ماجرای این خودسوزی سیاسی چه بود؟

جمیله کدیور: آرون بوشنل، سرباز ۲۵ساله نیروی هوایی آمریکا روز یکشنبه ۲۵فوریه (۶اسفند) در اعتراض به سیاست های آمریکا در غزه خود را به آتش کشید.

بوشنل قبل از خودسوزی اعتراضی در پستی در فیس بوک خود که پاک شده و در دسترس نیست، می گوید:«خیلی از ما دوست داریم از خود بپرسیم من اگر در دوران برده داری بودم، چه می کردم؟ یا در دوران قانون جیم کرو؟ یا در دوران آپارتاید؟ اگر کشور من اقدام به نسل کشی می کرد، چه می کردم؟

پاسخ این است، تو در حال انجام آن هستی، همین الان.» او در جریان خودسوزی در ویدئویی که به صورت زنده از حساب کاربری مستعار خود در شبکه اجتماعی توییچ پخش می کرد، در حالی که به دروازه های سفارت اسرائیل نزدیک می شد، با معرفی خویش، خود را به عنوان یکی از اعضای فعال نیروی هوایی ایالات متحده معرفی کرد و اظهار داشت: «دیگر شریک نسل کشی نخواهم بود...» او عمل شدیداً اعتراضی خود را در قبال رنج مردم فلسطین به دست استعمارگران خود کوچک دانست و گفت «این تصمیم طبقه حاکمه است تا آن را امری عادی جلوه دهند.»

آخرین پیام و خواسته او آزادی فلسطین بود که تا آخرین نفس و تا زمانی که بر زمین افتاد، بارها فریاد کشید. بوشنل قبل از اینکه رسانه ها به پخش خبر خودسوزی او متناسب با رویکرد و تحلیل خود بپردازند، پیام خود را زنده، بدون تحریف و با صدای رسا بیان کرد و به گوش جهانیان رساند.

نوشته های بوشنل و خاطرات دوستان نزدیکش نشان از روحیه آزادیخواهانه، عدالت طلبانه و ضد سرمایه داری بوشنل جوان دارد. بر أساس نوشته های خودش کمک به همسایه‌های بی‌خانمان را یک وظیفه اخلاقی، یک موضوع عدالت اجتماعی و یک سیاست ورزی خوب می دانست و می گفت:«اگر امروز در کنار کسانی که از خودم به حاشیه راندهتر هستند، نباشم، فردا چه کسی در کنار من باقی خواهد ماند؟» در ماههای منتهی به اقدام بوشنل به خودسوزی، چندین پست منتشره او در شبکه اجتماعی Redditنشان می‌داد که دیدگاهش نسبت به حضور در ارتش تغییر کرده است.

بوشنل در حساب کاربری خود با نام مستعار acebush1 در Redditدر پاسخ به کاربری از کهنه سربازان که پرسیده بود که آیا با نگاهی به گذشته، همچنان پیوستن به ارتش را انتخاب می کند یا خیر؟ پاسخ داده بود: «مطمئناً نه.» اندکی پس از مطلبی در طرفداری از آزادی فلسطین، در ژوئن ۲۰۲۳نوشت: «من آن را تا پایان قراردادم ادامه می‌دهم، زیرا تا زمانی که بیش از نیمی از راه را سپری کردم، متوجه اشتباه بزرگم نشدم. فقط یک سال از این مرحله باقی مانده است. با این حال این مایه تاسف است که بقیه عمرم تحمل خواهم کرد.» او در پست دیگری بعد از ۷اکتبر، اسرائیل را به عنوان یک «دولت آپارتاید استعماری شهرک نشین» معرفی و محکوم کرده و در نظری نوشته بود:«در آنجا «غیرنظامیان» اسرائیلی وجود ندارد،زیرا کل کشور درگیر ظلم و ستم است.»

بوشنل اولین فرد معترضی نبود که برای اعتراض به اسرائیل و حمایت ایالات متحده از اقدامات اسرائیل، از خودسوزی اعتراضی در آمریکا استفاده کرد. اول دسامبر ۲۰۲۳، فردی که هویت او فاش نشد، در مقابل کنسولگری اسرائیل در آتلانتا خودسوزی اعتراضی کرد که منجر به جراحات شدید او شد.

با این حال مورد بوشنل به جهات مختلف، متمایز از مورد ناشناس قبلی بود؛ چه پخش مستقیم اقدامش در شبکه های اجتماعی و چه ارسال ایمیل و پیامش برای برخی خبرنگاران و رسانه ها قبل از انجام خودسوزی برای اقدام اعتراضی اش در حمایت از آزادی فلسطین و چه فعالیت او در نیروی هوایی آمریکا و معرفی خود در ویدئوی روز خودسوزی بر اهمیت سیاسی و رسانه ای اقدام او می افزود. او برای بعد از مرگ خود هم برنامه ریزی کرده بود و در وصیت نامه اش پس انداز خود را به صندوق امداد کودکان فلسطین اختصاص داده و با بیان این مطلب که «بدن من به هیچ کجای این دنیا تعلق ندارد» نوشته بود: «اگر زمانی برسد که فلسطینیها دوباره کنترل سرزمین خود را به دست آورند و مردم بومی این سرزمین با این خواسته موافق باشند، دوست دارم خاکسترم در فلسطین آزاد پخش شود».

 روزنامه نیویورک پست به نقل از یکی از دوستان بوشنل نوشت که او یک شب قبل از خودسوزی، با دوستش تماس گرفته و گفته به طور اتفاقی اطلاعات فوق محرمانه ای درباره دخالت ارتش آمریکا در نسل کشی جاری در فلسطین به دست آورده و اظهار  داشته که واشنگتن در تونل های غزه نیرو دارد و نظامیان آمریکایی در نسل کشی غزه شرکت دارند. بر أساس این گزارش و به نقل از دوست نزدیک بوشنل، کار وی در ارتش پردازش داده های اطلاعاتی محرمانه بوده است. بر أساس این گزارش، بوشنل به دلیل اطلاعاتی که به دست آورد و وقتی که فهمید نیروهای آمریکایی در غزه، فلسطینی ها را قتل عام می کنند، شوکه شده بود.

در تاریخ معاصر، خودسوزی های اعتراضی در نقاط مختلف جهان با انگیزه های مختلف صورت گرفته است. از جمله این موارد، خودسوزی اعتراضی محمد بن بوعزیزی (۲۹مارس ۱۹۸۴ – ۴ژانویه ۲۰۱۱) دستفروش تونسی است. بوعزیزی در ۱۷دسامبر ۲۰۱۰در اعتراض به توقیف گاری سبزی فروشی اش و تحقیر از سوی مأمور شهرداری، خود را در مقابل ساختمان شهرداری سیدی بوزید به آتش کشید. اقدام غیر سیاسی بوعزیزی آثار سیاسی فراوانی برجای گذاشت.

این خودسوزی، آغازگر انقلاب تونس، سرنگونی حکومت ۲۳سالهٔ زین العابدین بن علی و شروع خیزش های دومینو وار جهان عرب و سقوط دولت های حسنی مبارک در مصر، معمر قذافی در لیبی و علی عبدالله صالح در یمن و تحولات گسترده دیگر، از جنگ داخلی سوریه گرفته تا رشد جنبش های سلفی تکفیری در جو متشنج و پر تنش و خلأ قدرت در کشورهای منطقه و نهایتا شکل گیری و اعلام خلافت داعش شد؛ اتفاقاتی که آثار آنها تا امروز در کشورهای مختلف منطقه جریان و استمرار دارد.

اگر اقدام کاملا شخصی بوعزیزی در منطقه ای دور افتاده از توجهات جهانی منجر به اتفاقاتی در این حجم گسترده شد، دور از انتظار نیست که اقدام بوشنل در آمریکا در مورد موضوعی که جنبه کاملا سیاسی و انسانی داشت و افکار عمومی جهان را ماههاست به خود متوجه کرده ، دستاوردهای به غایت گسترده تری در بر داشته باشد.

شاید به همین دلیل رسانه های جریان اصلی غربی و آمریکایی با تمرکز بر نفس عمل خودسوزی، به انگیزه، علت و بستر این اقدام اعتراضی اذعان نکردند و بدون اشاره به فلسطین یا غزه یا جنایت و نسل کشی اسرائیل در اخبار اولیه منتشره خودسوزی، چشم خود را بر هدف اصلی بوشنل که اعلام همبستگی با ملت فلسطین و غزه و اعلام انزجار از نقش دولت آمریکا در حمایت از جنایت های اسرائیل بود، بستند.

این در حالی بود که تلاش هایی برای معرفی بوشنل به عنوان بیمار روانی و تقلیل موضوع خودسوزی بوشنل به خودکشی ناشی از مشکلات روانی صورت گرفت.

به عنوان نمونه، فرمانده نیروی هوایی ارتش ایالات متحده آمریکا در اندیشکده بروکینگیز به صد خودکشی سالانه در ارتش ایالات متحده در پاسخ به سئوالی در این رابطه اشاره کرد. یا در گزارش پلیس که به دست نیوزویک رسیده بود، گفته شد که آرون بوشنل "نشانه هایی از ناراحتی روانی را نشان می داد".

اقدام اعتراضی بوشنل در حالی که در سطوح بالای دولت آمریکا با موضعگیری رسمی و جدی همراه نبوده، واکنش های گسترده‌ای در سطح جهانی، در بین مردم آمریکا و سایر نقاط جهان و در شبکه های اجتماعی برانگیخت. مراسم بزرگداشت او در ایالت‌های مختلف آمریکا ادامه دارد. کهنه سربازان آمریکایی با برپایی تجمع‌های اعتراضی در مقابل سفارت اسرائیل در واشنگتن، نقش دولت آمریکا در حمایت از نسل‌کشی در غزه را محکوم کرده و یونیفورم و لباس های نظامی خود را به آتش کشیده اند.

اعتراضات در برخی نقاط از جمله در نیویورک با برخورد پلیس و بازداشت جمعی مواجه شده است. با تداوم تجاوزات اسرائیل، طبیعتا جنبش‌های اعتراضی در آمریکا و دیگر نقاط جهان افزایش خواهد یافت و دیر نباشد که پیامدهای حمایت آمریکا از اسرائیل دامنگیر این کشور را خواهد گرفت.