اطلاعات نوشت: به یاد دارم در ماه می سال 2022 و تقریبا 9 ماه پس از اینکه طالبان، قدرت را در افغانستان به دست گرفت، از یک مدرسه متوسطه دخترانه بازدیدی داشتم .
در آن زمان علیرغم اعلام ممنوعیت تحصیل برای دختران هنوز برخی مدارس کلاس های خود را به روی دختران افغان نبسته بودند. باید بگویم که مدرسه ای که از آن بازدید کردم در شمال افغانستان قرار داشت و مردم این منطقه در طول تاریخ برای آموزش همگانی و علم آموزی همه اقشار افغانستان ارزش زیادی قائل بودند از این رو خود را ملتزم به اجرای دستورالعمل طالبان مبنی بر ممنوعیت تحصیل دختران نمی دانستند.
در آن سال با گروهی از دانشآموزان کلاس یازدهم رشته ریاضی دیداری داشتم .آنها در مورد امیدهای خود برای آینده با من صحبت کردند. یکی از دختران دانشآموز به من گفت:نمیخواهم در خانه گرفتار شوم و محکوم به زندگی در خانه شوم. من می خواهم درسم را تمام کنم و معلم شوم تا بلکه بتوانم به خانواده ام و دیگران کمک کنم.
من آن سفر به افغانستان را با این امید به پایان رساندم که شاید اوضاع به همان اندازه که من و بسیاری از افغان ها از آن وحشت داشتند، وخیم نشود.
یک سال بعد که برگشتم همه چیز عوض شده بود، مدارس تعطیل شده بودند و دانش آموز و همکلاسی هایش به جای حضور در درس، مجبور شده بودند در خانه بمانند. معلمانشان هم به مدارس ابتدایی منتقل شده بودند. اکنون، در بحبوحه چالشهای پیش روی دختران و زنان تحت حاکمیت طالبان، بحران سلامت روان نیز افغانستان را فرا گرفته است.
باید بگویم دختران حالت هایی از اضطراب، افسردگی و ناامیدی را گزارش میکنند و گزارشهایی نیز حاکی از افزایش هشداردهنده خودکشی در میان آنهاست.از این رو و با توجه به این موارد اسفناک سازمان ملل متحد سومین نشست نمایندگان ویژه بینالمللی را در دوحه قطر تشکیل خواهد داد تا در مورد مسیر سیاسی آینده افغانستان گفتگو انجام شود. طالبان اکنون دعوت سازمان ملل را برای پیوستن پذیرفته است، باید یادآوری کنم که این گروه از شرکت در نشست ماه فوریه سازمان ملل خودداری کرده بود.
پس از گفتگو با طالبان، دستور کار جلسه بر مبارزه با مواد مخدر و کمک به بخش خصوصی متمرکز خواهد بود و شامل حقوق بشر یا مسائل زنان نمی شود و نه زنان و نه نمایندگان جامعه مدنی افغانستان شامل حمایت جهانی نمی شوند.
هنگامی که طالبان در اوت 2021 قدرت را مجددا در افغانستان به دست گرفت، رهبران این گروه در ابتدا می گفتند که تحصیل دختران بالای کلاس ششم تا زمانی که شرایط بر اساس قوانین اسلامی متناسب سازی نشود، به حالت تعلیق در خواهد آمد.اکنون بیش از 1000 روز از به قدرت رسیدن طالبان می گذرد و مدارس برای دختران بالای 12 سال ممنوع شده و محدودیتهای تحصیلی به دانشگاهها نیز گسترش پیدا کرده است.
طالبان اکنون می گوید موضوع آموزش در افغانستان یک موضوع داخلی است و مشخص نیست که چه زمانی مدارس به روی دختران باز خواهد شد یا اصلا این مهم اتفاق خواهد افتاد یا دختران برای همیشه از نظام آموزشی بی بهره خواهند ماند.
محرومیت از تحصیل فقط بخشی از صدها فرمان حکومتی طالبان علیه زنان است. در این برهه به کارمندان زن دستور داده شد دیگر به محل کار خود بازنگردند.
همچنین زنان از کار در سازمانهای غیردولتی و آژانسهای بشردوستانه از جمله سازمان ملل منع شدهاند. برخی از مشاغل متعلق به زنان، مانند سالن های زیبایی، تعطیل شده اند و زنان و دختران برای مسافرت باید با یکی از اقوام مرد همراه به مسافرت بروند.نتیجه عمومی این است که امروزه زنان و دختران عملاً از نظام مدنی افغانستان حذف و از ابتدایی ترین حقوق خود محروم شده اند.
زنان افغان در دهه 90 میلادی شروع به توصیف سیاست های طالبان به عنوان آپارتاید جنسیتی کردند و آنها و بسیاری دیگر، از جمله من، خواهان جرم قلمداد کردن این سیاست ها بر اساس قوانین بین المللی هستیم.ظلم نهادینه شده طالبان نه تنها برای نسل کنونی زنان و دختران افغان ویرانگر است،بلکه اگر ساز و کاری برای مهار این سیاست حکام کابل اندیشیده نشود، صدمات جبران ناپذیری به نسل های آینده افغان ها نیز وارد خواهد شد.
باید به این نکته اشاره شود ، پسرانی که در سیستمی بزرگ شدهاند که غیرانسان نمایی زنان و دختران را مشروعیت میبخشد، شاید در آینده از رهبران خود(طالبان) پیروی کنند و به رفتار بد با زنان ادامه دهند.پسران افغان اکنون در مقابل رادیکالسازی آسیبپذیر هستند و آنها بذر نگرانیهای امنیتی را میکارند که آسیب های ناشی از آن فراتر از مرزهای افغانستان را درخواهد نوردید.
سیاست های فلج کننده جنسیتی و اجرای خشونت آمیز آنها بارها محکوم شده است،با وجود همه اینها، زنان و دختران افغان در حال عقب نشینی هستند. برخی در خیابان ها اعتراض کرده اند و خواستار احیای حقوق خود شده اند ،اما خطر بازداشت و خشونت آنها را تهدید می کند.
در مواجهه با مدارس بسته، دخترانی که به اینترنت دسترسی دارند که البته در اقلیت هستند در کلاسهای انگلیسی، ریاضی و علوم شرکت میکنند و کارآفرینان زن به صورت آنلاین به مسیر خود ادامه می دهند و راههای خلاقانهای را برای دور زدن محدودیتها خود پیدا میکنند. یک زن افغان به من گفت: ما طالبان را ایجاد نکردیم، اما ما مردمانی هستیم که باید با آنها در خفقان زندگی کنیم.
هیچ انتخاب دیگری جز یافتن راه هایی برای زنده ماندن و یادگیری وجود ندارد.به راحتی می توان این زنان را تنها گذاشت تا به مبارزه خود ادامه دهند، به این بهانه که جامعه جهانی به اندازه کافی به افغانستان آسیب وارد کرده است و باید از امور دولتی دور بماند. اما این برای آن دسته از زنان و دخترانی که مبارزه می کنند و بسیاری دیگر که توان اقتصادی مقابله با آن را ندارند، ضرری بزرگ خواهد بود.
ما موظف هستیم که با افزایش حفاظت، حمایت و همبستگی با شجاعت آنها ، به داد مردم افغانستان برسیم.افغانستان بیش از چهار دهه درگیری را تحمل کرده است و در طول 20 سال گذشته طالبان سابقه حقوق بشری خوبی نداشته است.
اما از زمان بازپس گیری قدرت، طالبان نه تنها به حقوق زنان و دختران حمله کرده است،بلکه این گروه مسئول نقض حقوق بشر از جمله قتل، ناپدید کردن مخالفان و بازداشت های خودسرانه و همچنین ایجاد کمپین تلافی جویانه علیه دشمنان سابق بوده است. اکنون افراد جوامع اقلیت افغانستان به صورت ویژه در معرض خطر قرار گرفته اند.باید بگوییم در نشست اصلی دوحه، نمایندگانی از افغان های غیر طالبان حضور ندارند.
این اولین بار نیست که افغانهای غیرطالبان از بحثهای سیاسی کنار گذاشته میشوند، اگرچه تاریخ بارها نشان داده است که عدم مشارکت همه افغانها در روندهای سیاسی اعتبار و پایداری آنها را تضعیف میکند.طالبان توسط سازمان ملل متحد به عنوان یک دولت به رسمیت شناخته نمی شوند و نباید به عنوان یک دولت با آنها رفتار شود. آنها نباید اجازه داشته باشند از تهدید عقب نشینی از مذاکرات برای دیکته کردن شرایط این کنفرانس یا هر فرآیند بین المللی آینده استفاده کنند. این اشتباه است که موفقیت این نشست را با حضور طالبان بسنجیم.
شجاعت، عزت و استقامت میلیون ها افغان در برابر چنین بی عدالتی فاحشی باید با رهبری قوی، اصولی و مؤثر بین المللی همراه باشد. زنان و دختران افغان اغلب به من گفته اند که بزرگترین کابوس آنها ، بازگشت طالبان به قدرت بوده است. اکنون آنها میگویند که میترسند طالبان صرفاً به خاطر قدرتشان و با بیتوجهی به سیاستها و اعمال ظالمانهشان به رسمیت هم شناخته شوند.جامعه بینالمللی باید بر بازگرداندن محدودیتهای حقوق زنان و دختران افغان، مشارکت معنادار زنان در تصمیمگیری و مسئولیتپذیری پافشاری کند.
نویسنده:ریچارد بنت،گزارشگر ویژه سازمان ملل منبع:نیویورک تایمز - مترجم:آرش میریخانی