اطلاعات نوشت: جنگل بلوط به دلیل ساختار مقاوم، عمر زیاد و تاثیرگذار در اکوسیستم جنگلی از دیر زمان به عنوان زیستگاههای طبیعی، منبع تامین آبهای زیرزمینی و از اکوسیستمهای حیاتی برای بسیاری جانداران شناخته میشوند، اما امروز این گنجینه گرانبها به دلیل پدیده « زوال» و خشکیدگی که روند بسیار نگرانکننده برای این ذخیره طبیعی به شمار می آید،با مخاطرات فراوانی مواجه و حتی سبب شده است بسیاری از درختان ایستاده بمیرند.
بلوطها که به درختانی مقاوم شناخته میشوند به دلیل شرایط نامساعد زیستمحیطی و عوامل انسانی در حال از دست دادن تواناییهای طبیعی خود هستند؛ این شرایط برای محیط زیست و اکوسیستم منطقه بسیار زیانآور است چون جنگلهای بلوط علاوه بر اهمیت اقتصادی و اجتماعی، نقش اساسی در حفظ تعادل زیستمحیطی دارند.
براساس بررسیهای انجام شده از سوی مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی در حوزه زاگرس، زوال بلوط پدیده چند بُعدی و پیچیدهای است که عوامل مختلف زیستی و غیرزیستی زمینهساز بروز و شیوع آن است و رصدهای انجام شده در ۹استان زاگرسی کشور نشان میدهد بیشترین شدت و سرعت خشکیدگی جنگلهای بلوط در استانهای چهار محال و بختیاری و کرمانشاه گزارش شده است و این مساله میتواند زنگ خطر و آسیبی جدی برای این ذخیره ارزشمند کشورمان به شمار آید.
براساس آخرین گزارشهای سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری حدود ۲۵درصد از جنگلهای زاگرس سطحی معادل یک میلیون و ۲۵۰هزار هکتار به طور لکهای یا تودهای درگیر با پدیده خشکیدگی یا زوال هستند.
خشکیدگی جنگلهای بلوط؛ پدیدهای تکاندهنده
یک کارشناس حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری در این باره می گوید: براساس برآوردهای انجام شده ۱۰درصد معادل ۳۳هزار هکتار از مساحت ۳۳۵هزار هکتاری جنگلهای بلوط این استان به طور کامل خشک و دچار پدیده زوال شده است.
سید احمد موسوی در گفتگو با ایرنا می افزاید: بیشترین کانونهای زوال جنگلهای بلوط در چهارمحال و بختیاری در شهرستان لردگان حاشیه سد کانون ۴و منطقه جنگلی مُنج تشخیص داده شده است. شخمزدن زیراشکوب جنگل، کشت غلات و چرای دام نقش مهمی در تامین معیشت جوامع محلی دارد اما موجب تعدیل هوا، جلوگیری از وقوع پدیده ریزگرد و ذخیره نزولات آسمانی و پرآب شدن رودخانهها میشود.
همچنین یک عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری می گوید: بررسیها نشان میدهد خشکیدگی جنگلهای بلوط در استان در شرایط بحرانی، تکاندهنده و خیلی جدی قرار دارد.یعقوب ایرانمنش با بیان این که عامل خشکیدگی و زوال جنگلهای بلوط بر اثر نارسایی هیدرولوژیکی و برخی عوامل زیستی و غیرزیستی ناشی از خشکی است؛از تغییرات اقلیمی سالهای اخیر، تغییر رژیم بارشها از برف به سمت باران، کاهش بارشها، عوامل خاکی شامل کوبیدگی خاک، کاهش سطح رطوبتی خاک، مواد مغذی از دست رفته خاک، عوامل شیمیایی مانند آلایندهها، ریزگردها و گرد و غبار به عنوان برخی عوامل غیرزیستی تاثیرگذار در خشکیدگی و زوال جنگلهای بلوط یاد می کند.
به گفته ایرانمنش، حشرات، بیماری قارچی زغالی بلوط، قارچها و ویروسها از جمله عوامل زیستی به شمار می آید که وقتی یک اکوسیستم ضعیف و دچار آسیب شود این آفتها و بیماریها از حد تعادلی در اکوسیستم خارج و طغیان میکند و خسارتزا میشوند.