محمدرضا کلاهدوزان خبرنگار اطلاعات نوشت: امسال به رغم پیش‌‌بینی‌های مسرت بخش هواشناسی، بیشتر مناطق کشورمان و به خصوص اصفهان، فصل پاییز و دی و بهمن ماه شرایط جوی کم بارش و گرم را تجربه کرده‌اند و  گرچه در اسفند ماه، خوشبختانه بارش باران و برف در اغلب مناطق کشور داشتیم، اما با این همه  پیش بینی ها محقق نشده است به نحوی که حتی مناطق پر بارش غربی و جنوبی استان اصفهان و سرچشمه زاینده‌رود، امسال آنگونه که باید از بخشش آسمان بهره مند نبوده است که کارشناسان دلیل این شرایط را تغییرات اقلیمی می‌دانند؛ اما براستی چه عاملی سبب تغییر اقلیم و استمرار خشکسالی‌ها شده است؟

آیا سوء‌مدیریت‌هایی همچون عدم توازن  و تراکم جمعیت در یک منطقه و گسترش شهرها، ساختمان‌سازی‌های غیر منطبق شرایط اقلیمی با استقرار انبوه صنایع آلاینده در یک محدوده خاص جغرافیایی و آلودگی هوا ناشی از منابع متحرک و ثابت که عامل تغییرات اقلیمی شده است یا این مساله را باید در جاهای دیگری ریشه‌یابی کرد؟

مدیرکل هواشناسی استان اصفهان به همراه معاون خود در دفتر سرپرستی روزنامه اطلاعات در اصفهان حاضر شدند و در گفتگو با خبرنگار ما، به بیان توضیحاتی درباره موضوع یاد شده پرداختند.

تغییرات اقلیمی جدی گرفته نمی‌شود

معاون پیش ‌بینی و تحقیقات اداره کل هواشناسی استان اصفهان با بیان این که تغییرات شدید اقلیمی سال های اخیر، نحوه فعالیت الگوهای جوی را تغییر داده است اما متاسفانه این موضوع در کشورمان هنوز بصورت جدی در نظر گرفته نشده است، می‌گوید: تغییرات اقلیمی سبب بی نظمی در بارندگی ها شده و همچنین نوع بارش ها را نیز دگرگون کرده است، به نحوی که مثل سال گذشته شاهد بارندگی‌های مستمر در طول فصل بارشی نیستیم و نوع بارش ها نیز بیشتر به صورت رگباری بوده که احتمال جاری‌شدن سیلاب ها را افزایش داده و مصداق آن سیل تیرماه امسال روستای «نهوج» شهرستان اردستان بود، که سبب فوت 3 نفر شده است.

نوید حاجی بابایی می افزاید: تغییرات اقلیمی سبب شده است با یک یا 2 سیستم بارشی، میزان بارندگی در برخی از ایستگاه های هواشناسی با مجموع بارش‌های یک سال آن برابری کند؛ بنابراین مردم باید بارندگی ها و بخصوص بارش‌های بهاری را جدی بگیرند و در زمان بارندگی‌ها از گشت و گذار در طبیعت و یا اتراق در کنار رودخانه‌ها خودداری کنند.

وی تاکید می‌کند: مردم باید توصیه‌ها و هشدارهای هواشناسی را که اکنون در 3 سطح زرد، نارنجی و قرمز اعلام می شود، جدی بگیرند و نباید به برنامه های هواشناسی که بر روی «آپ» است، اعتماد کنند، چون پشتوانه آنها فقط اطلاعات ماهواره ای است و فاقد استفاده از داده های محلی و تحلیل‌های کارشناسی و عموما خروجی خام مدل های پیش‌بینی است، در حالی که پیش بینی های سازمان هواشناسی، نتیجه بررسی‌ها و تحلیل های کارشناسان از داده‌های دریافتی است.

معاون پیش‌ بینی و تحقیقات اداره کل هواشناسی استان اصفهان تاکید می کند: تغییرات اقلیمی باعث شده است خروجی مدل های پیش‌بینی هواشناسی به شدت در حال تغییر باشد بنابراین این موضوع سبب خطای محسوس در مدل‌ها شده است که پیش بینی ها برای بارش های مساعد در فصل پاییز محقق نشود و استان اصفهان همچون دیگر مناطق خاورمیانه، شرایط بی بارشی و کم بارشی را در پاییز تجربه کند.
بر خلاف دی ماه پارسال که هوای شهر اصفهان آلوده بود، اما امسال به علت گذر امواج ناپایدار، شرایط مساعدی لحاظ شد و تعداد روزهای سالم نسبت به پارسال افزایش یافت.

میزان بارش‌ها در اصفهان

حاجی بابایی با بیان این که میزان بارش‌های استان اصفهان در بهمن ماه امسال نرمال بود ،می افزاید: برای اسفندماه نیز بارش‌های نرمال و متمایل به بالای نرمال پیش بینی می شود اما بارش‌های زمستانی جبران بارش های پاییز گذشته را نخواهد کرد؛ میزان بارش ها در فروردین ماه سال 1403 کاهش می‌یابد اما در اردیبهشت ماه احتمال تقویت بارش‌ها وجود دارد.

میزان بارش های استان از ابتدای سال آبی جاری (مهر ماه) تا آخر بهمن ماه به طور میانگین حدود 67 میلیمتر بوده که نسبت به مدت مشابه پارسال حدود 58 درصد و نسبت به بلند مدت حدود 37 درصد کاهش داشته؛ بیشترین بارش ها از ابتدای سال آبی جاری استان با 177 میلیمتر مربوط به شهرستان سمیرم بوده و کمترین بارش با 5.5 میلیمتر مربوط به شهرستان خور و بیابانک است.

وی همچنین می‌گوید: متاسفانه پوشش برف مناسبی در شهرستان «کوهرنگ» به عنوان سرچشمه زاینده رود نداریم و همان اندک برفی که بارید به سبب بارش باران اخیر، ذوب شد و در حال حاضر فقط 10 سانتیمتر برف در کوهرنگ وجود دارد؛ بنابراین باید مدیریت بهینه در مصرف آب در بخش های مختلف اعمال شود تا ماه های گرم پیش رو را به خوبی سپری کنیم.

افزایش ایستگاه های هواشناسی

حمیدرضا خورشیدی مدیرکل هواشناسی استان اصفهان هم از افزایش و همچنین به روز شدن ایستگاه های هواشناسی استان برای جمع آوری اطلاعات دقیق تر و کمک به پیش بینی های بهتر شرایط جوی خبر می دهد و می‌گوید: اکنون  23 ایستگاه هواشناسی «سینواُپتیک» در اصفهان وجود دارد که این ایستگاه ها در طول شبانه روز هر 10 دقیقه یکبار داده‌های اصلی هواشناسی را اندازه گیری و آنها را به مرکز داده‌های استان ارسال می کنند.

وی می افزاید: یکی از ایستگاه هواشناسی سینواپتیک، ایستگاه هواشناسی «جَو بالا» است که داده های هواشناسی تا ارتفاع 35 کیلومتری جو را نیز اندازه گیری می کند. اکنون2 ایستگاه هواشناسی کشاورزی در شهرستان‌های نجف‌آباد و کبوترآباد شهرستان اصفهان وجود دارد که علاوه بر ثبت داده های هواشناسی، داده های کشاورزی را هم ثبت و در تصمیم‌گیری‌های کشاورزان، به تولید محصولات کشاورزی کمک می‌کنند.

وی با اشاره به 23 ایستگاه اقلیم شناسی و 13 ایستگاه باران سنجی خودکار در استان اصفهان ادامه می‌دهد: بر اساس برنامه 5 ساله اداره کل هواشناسی اصفهان، تا پایان شهریورماه 1407 علاوه بر ایجاد 8 ایستگاه جدید اقلیم شناسی، 6 ایستگاه باران سنجی سنتی استان به ایستگاه خودکار بدل می شوند.

اکنون 115 ایستگاه باران‌سنجی سنتی در استان اصفهان وجود دارد که به مرور به ایستگاه های خودکار بدل خواهند شد. داده های ایستگاه های هواشناسی خودکار هر 10 دقیقه یکبار در طول شبانه روز به مرکز داده های هواشناسی استان ارسال می شود در حالی که ارسال داده های ایستگاه‌های سنتی ماهانه است. مدیرکل هواشناسی استان اصفهان می افزاید: 3 ایستگاه هواشناسی جاده ای در محدوده گردنه های «مُلااحمد» در شرق اصفهان، «قُرقچی» در شهرستان‌های شاهین شهر و میمه و همچنین «دولت قرین» شهرستان سمیرم وجود دارد که دمای سطح جاده‌ها را نیز اندازه گیری و به راهداران در ایمن سازی این گردنه های مهم استان کمک می‌کنند.

خورشیدی تاکید می کند: با مشارکت شرکت فولاد مبارکه و شرکت پالایش نفت اصفهان 2 ایستگاه هواشناسی اقلیم شناسی خودکار در فولاد مبارکه و پالایشگاه اصفهان احداث شده است که علاوه بر کنترل آلایندگی‌های احتمالی، به کاهش آلودگی‌های این صنایع در منطقه نیز کمک می کنند. همچنین شهر اصفهان یک ایستگاه باران سنجی خودکار دارد که در محل اداره کل هواشناسی استان است و تا سال 1403 یک ایستگاه هواشناسی اقلیم شناسی هم در محدوده شهرک مسکونی «گل نرگس» شهر اصفهان احداث خواهد شد.