محمد علی مهتدی: در پی حمله رژیم صهیونیستی به ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق و شهادت تنی چند از مستشاران نظامی ایران بحث هائی در رسانه ها و در فضای مجازی درگرفت پیرامون اینکه این عملیات بر پایه یک رشته اطلاعات امنیتی صورت گرفته و اینکه چه طرف یا چه کسانی این اطلاعات را در اختیار اسرائیل قرار داده اند.

 برخی از تحلیلگران با توجه به اوضاع پریشان کنونی سوریه و اختلاف ایدئولوژیک بین نظام حاکم برسوریه و جمهوری اسلامی ایران چنین نظر دادند که دولت سوریه مایل به ادامه حضور امنیتی ایران در سوریه نیست و جهاتی در ارتش یا دستگاه امنیتی سوریه با رژیم صهیونیستی همکاری کرده و به این رژیم اطلاعات داده اند.

البته با توجه به موقعیت و نقش مهم سوریه در محور مقاومت، روابط ایران و سوریه از دیر باز آماج حملات گسترده ای از سوی دشمنان و معاندان قرار گرفته  است  و همه روزه مطالب دروغین بسیاری به اشکال مختلف در شبکه های اجتماعی به زبان های فارسی و عربی پمپاژ می شود و در مورد آنچه مورد بحث این یادداشت است نیز پاره ای از تحلیل ها و اظهار نظرها در همین چهارچوب قرار دارد و پاره ای دیگر ناشی از سطحی نگری و بی اطلاعی نویسندگان یا گویندگان است. به همین دلیل، نگارنده که در چهل و پنج سال اخیر تحولات منطقه را از نزدیک دنبال کرده برآن شد تا حقایقی را در باره روابط  سوریه و ایران بازگو کند.

اولا: درست است که در سوریه ایدئولوژی سکولار بعث حاکم است بر مبنای وحدت عربی و این ایدئولوژی هیچ سنخیتی با اسلام سیاسی و ولایت فقیه ندارد اما از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و حتی قبل از آن، این ما نبودیم که به سمت سوریه رفتیم بلکه دولت حافظ اسد بود که به سمت انقلاب اسلامی آمد و در همه زمینه ها حتی در زمینه نظامی در طول جنگ تحمیلی از جمهوری اسلامی حمایت کرد.

این در حالی بود که رژیم صدام حسین جنگ را عربی – ایرانی کرده بود و اکثر کشورهای عرب  پشت رژیم صدام جمع شده بودند. در این شرایط دولت سوریه با ایدئولوژی وحدت عربی با حمایت از ایران دست به مخاطره بزرگی زد و به همین دلیل مورد حملات تبلیغاتی شدیدی در جهان عرب قرار گرفت و کشورهای نفتخیز عرب در خلیج فارس کمک های خود به سوریه را قطع کردند.

چرا سوریه این سیاست را در پیش گرفت؟ پاسخ این است که شخص حافظ اسد دارای اندیشه های استراتژیک بود و پیوسته دغدغه امنیت استراتژیک سوریه را  داشت. در سال های متمادی سوریه و مصر در کنار هم بودند و جهان عرب را در کنترل خود داشتند اما پس از جدا شدن رژیم انور سادات در مصر از سوریه و امضای موافقتنامه کمپ دیوید، سوریه ناگهان خود را در برابر رژیم صهیونیستی تنها دید و پی برد که از آن پس امنیت استراتژیک سوریه به خطر خواهد افتاد و دشمنان به سراغ سوریه خواهند آمد.

در چنین شرایطی بود که انقلاب اسلامی همچون یک مائده آسمانی برای سوریه نازل شد و دولت بعثی حافظ اسد بر اساس مبارزه با استکبار و صهیونیسم به عنوان یک فصل مشترک، در کنار انقلاب اسلامی قرار گرفت و این سیاست پس از فوت حافظ اسد، همچنان توسط دولت بشار اسد ادامه دارد.

ثانیا: می گویند سوریه پس از ویرانی های سال های اخیر برای بازسازی این خرابی ها به کمک های مالی عربستان سعودی، قطر و امارات نیاز دارد ولذا می خواهد از جمهوری اسلامی فاصله بگیرد. این نظر کاملا اشتباه است و اگر قرار بود سوریه به آغوش این کشورها برود از سال ها پیش این کار را میکرد تا به این روز نیافتد و اینهمه توطئه و خرابی را متحمل نشود.

آن زمان که شاهزاده بندر بن سلطان ، رئیس دستگاه امنیتی عربستان سعودی، بارها به دیدار دکتر بشار اسد رفت و با وعده اعطای ده ها میلیارد دلار کوشید سوریه را از ایران جدا کند و چون بشار اسد تسلیم نشد ، تهدید کرد که سوریه بد خواهد دید و این تهدید ها بعدا به منصه عمل رسید و سوریه در همه مراحل با برخورداری از حمایت جمهوری اسلامی توانست از این تخریب ها و توطئه ها به سلامت بگذرد و امنیت استراتزیک خود را در چهارچوب محور مقاومت حفظ کند. این بخش دارای جزئیات زیادی است که طبعا در این خلاصه نمی گنجد.

ثالثا: در 13سال اخیر سوریه آسیب های زیادی دیده است با این حال توانسته است به کمک محور مقاومت حاکمیت خود را بر حدود 80در صد از خاک سوریه تثبیت کند.

بخشی از شمال غرب سوریه همچنان در اشغال ارتش ترکیه و بخشی دیگر در شرق فرات در اشغال آمریکاست که چاه های نفت سوریه در منطقه دیرالزور را در اختیار دارد و نفت تولید شده را به سرقت می برد. جریان های تکفیری همچنان در شهر ادلب حضور دارند و با اشاره آمریکا و اسرائیل وارد عمل می شوند.

سرو کله داعش هم گاه و بیگاه در بادیة الشام و در جنوب پیدا می شود. اوضاع اقتصادی و بیکاری نیز بحرانی است و بدیهی است که در چنین شرایطی فساد و رشوه خواری گسترش یابد.

به نظر می رسد که رژیم صهیونیستی با سوء استفاده از این شرایط توانسته است شبکه ای از جاسوسان و خبرچینان را در سوریه فعال کند و در حمله اخیر به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق، از چنین شبکه ای بهره گرفته است. اما متهم کردن جهاتی در دولت یا ارتش سوریه به همکاری با اسرائیل اشتباه محض است زیرا با امنیت استراتژیک سوریه مغایرت دارد.