ضمیمه دانش امروز روزنامه اطلاعات نوشت: در سال‌های اخیر، شیوع و گسترش عوامل خطرساز و آثار آن بر میزان باروری، دانشمندان را به تلاش برای حفظ باروری در هر دو جنس نر و ماده سوق داده و در این میان علوم مختلف بیولوژی، بیوفیزیک و بیوشیمی نقش مؤثری در پیشبرد این اهداف داشته‌اند.

مطالعات زیادی برای حفظ بافت تخمدان، سلول‌های جنسی نر و ماده یعنی اسپرم و تخمک و نیز جنین حیوانی و انسانی به روش‌های انجماد آهسته و شیشه‌ای صورت گرفته است.زمان نسبتاً طولانی انجماد آهسته، به مولکول‌های آب این امکان را می‌دهد که از طریق پیوند هیدروژنی با یکدیگر مرتبط شده و یخ بلوره‌‌ای ایجاد کنند.

امروزه به دلیل تشکیل بلوره‌های یخ داخل و خارج سلول، نیاز به دستگاه انجماد و ابزار گران‌قیمت و صرف زمان زیاد در انجماد آهسته، تمایل زیادی به استفاده از انجماد به‌روش شیشه‌ای وجود دارد.

در این روش به علت استفاده از غلظت بالای ضدیخ‌ها و کوتاهی زمان آبگیری، آب به‌سرعت از سلول خارج شده و محیط اطراف سلول به‌یک‌باره تبدیل به یخ‌ شیشه‌ای یا یخ آمورف می‌‌شود. دلیل استفاده از این ترکیبات، ثابت نگه‌داشتن غلظت محلول در طول انجماد است. باوجود غلظت بالای این محافظ‌ها تسریع در سرد و گرم کردن نمونه، مشکلات را کمتر می‌کند.

برخلاف روش انجماد آهسته، انجماد شیشه‌ای نیاز به ابزار گران‌قیمت ندارد؛ بااین‌وجود استفاده از ضدیخ‌ها با غلظت بالا سبب ایجاد سمیت در این روش شده است. برای مقابله با مشکل سمیت ضدیخ‌ها در انجماد شیشه‌ای و تشکیل بلوره‌های یخ در انجماد آهسته باید به دنبال راه‌حل های کمکی و حتی جایگزین بود.

پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی موفق شدند با بهینه‌سازی فرایند انجماد تخمک به کمک میدان مغناطیسی و نانوذرات، حفظ بهینه سلول‌های جنسی ماده به روش انجماد در بیماران نابارور با کمترین میزان آسیب، راه‌حل مناسبی برای برخی از مشکلات ناباروری پیدا کنند.

در انجام این پژوهش، تمامی امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی مورد نیاز در پژوهشگاه رویان موجود بود؛ اما اصلی‌ترین مشکل در انجام این طرح، مشکل تحقیق روی نمونه آزمایشگاهی یا همان موش بود.

فرایند تخمک گرفتن از موش آزمایشگاهی، دشوار بود و چون نمونه‌گیری سخت بود، این طرح دو سال به طول انجامید.برای مقابله با مشکلات موجود در روش‌های انجماد، نخستین پیشنهاد، استفاده از میدان‌های مغناطیسی یا الکتریکی است. در قدم بعد، باید از نانوذرات اکسید آهن استفاده کرد.

«بهبود انجماد تخمک با استفاده از میدان و نانوذرات» عنوان طرحی است که توسط فاطمه بنی اسد دکتری تخصصی رشته فیزیک - حالت جامد و ماده چگال از دانشگاه شهید بهشتی در قالب پایان‌نامه پسادکتری انجام شد.