اطلاعات نوشت: چند سال قبل که زمزمه پرتاب ماهواره به فضا برای ایجاد اینترنت ماهواره‌ای به گوشی رسید، کمتر کسی فکرش را می‌کرد این فناوری ظرف مدت کوتاهی از فراگیر شدن در جهان به ایران نیز راه‌ یابد؛ اما این امکان بسیار زودتر از آنچه تصور می شد،با پرتاب ماهواره های نتعدد شرکت اسپیس ایکس وشکل گیری سیستم استارلینک محقق وعمومی گردید.

استارلینک (Starlink) یک سیستم اینترنت ماهواره‌ای است. سیستم اینترنت ماهواره‌ای اسپیس ایکس روی کاغذ قادر است اینترنت با سرعت ۱۵۰ مگابیت بر ثانیه را به به هر نقطه از کره زمین برساندو تنها چیزی که مشتری نیاز دارد دید بدون مانع به آسمان و تجهیزات استارلینک است.

پاییز ۲۰۲۰ میلادی، این سیستم شروع به خدمت رسانی به اولین کاربران خود کرد که بسیاری از آن‌ها در مناطق دورافتاده یا روستایی آمریکا مستقر بودند و می‌توان گفت که بازخورد خوبی دریافت کرد.
درهمین حال این فناوری خیلی زود جهان داز جمله ایران را درنوردید واکنون به سرعت درحال گسترش در کشور است.

به عبارت بهتر، سختی وارد کردن این دستگاه، هزینه‌بر بودن اتصال به آن و سختی اتصال از نظر جغرافیایی تمام چیزی بود که کار را برای کاربران ایرانی مشکل می‌کرد اما این مسائل موجب نشد آن‌ها از تکنولوژی دست بکشند؛ برعکس تجربه نشان داده اگر شرایط مهیا باشد، کاربران راضی هستند با پرداخت هزینه و زحمت بیشتر بدون محدودیت و با سرعت بالا به اینترنت متصل شوند.

اینترنت ماهواره‌ای استارلینک حدود ۲ سال است از طریق قاچاق و با قیمت دلاری وارد کشور می‌شود اما به دلیل عدم محدودیت و سرعت بالای این فناوری ۳۰ هزار کاربر ایرانی به آن متصل هستند؛ درواقع دسترسی به استارلینک سخت و هزینه‌بر اما اجتناب‌ناپذیر است.

به گزارش ایرنا ،ظرف مدت کوتاهی کسانی که وسع مالی، امکان خرید و استفاده از این دستگاه را داشتند و از طرفی با محدودیت و فیلترینگ‌های عامل شده بر زیرساخت اینترنت زندگی کاری و حرفه‌ای‌شان تحت‌الشعاع قرار گرفته بود، شروع به خرید تجهیزات استارلینک کرده‌اند که از راه‌های زمینی و قاچاق وارد کشور شده‌اند.
 
افزایش ۲۰ برابری استفاده از اینترنت استارلینک

بنابر اطلاعات کمیسیون اینترنت و زیرساخت انجمن تجارت الکترونیک، اکنون استفاده از اینترنت استارلینک در ایران افزایش۲۰ برابری پیدا کرده و بیش از ۳۰ هزار کاربر یکتای اینترنت ماهواره‌ای در ایران از این فناوری استفاده می‌کنند.

پیش از این، داده‌های گزارش مجله فوربس (Forbes) در آذر ۱۴۰۳ نشان می‌داد که بیش از ۲۰ هزار کاربر ایرانی استارلینک در ایران وجود دارند و حالا انجمن تجارت الکترونیکی این تعداد را بیش از ۳۰ هزار نفر تخمین زده است.

به گزارش این نشریه اگرچه قیمت تجهیزات استارلینک حدود ۲۵۰ دلار است، ایرانی‌ها به دلیل تحریم و غیرقانونی بودن خرید و فروش این تجهیزات باید هزینه ۷۰۰ تا ۲۰۰۰ دلاری برای آن پرداخت کنند.
یک تحقیق میدانی و البته مجازی نشان می‌دهد با وجود تمام هزینه‌ و سختی که اتصال به اینترنت استارلینک در کشور دارد، اما شرکت‌های فناوری، مجتمع‌های مسکونی با تعداد واحد زیاد و پاساژهای بزرگ از مشتریان اینترنت استارلینک هستند.

نسخه مینی استارلینک با امکان حمل و نقل آسان اکنون در ایران موجود است و اخیرا نیزایلان ماسک، صاحب شرکت فناوری اسپیس ایکس اعلام کرده که نسخه آزمایشی اتصال اینترنت ماهواره‌ای به موبایل‌ها با همکاری یک اپراتور مخابراتی آغاز شده است وبرای تحقق این اتصال نیاز به هیچ سخت افزار یا نرم‌افزار خاصی نیست. این موضوع نشان می‌دهد روند پیشرفت تکنولوژی به گونه ای است که به محض غفلت از آن، تکنولوژی با سرعت بیشتر هجوم می‌آورد. درکناراین، محدود نبودن حجم و دسترسی اینترنت استارلینک ۲ مورد بسیار مهم است که کاربران ایرانی را بیش از هر کشور دیگری مشتاق به استفاده از این فناوری می‌کند.

یکی از فروشندگان استارلینک در فضای مجازی که ایرنا اطلاعات مربوط به استارلینک را از او گرفت، نسخه ۳ و نیز مدل مینی این نسخه را با قیمت ۱۸۰۰ دلار و شارژ ماهیانه ۷۴ دلار به کاربر در محل زندگی‌اش با نصب رایگان تحویل می‌دهد.

اتصال ۱۲۸ کاربر همزمان

به گفته وی، این دستگاه قابلیت اتصال به ۱۲۸ کاربر را دارد و پرداخت آن به شکل دلار نقدی یا کارت اعتباری مهیا است. اگر کاربر به هیچ کدام دسترسی نداشته باشد، می‌تواند مبلغ را ریالی و به نرخ روز پرداخت کرده تا فروشندگان مبلغ آن را دلاری بپردازند.

فروشنده بعدی که ایرنا با وی صحبت کرد، فروشنده استارلینک مدل ۴ و مدل مینی آن است؛ به گفته وی اینترنت استارلینک از ساده‌ترین و پرسرعت‌ترین اینترنت‌های جهان است که بدون محدودیت و تنظیمات خاصی در هر مکانی قابل نصب است.

دریافت این فناوری ۲ شکل پرداختی دارد حجم ۵۰ گیگ در ماه، ۵۰ دلار و حجم نامحدود ۷۵ دلار است. این فروشنده قیمت ورژن ۴ را حدود ۱۳۰۰ دلار و قیمت مینی آن ۱۴۵۰ دلار اعلام کرد.

به گفته وی ،هزینه تجهیزات استارلینک در زمان نصب در محل و به صورت حضوری با پرداخت تتر یا دلار نقدی امکان‌پذیر است. این فروشنده مانند تعدادی دیگر از فروشندگان دریافت نقدی را قبول نمی‌کند.
یکی از متخصصان حوزه فناوری در این باره به ایرنا می گوید: در گذشته امکان اینکه استارلینک را در یک کشوری خریداری کرده و در کشور دوم مورد استفاده قرار دهید، امکان‌پذیر نبود. بعد از مدتی کوتاهی این امکان به سختی مهیا شد اما اکنون اشتراک جدیدی با قیمت‌های مختلف در هر نقطه از جهان وجود دارد که می‌توان آن را خریداری و در کشور موردنظر راه‌اندازی کرد.

وی ابراز می کند: در کشور ایران معمولا دستگاه‌هایی که در فیلیپین خریداری شده است مورد استفاده قرار می‌گیرد چرا که امکان تغییر اشتراک را دارد.

این فعال حوزه فناوری که خواست نامش ذکر نشود، یادآور می شود: با توجه به هزینه دلاری شارژ ماهانه این دستگاه، اما به دلیل اینکه تعداد کاربران زیادی می‌توانند به یک دستگاه استارلینک متصل شوند، برای برخی از افراد به صرفه است و از آن استفاده می‌کنند.

سیدستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در ماههای اخیر در گفت‌گوهای متعدد اعلام کرده که برای استفاده از فناوری‌های نوین هیچ محدودیتی نداریم.

وی درباره تعداد کاربران اعلام شده استارلینک در ایران می‌گوید: تعدادی که برای کاربران ایرانی استارلینک اعلام می‌شود گمانه‌زنی است اما آنچه که ما در وزارت ارتباطات و دولت بارها درباره‌اش صحبت کرده‌ایم، این است که حتما از ظرفیت فناوری‌های نوین استفاده می‌کنیم اما در چارچوب قوانین بین‌المللی. این قوانین ایجاب می‌کند که بحث حقوق سرزمینی در این موضوع به رسمیت شناخته شود.

به گفته‌ی او، همین امروز هم از ظرفیت ماهواره و ارتباطات مخابراتی در کشور استفاده می‌شود.

وزیر ارتباطات درباره‌ موارد استفاده از این فناوری در ایران ادامه می دهد: برای مناطق صعب‌العبور و جاهایی که امکان ارائه‌ سرویس‌های زمینی وجود ندارد از ظرفیت شرکت‌های خدمات ارتباطات ماهواره‌ای استفاده می‌کنیم.

استارلینک وفیلترینگ

درهمین حال گسترش استفاده غیررسمی از اینترنت ماهواره ای استارلینک درایران که با کاهش روزافزون هزینه های استفاده وبهبود فناوری استفاده از آن همراه است، چالش جدی در برابر سیاست رسمی فیلترینگ اینترنت ایجاد کرده است.

کارشناسان می گویند همان گونه که در نمونه های گذشته مانند مورد ویدیو یا ماهواره تجربه شده،مقاومت وقانون گذاری قهری دربرابر فناوری بی فایده است وسرانجام فناوری خودش را تحمیل خواهد کرد. لذا پافشاری برفیلترینگ اینترنت وشبکه های اجتماعی ممکن است در مدتی کوتاه کاربرد داشته باشد اما قطعا این محدودیت خیلی زود در برابر فناوری اینترنت ماهواره ای شکست می خورد.لذا می بایداز طریق تولید محتوا وتولید فرهنگ واطلاعات به جنگ امپریالیسم خبری وجنگ روانی رفت ودوران فیلتر وجلوگیری از دسترسی را پایان یافته قلمدادکرد.