اطلاعات نوشت: چهارشنبه سوری یکی از سنت‌های دیرینه و جشن‌های اصیل ایرانیان با رسوم کهن و اصیل است که در دهه‌های اخیر برخی تغییرات در نحوه برگزاری این جشن موجب آسیب رسانی به هموطنان شده و پیامدهای ناگواری در پی داشته است و از سوی دیگر گرد فراموشی بر آئین های کهن این جشن باستانی نشسته و جای خود را به ترقه و بمب‌های آتش زا داده است.
جشن‌های ایرانیان به مناسبت های مختلف با محوریت شادی و خوشحالی عموم مردم و چهارشنبه سوری دروازه‌ای برای ورود به نوروز بوده، اما در سال‌های اخیر یک ناهنجاری وارد این آیین شده است و برخی از افراد ناآگاه با اقدامات نابجا و خطرآفرین این رسم تاریخی و شادی آفرین را به یک خاطره تلخ و خطرناک بدل می کنند.
آتش، نماد زدودن پلیدی‌ها، زشتی‌ها، ناپاکی‌ها و گرمی بخش زندگی، نزد ایرانیان باستان از احترام خاصی برخوردار بوده است و بر همین اساس جشن آتش در پایان سال برای شکرگزاری و برای به پیشواز رفتن بهار برگزار می‌شده است.
ایران‌شناسان و کارشناسان معتقدند چهارشنبه‌سوری در آیین فروردیگان ایران باستان ریشه دارد و از ابتدا جشنی مردمی بوده و نه دیوانی و از این‌رو در منابع کهن کمتر از آن سخن به میان آمده است.
متأسفانه سالهاست که دیگر چهارشنبه سوری بهانه‌ای برای شاد شدن، دور هم جمع شدن و انجام آیین‌های کهن نیست، بلکه اتفاقات تلخ در این جشن به یک تراژدی غمناک در نزدیکی آغاز سال جدید بدل شده است.
از روزی که پای ترقه و وسایل آتش‌زا و محترقه به مراسم چهارشنبه سوری باز شد، این سنت زیبا و قدیمی به تهدیدی برای جامعه و خانواده‌ها بدل شد و با نزدیک شدن به روزهای پایانی و چهارشنبه آخر سال ترس و وحشتی عظیم خانواده‌ها را در برمی‌گیرد.
در شب چهارشنبه سوری افراد خانواده در خانه بزرگترهای فامیل جمع می شوند و در حیاط خانه آتشی برپا می کنند و با پریدن از روی آتش،بیماری و گرفتاری و ناراحتی‌های خود را به آتش می سپارند و نشاط، شادمانی و سرزندگی را ازآتش می گیرند.
اما در سال‌های اخیر از جشن چهارشنبه آخر سال فقط آتش بازی و آنهم نه به معنای واقعی، بلکه فقط ترقه بازی و انفجارهای مهیب که نظم جامعه را برهم می زند برجای مانده است. در شب چهارشنبه سوری اگر از این جوانان و نوجوانان که پرشور و حال سوال شود که منظور از این آیین و برگزاری مراسم چیست،اظهار بی اطلاعی می کنند و شاید فقط گروه اندکی از مراسم این سنت دیرینه با اطلاع باشند.
اما برپایی جشن کهن چهارشنبه سوری در ایران در یکی ۲ دهه گذشته مسیر خود را تغییر داده و از یک جشن و رسوم زیبا به پرتاب انواع بمب‌های آتش زا و مواد محترقه بدل شده است که بی شک این رویکرد برای هیچ فردی خوشایند نیست.
متاسفانه در سال‌های اخیر این مراسم زیبا کمتر انجام می‌شود و جای آن‌ها را توپ و ترقه و آتش‌بازی گرفته است و با کمال تاسف اخیرا این جشن زیبا به سمت خشونت کشیده شده و از اصالت خود فاصله گرفته است.
آخرین آمار امسال
بنا به این گزارش اکنون ۴ روز به چهارشنبه سوری ۱۴۰۳ باقی مانده است اما حوادث مرتبط با آن طی چند روز گذشته، به مرگ ۵ نفر منجر شده است.
گزارش حوادث مرتبط با چهارشنبه سوری از ۱۰ تا ۲۲ اسفند امسال، با ثبت ۲۸۶ مصدوم و ۵ مورد جانباخته، بار دیگر چهره‌ای تلخ از این سنت را به نمایش گذاشت. آمارهای اورژانس کشور نشان می‌دهد که سوختگی، قطع عضو و آسیب چشمی بیشترین نوع آسیب بوده و آذربایجان شرقی بیشترین شمار مصدومان را داشته است؛ در حالی که ۸۵ درصد از آسیب‌دیدگان از مصرف‌کنندگان و تولید کنندگان مواد محترقه بوده‌اند و ۶.۴ درصد افراد هم به عنوان رهگذر دچار حادثه شده‌اند.
میانگین سنی مصدومان ۱۸ سال بوده است و کم‌سن‌ترین مصدوم، پسری ۵ ساله و مسن‌ترین آن‌ها، مردی ۷۹ ساله بوده است. از ۵ قربانی هم ، ۴ مرد و یک نفر زن بوده است.
از میان مصدومان، ۱۴ نفر در محل درمان شدند اما ۲۷۲ نفر به بیمارستان مراجعه کرده یا اعزام شده‌اند. از این تعداد، ۲۱۳ نفر پس از درمان ترخیص شدند، درحالی‌که ۵۶ نفر به دلیل شدت جراحت بستری شده‌اند.
بیشترین نوع آسیب‌های گزارش‌شده مربوط به سوختگی با ۱۲۳ مورد، آسیب به چشم با ۵۴ مورد و قطع عضو با ۲۹ مورد بوده است.
بررسی توزیع جغرافیایی این حوادث نشان می‌دهد که استان آذربایجان شرقی با ۸۰ مورد بیشترین تعداد مصدومان را داشته است. پس از آن، تهران با ۴۰ مورد، آذربایجان غربی با ۲۲ مورد، خراسان رضوی و کرمانشاه با ۱۳ مورد و البرز، اردبیل و قزوین با ۱۲ مورد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
در سایر استان‌ها هم بین یک تا ۱۱ مصدوم گزارش شده است.
کودکان، صدرنشینان مصدومان چهارشنبه سوری
همچنین سخنگوی اورژانس آذربایجان شرقی گفت: از مجموع ۷۴۱ نفری که در چهارشنبه سوری پارسال دچار مصدومیت شدند ۳۶۹ نفر کودکان رده سنی ۶ تا ۱۲ سال بودند و از این نظر در صدر آسیب مصدومان این روز قرار داشتند.
وحید شادی نیا با اعلام این خبر بر لزوم مراقبت بیش از پیش خانواده‌ها از فرزندان تاکید کرد و گفت: چنانچه کودکان و نوجوانان کنار خانواده‌ها به مراسم چهارشنبه سوری شاد و ایمن بپردازند و شهروندان از تجمع در خیابان‌ها و محل‌هایی که مواد محترقه استفاده می‌کنند پرهیز کنند، به طور قطع آمار مصدومان به طرز چشمگیری پایین خواهد آمد.
وی اظهار داشت: از مجموع آسیب دیدگان سال قبل، ۳۰۵ نفر هم رهگذر و عابر بودند.
کشف ۱۳ میلیون عدد مواد محترقه و منفجره
در همین باره رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا با اشاره به اینکه متاسفانه آیین چهارشنبه سوری به شدت دچار تحریف و اضافات و مواردی به آن ملحق شده است که به هیچ وجه ارتباطی با فرهنگ و سنن کشور ما ندارد، اظهار داشت: وجود مواد محترقه و منفجره در سال‌های اخیر تلفات جانی بسیاری را درپی داشته و سلامت بسیاری از افراد جامعه را به خطر انداخته است.
سردار حسین رحیمی از کشف حدود ۱۳ میلیون عدد مواد محترقه و منفجره در کشور در یک ماه گذشته خبر داد و افزود: در روزهای پایانی سال که مردم خود را برای ورود به سال نو و بهار آماده می‌کنند، متاسفانه شاهد هستیم که به دلیل استفاده‌های نابجا از مواد محترقه و منفجره در چهارشنبه‌های پایانی سال کام بسیاری از افراد جامعه تلخ می‌شود.
رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا گفت: از یک ماه پیش طرح سراسری تشدید و مقابله و جمع‌آوری مواد محترقه در کشور آغاز شد که با اجرای این طرح بیش از ۱۲ میلیون ۶۰۰ هزار عدد انواع مواد محترقه و منفجره به ارزش تقریبی بیش از ۶۵ میلیارد تومان کشف شد.
وی با اشاره به تشکیل ۳۶۶ پرونده برای متهمان که در حوزه تولید و توزیع مواد محترقه و منفجره غیرمجاز و غیراستاندارد فعالیت داشتند، گفت: مقابله با اینگونه سوداگران در حقیقت برای دفاع از امنیت و سلامت مردم است، چرا که تولیدکنندگان مواد محترقه در واقع سلامت و امنیت مردم را به خطر می‌اندازند.
رحیمی افزود: هموطنان می‌توانند اخبار و اطلاعات خود در خصوص تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان مواد محترقه و منفجره که در حقیقت سلامت مردم را به خطر می‌اندازند را با شماره ۱۱۰ و همچنین شماره ستاد خبری پلیس امنیت اقتصادی ۰۹۶۳۰۰ در میان بگذارند.
