانه‌ای به دست افراطی‌های خارجی ندهند، دست جنگ‌افروزان و تندروهای خارجی هم خالی می‌شود و قادر نخواهند بود مذاکرات را به هم بزنند. امیدوارم این عقلانیت در داخل تداوم داشته باشد.
به گفته وی، ایران اصرار دارد به حقی که بر اساس قانون به او تعلق دارد، برسد، این حق فعالیت صلح‌آمیز در راستای NPT و پروتکل‌های الحاقی است. بعید است امریکایی‌ها هم مخالفتی با استیفای این حق داشته باشند. البته فکر نمی‌کنم، در زمینه غنی‌سازی دستاوردی بالاتر از برجام به دست بیاوریم، اما با توجه به اینکه امریکا پای کار آمده و بیشتر تحریم‌های ایران هم تحریم‌های ثانویه مرتبط با امریکاست، گرفتن حق غنی‌سازی در حدی که مورد نیاز دانش هسته‌ای ایران است (۳.۷درصد)، بسیار مهم است.
وی با اشاره به برخی از اعداد و ارقامی که درباره سرمایه‌گذاری امریکایی‌ها در ایران مطرح شده است، گفت: این بحث ها، بحث‌های پساتوافق است. البته طرح این بحث‌ها باعث می‌شود توافق احتمالی زودتر به نتیجه برسد و جنگ‌افروزان خارجی را ساکت کند. اما سرمایه‌گذاری‌های خارجی پس از توافق است که معنا و مفهوم پیدا می‌کند. البته اعداد بزرگی که در داخل درباره سرمایه‌گذاری خارجی مطرح می‌شود، خوش‌بینانه است. اما باید قبول کنیم سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران به اندازه‌ای که تولید نفت ایران را به ۲الی ۳میلیون بشکه بیشتر از ظرفیت فعلی برساند، نیازمند سرمایه‌گذاری قابل توجهی است.
از طریق مذاکرات با اوپک می‌توان به سمتی رفت که سهمیه ایران در اوپک بالا رود. سرمایه‌گذاری در نفت ایران درآمد جدیدی را ایجاد می‌کند که از طریق آن می‌توان تضامینی برای سرمایه‌گذاری آتی شکل داد اینکه این سرمایه‌گذاری‌ها تنها اختصاص به کشورهای اروپایی یا امریکایی داشته باشد، هم عددی بزرگ و هم در کوتاه‌مدت بعید است محقق شود. ولی اگر برای ۲الی ۳دهه آینده برنامه‌ریزی شود، تحقق این اعداد و ارقام و حتی بیشتر از آن ممکن است.
ایران باید فرض را بر این بگذارد که همه کشورها بتوانند در ایران سرمایه‌گذاری کنند و هیچ کشوری در بازار ایران حضور انحصاری نداشته باشد.هم اروپایی‌ها، هم امریکایی‌ها، هم کشورهای منطقه و هم چین و روسیه باید در بازار ایران امکان حضور داشته باشند. اما برای اینکه این همکاری‌ها شکل بگیرد و تضامینی برای تداوم این سرمایه‌گذاری‌ها ایجاد شود، لازم است سرمایه‌گذاری‌های جدی در توسعه زیرساخت‌های نفت و گاز ایران شکل بگیرد. به گونه‌ای که ایران تولید نفت خود را به مرز ۴میلیون بشکه سهمیه اوپک بیشتر کرده و به ظرفیت‌های جدیدی برساند.
وی افزود: پایه اصلی ناترازی‌های کشور مانند ناترازی‌های اقتصادی، انرژی، تورم، معضل مسکن و... ناترازی سیاسی است، چراکه وقتی کشور با ناترازی سیاسی مواجه است، انتخابات پرشوری در کشور انجام نمی‌شود، فعالان سیاسی و اساتید منتقد از گردونه فعالیت خارج می‌شوند و ظرفیت‌های کارآمد کشور به کار گرفته نمی‌شوند، کشور با ناترازی‌های اقتصادی و اجتماعی و... مواجه می‌شود. اگر ناترازی‌های سیاسی رفع شده به خصوص انتخابات پرشور برگزار و تکثرگرایی در کشور اجرایی شود، نظرات به بحث گذاشته شده و مردم تفکر احسن را انتخاب کنند، مشکلات دیگر کشور و ناترازی‌های اقتصادی هم حل می‌شوند.
