آقای پزشکیان! فرصت اندک و آرمان‌ها بلند است

بهرام امیر احمدیان: در پیاده رو های خیابان‌ها و بویژه بخش مرکزی شهرها، در درون محوطه های ایستگاه‌های مترو و در قطارها  پدیده ای ناهنجار به نام دستفروشی، بخش عظیمی از نیروی کاری را که باید در یک برنامه نظام مند در کارخانه های تولید و فرآوری یا مجتمع های کشاورزی -بسته بندی و فرآوری محصولات کشاورزی بکار مولد و متشکل بکار اشتغال داشته و موجب تولید ثروت، صادرات و شکوفایی اقتصادی و اجتماعی می شدند، در خود گرد آورده است.

با توجه به تعداد اصناف و تعداد خانوار، نسبت شاخص تعداد صنف به تعداد خانوار از بسیاری از کشورهابیشتر است. این یعنی تعداد دست‌هایی که در رساندن کالا و خدمات نهایی به مصرف کننده درگیر هستند، پر شمارند و قیمت  مصرف کننده نهایی، گرانتر از مجموعه عوامل تولید و سود سرمایه و هزینه های جاری است. این نوع کالاهای در گردش در دستفروشی ها، مغازه ها و بازارها، محصولات صنایع سبک و مصرفی خانوار است که عمدتا ساخت چین است، کالاهایی که تا چند دهه پیش بخش صنایع سبک کشور تولید و در بازار مصرف داخلی توزیع، و بخشی به کشورهای دیگر صادر می شد.

بهای کالاهای وارداتی ایران از چین، نه از محل صادرات کالایی یا خدمات، بلکه از محل فروش نفت خام تولیدی کشور به جمهوری خلق چین با تخفیف‌های زیاد در دوره تحریم است. در این مبادله ما هم منابع طبیعی خود را ارزان تر از بهای واقعی از دست می دهیم و هم بخش تولیدی و اشتغال مولد ملی را.در این موازنه بخش غیر متشکل اقتصادی پدید می آید به نام دسفروشی، کولبری، سوخت بری.

در نبود یک سیستم حمل و نقل عمومی کارامد، تعداد زیادی از جمعیت در سن کار با خرید(نقدی و قسطی) اتومبیل سواری شخصی در بخش حمل و نقل مسافر فعال هستند، فعالانی که فاقد صلاحیت فنی و آموزشی  لازم برای صلاحیت اشتغال در این مشاغل هستند، زیرا در بخش
 غیر متشکل به طور غیر متعهدانه و غیر قابل نظارت، بکار اشتغال دارند.

این امر خود موجب اشغال فضاهای عمومی رفت و آمد وسایل نقلیه شده و خیابان‌های شهرها بویژه شهرهای بزرگ را تبدیل به پارکینگی دائمی کرده است.

برای سربلندی و افزایش توان اقتصادی و اقتدار ملی باید تصمیمی جدی گرفت و عزم و انسجام ملی را افزایش داد. زمان آشتی با محیط های پیرامونی و محیط بین الملل برای جلب و جذب سرمایه های خارجی(بویژه سرمایه های ایرانیان مقیم خارج از کشور) فرارسیده است.

دولت دکتر پزشکیان زمینه سازگاری با این محیط ها را آماده سازی می کند و نیاز به تصمیمی سخت و دشوار دارد که اجرای آن را با عزم ملی می توان فراهم ساخت. در این راه دشوار توجه به موارد زیر که خود زیربنای توسعه اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی است، بایسته و شایسته است:
از آنجا که سرخط برنامه های دولت تامل سازنده با محیط بین الملل است، ناگزیر باید امور زیر مورد توجه قرار گیرد:

-تدوین کدهای ژئوپلیتیکی با کشورهای همسایه برای برقراری تعامل سازنده با هدف بهره مندی از ظرفیت‌ها برای مبادلات و مراودات و کاستن از هزینه های سرباری هدر رفته جهت ناسازگاری های موردی و دائمی ناشی از نبود تعاملات سازنده(این یعنی ژئوپلیتیک).
- ساماندهی مرزها بویژه غربی و شرقی و پایان داده به پدیده های بسیار منفی «ورود و خروج غیر قانونی افغان‌ها»، «کولبری» در غرب و «سوختبری» در شرق که موجب سرافکندی دولت شده است.
- ساماندهی ادغام ساختارهای موازی پرشمار برای جلوگیری از اتلاف سرمایه های ملی، که این امر خود نیاز به تصمیم سخت و دشوار دارد که موجب مقاومت و مخالفت‌های مقطعی می شود، ولی کاری اساسی در توسعه پایدار است.
- احیای سازمان برنامه مطابق نیازهای توسعه ای و پیاده سازی ساختار آن بر اساس نیاز برنامه توسعه‌ای  با بهره گیری از بانک اطلاعات متخصصان(که باید برای رفع نیاز تشکیل گردد).
- بازنگری در برنامه آمایش ملی سرزمین متناسب با اهداف اعلامی دولت دکتر پزشکیان و با در نظر گرفتن اهداف توسعه پایدار (اهدافی که با ساستهای کلی نظام هماهنگ هستند). این برنامه نیاز به بازبینی و بازنگری دارد که ممکن است زمان بر باشد. حتی اگر دولت دکتر پزشکیان زمان زیادی هم در یک دوره از خدمت چهار ساله خود را در این موارد صرف کند، باقیات صالحاتی برای دولتهای آینده و ملت ایران خواهد ماند.   
-باز نگری در برنامه هفتم توسعه با توجه به تغییر دولت و چیدمان دوباره ساختار متناسب با برنامه های اعلامی با در نظر گرفتن مفاد برنامه آمایش سرزمین.

برای دستیابی به یک برنامه آمایش سرزمین مناسب که در ذیل آن برنامه های پنج ساله موظف به پیروی از اصول آن هستند و در ذیل برنامه پنج ساله، بودجه های سالانه ناگزیر به رعایت تدوین و بودجه بندی یک پنجم برنامه باشد، ضروری به نظر می رسد. بخش‌های بالادستی نظارت کننده موظف به پایش این روند خواهند بود تا در برنامه و بودجه انضباط لازم صورت گیرد.  

-‌ تهیه و تدارک بانک اطلاعات کارشناسان و اساتید و اندیشمندان و جامعه شناسان و اقتصاد دانان
- تقویت سازمان بهره وری و پایش سالانه بهره وری نیروی کار، سرمایه و انرژی و . . . و گزارش و پیگری آن در تزریق به بدنه برنامه ریزی
-بهره گیری بیشتر و کارامد تر توسط متخصصان از داده های سنجش از دور 
-بهره گیری از اطلاعات داده های زمین شناسی(نقشه های زمین شناسی رقومی سازمان زمین شناسی)، 
-بهره گیری از اطلاعات داده های مکانی(نقشه های رقوی سازمان نقشه برداری)
- برپایی سیستم اطلاعات جغرافیایی GISملی با ادغام سیستمهای اطلاعات جغرافیایی سازمانهای ملی و بخش خصوصی 
-تدوین «جدول داده-ستانده اقتصاد ایران» و بهره گیری از ضرایب ماتریسهای بخشی در برنامه ریزی های آمایش سرزمین، برنامه پنجساله و موارد مشابه
-ایجاد بانک اطلاعات و آمار شامل: سرشماری های جمعیتی؛ آمارهای اقتصادی(کشاورزی، صنعتی، خدمات، آموزش و . . . )
چالش ها:
-احیای برقراری نظم در رانندگی شامل الزام به راندن بین خطوط، شناسایی حقوق عابر پیاده(رعایت از جانب پیاده و سواره) علائم، اجرای آیین نامه های رانندگی بین خطوط، احیای خط کشی عابر پیاده، نظام مند کردن موتور سواران و تعریف آنها به عنوان وسلیه نقلیه موتوری، جلوگیری از مسافرکشی و بارکشی موتور
 سیکلت ها و اتومبیلهای پلاک شخصی، جلوگیری از کار رانندگان سیستم اسنپ در خارج از پلاکهای اتومبیهای همان محدوده فعالیت(برای جلوگیری از ورود اتومبیلهای پلاکهای شهرهای دیگر به محدوه های غیر مرتبط) 
-جلوگیری از دستفروشی در معابر عمومی و بویژه در مترو و 
سازمان دهی آنان در محدوده های معین در پیرامون شهرها و هدایت شاغلان به سوی جلب و جذب در بخشهای تولیدی با ایجاد سرمایه گذاری از محل داخلی و خارجی 
بحرانهای پیش رو که باید در کنار رعایت موارد فوق مد نظر قرار گیرد:
- محیط زیست:
- مدیریت منابع آب، ساماندهی نگهداری از عرصه های طبیعی از جمله منابع آبی دریاچه ها، حاشیه رودخانه ها، بازپسگیری اراضی ملی اشغال شده غیر قانونی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی در عرصه های جنگلی، کوهستانی و ساحلی و . . . و تخصیص آن به منابع ملی(اجرا و تکمیل کاداستر ملی می تواند در این زمینه کارساز باشد)
- جذب سرمایه گذاری های خارجی برای ایجاد اشتغال مولد و امکان ایجاد اشتغال برای نیروهای فعال از نظر اقتصادی اکنون شاغل در دوره گردی و دستفروشی.
امیدواریم که دولت دکتر پزشکیان با یاری جستن از توان‌های ملی در زمینه های نرم افزاری و سخت افزاری و با توکل به فضل الهی و پشتیبانی ملت شریف به اهداف خود در راه اعتلای میهن عزیز دست یابد.