ریحانه دوستدار - ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات: در ذهن بسیاری از مادران، تصویری ساخته شده از «مادر ایده‌آل» وجود دارد؛ مادری همیشه آرام، همیشه صبور، همیشه در دسترس که هر لحظه با لبخندی مهربان آماده پاسخگویی به نیازهای فرزندش است. اما واقعیت مادری، بسیار متفاوت‌تر از این تصویر آرمانی است. واقعیت، پر از لحظات تردید، خستگی، احساس گناه و حتی عصبانیت است. اما آیا مادری که گاهی خسته است، گاهی اشتباه می‌کند و گاهی دلش می‌خواهد تنها باشد، مادر بدی‌ است؟ نه. مادری کافی‌ است.

کمال‌گرایی مادرانه: دامی در لباس فداکاری

کمال‌گرایی در مادری شاید در نگاه اول یک فضیلت به نظر برسد. مادری که تلاش می‌کند همیشه بهترین باشد، همه چیز را درست انجام دهد و حتی یک لحظه از فرزندش غافل نشود. اما این رویکرد، اغلب بیش از آن‌که به نفع کودک باشد، به سلامت روان مادر آسیب می‌زند. وقتی انتظارات از خود بی‌رحمانه بالا باشد، هر اشتباه کوچک می‌تواند به احساس گناه بزرگی تبدیل شود. این احساس گناه، نه فقط مادر را فرسوده می‌کند، بلکه مانع لذت بردن از رابطه مادر و فرزندی می‌شود.

«کافی بودن» یعنی دیدن و پذیرفتن خود واقعی

مادر کافی، مادری‌ است که به جای تلاش برای کامل بودن، می‌پذیرد که انسان است. او اشتباه می‌کند، گاهی کنترلش را از دست می‌دهد، گاهی وقت ندارد و گاهی فقط دلش می‌خواهد یک فنجان چای را در سکوت بنوشد. اما در عین حال، او «می‌بیند». فرزندش را می‌بیند، احساساتش را درک می‌کند و در لحظات مهم، حضور دارد. همین دیدن و همین حضور آگاهانه، چیزی ‌است که کودک نیاز دارد.

مادر کافی، به فرزند اجازه می‌دهد انسانی واقعی باشد

مادری که خودش را کامل نشان می‌دهد، ناخواسته این پیام را به فرزندش می‌دهد که خطا کردن، کم آوردن یا ناراضی بودن جایز نیست. اما کودکی که در کنار مادری کافی رشد می‌کند، یاد می‌گیرد که انسان بودن با تمام ضعف‌ها و فراز و فرودهایش پذیرفتنی است. او یاد می‌گیرد که شکست خوردن پایان دنیا نیست که احساس خشم یا غم طبیعی است و می‌تواند بدون ترس از قضاوت، آنها را ابراز کند.

جای خالی زمان، همیشه با حضور پر نمی‌شود

مادران امروزی اغلب با چالش کمبود زمان دست‌وپنجه نرم می‌کنند. کار، مسئولیت‌های خانه، فرزندان، همگی نیازمند توجه‌اند. اما بودن در کنار فرزند، لزوماً به معنای ساعت‌های طولانی حضور فیزیکی نیست. حتی لحظاتی کوتاه، اگر با توجه، گوش‌دادن واقعی و نگاه مهربان همراه باشد، می‌تواند در ذهن کودک حک شود. لحظاتی که او احساس می‌کند مهم است، دیده می‌شود و ارزش دارد.

رهایی از احساس گناه، راهی برای عشق ورزیدن بیشتر

یکی از سنگین‌ترین بارهایی که بسیاری از مادران با خود حمل می‌کنند، احساس مداوم گناه است: «نکند فلان کار را اشتباه کردم؟»، «نکند امروز کافی نبودم؟» اما پذیرش این‌که کافی بودن برای کودک، بسیار بهتر از کامل بودن است، می‌تواند این بار را سبک‌تر کند. چون کودک بیشتر از آن‌که به مادری بی‌نقص نیاز داشته باشد، به مادری نیاز دارد که احساسات خود را می‌پذیرد، خودش را دوست دارد و همین دوست داشتن را نیز به فرزند منتقل می‌کند.

مادری که مراقب خود است، بهتر مراقب فرزندش خواهد بود

کافی بودن به این معناست که مادر به نیازهای خودش هم گوش می‌دهد. اگر نیاز به استراحت دارد، اگر دلش تنهایی می‌خواهد، اگر می‌خواهد کاری فقط برای خودش انجام دهد، آن را سرکوب نمی‌کند. مادری که از خود مراقبت می‌کند، نه فقط الگوی خوبی برای فرزندش می‌شود، بلکه ظرفیت بیشتری برای همراهی، عشق‌ورزی و حمایت از فرزند دارد.

در پایان

مادری یک مسیر است، نه مسابقه. در این مسیر، اشتباه کردن، توقف کردن، حتی برگشتن، بخشی از حرکت‌اند. مادری که «کافی» است، مادری‌ست که در عین تلاش برای رشد و یادگیری، خودش را به‌خاطر نقص‌های طبیعی سرزنش نمی‌کند. چنین مادری، نه فقط فرزندی سالم‌تر و با عزت‌نفس بیشتر پرورش می‌دهد، بلکه خودش نیز با آرامش بیشتری زندگی می‌کند. پس به تمام مادرانی که گمان می‌کنند «به اندازه کافی خوب نیستند»، باید گفت: تو کافی هستی. همین‌طور که هستی.