محمدرضا کلاهدوزان خبرنگار اطلاعات نوشت: اصفهانی‌ها اکنون در شهری زندگی می‌کنند که نه به قدر کافی آب دارند و نه هوای پاک و به اعتقاد کارشناسان، «قبل از تمام شدن آب در اصفهان، هوای آن تمام می‌شود!»
امسال تعداد روزهای ناسالم در اصفهان نسبت به ماه‌های آبان و آذر پارسال بیشتر شده است و کیفیت هوای آن حتی به‌خصوص شب‌ها به وضعیت «بنفش» یعنی در شرایط بسیار ناسالم هم می‌رسد و بعید نیست که هوای این شهر سال آینده وخیم‌تر شود؛ همان‌طور که تصور نمی‌شد شاخص آلودگی هوای اصفهان به بالای 200 AQIو در وضعیت بسیار ناسالم قرار بگیرد.
طبق معمول سال‌های گذشته، مسئولان به جای حل این معضل زیست‌محیطی، دم‌دستی‌ترین تصمیم‌ها را اتخاذ می‌کنند تا شاید از غلظت آلودگی‌ها کاسته شود.
متأسفانه هر سال این دور باطل تکرار می‌شود؛ در حالی که تجربه سال‌های قبل نشان می‌دهد که تعطیلی مدرسه‌ها و اداره‌ها و یا غیرحضوری کردن کلاس‌های درس و اجرای طرح زوج و فرد پلاک خودروها از در منازل و همچنین محدودیت عرضه گاز به صنایع، به‌جز تحمیل هزینه به مردم، نتیجه دیگری نداشته است و ندارد و به نظر می‌رسد که اراده‌ای برای حل این معضل چندساله که حیات مردم اصفهان به آن وابسته است، وجود ندارد، چون اگر عزمی وجود داشت، آیا کیفیت هوای این شهر امسال به شرایط بسیار خطرناک می رسید؟
آمار وحشتناک از آلودگی هوای اصفهان!
کیفیت هوا با افزایش میانگین ذرات معلق در هوا با قطر کوچکتر از 5/2 میکرون ارزیابی می‌شود و متأسفانه این ذرات مهلک در هوای شهر اصفهان بیش از استانداردهای تعریف شده است.
به گفته احمدرضا لاهیجان‌زاده، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان، میانگین ذرات کمتر از 5/2 میکرون در شهر اصفهان سالانه ۳۷ میکروگرم بوده، در حالی که استاندارد تعریف شده از سوی سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۰ میلادی برای این ذرات خطرناک به طور متوسط ۵ میکروگرم در سال است که مقایسه این 2 آمار نشان می‌دهد، میانگین ذرات کُشنده در هوای اصفهان بیش از ۷ برابر استاندارد جهانی است!
اگرچه مسئولان شهر اصفهان بر این باورند که صنایع سهم عمده‌ای در آلایندگی هوای این شهر دارند، اما مدیران سازمان حفاظت محیط‌زیست برخلاف آنان می‌گویند صنایع سهم زیادی در آلایندگی هوای شهر اصفهان ندارند و این موضوع به مثابه نشانی غلط دادن به مردم است.
به گفته کارشناسان اداره کل حفاظت محیط‌زیست اصفهان، نتایج سهم‌بندی منابع آلاینده ثابت و متحرک در سال 99 نشان می‌دهد که منابع آلاینده متحرک همچون خودروها و موتورسیکلت‌ها در مناطق 15گانه شهر اصفهان سهم اصلی را در تولید آلایندگی دارند، به نحوی که سهم منابع متحرک در انتشار ذرات کمتر از 5/2 میکرون به عنوان مهمترین شاخص برای سلامت شهروندان در مناطق 15گانه شهر اصفهان 77 درصد و به منابع آلاینده ثابت سهم 23 درصدی دارند.
جولان خودروهای فرسوده در شهر
اکنون حدود ۱۹۰ هزار دستگاه خودرو فرسوده در شهر اصفهان وجود دارد و به گفته مسئولان اداره کل حفاظت محیط‌زیست اصفهان به دلیل سیستم قدیمی احتراق موتور آنها حتی اگر این خودروها سوخت استاندارد هم مصرف کنند، آلاینده‌اند و با از رده خارج کردن خودروهای فرسوده می‌توان ۳۵ درصد ذرات کوچکتر از 5/2 میکرون در هوای شهر اصفهان کاهش داد، اما آن طور که پیداست هر روز بر تعداد خودروهای این شهر افزوده و تعداد کمی خودروها فرسوده از رده خارج می‌شود؟!
بابک صادقیان، رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان در این‌باره به خبرنگار ما می‌گوید: پارسال در مجموع یک میلیون و 470 هزار دستگاه خودروهای جدید داخلی پلاک‌گذاری و وارد ناوگان حمل و نقل کشور شد که برآورد می‌شود ۱۴۷ هزار دستگاه آن وارد ناوگان حمل و نقل اصفهان شده است، اما طی این مدت فقط حدود ۲۵۰۰ دستگاه خودرو فرسوده در مراکز اسقاط خودرو فرسوده اصفهان از رده خارج شد و به همان نسبت در حال افزایش منابع آلاینده به شهر اصفهان هستیم.
وی می‌گوید: عمر خودروهای سنگین و نیمه‌سنگین در شهر اصفهان به مراتب بیشتر از خودروهای سبک است و بیشترین مشکل ما در مورد آنها است، به نحوی که بیشتر خودروهای یاد شده، عمر بالای ۲۵ سال دارند و از رده خارج کردن خودروهای سنگین مشکل‌تر از خودروهای سبک است.
چرا آیین‌نامه قانون هوای پاک، باطل شد؟
اینک که نقش خودروها در آلودگی هوای شهر اصفهان ثابت شده است، به نحوی که با از رده خارج کردن خودروهای فرسوده علاوه بر کاهش مصرف سوخت، می‌توان ۳۵ درصد ذرات کوچکتر از 5/2 میکرون به عنوان قاتل خاموش را در هوای شهر اصفهان کاهش داد، چرا این خودروها که بلای جان مردم شده‌اند بر اساس ماده 8 قانون هوای پاک از رده خارج نمی‌شوند تا اصفهان نفس تازه‌ای بکشد؟
رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان در این‌باره می‌گوید: در ماده 8 قانون هوای پاک مصوبه 1396 و آیین‌نامه اجرایی آن، تصریح شده بود تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مالک وسایل نقلیه موتوری مکلفند آنها را پس از رسیدن به سن فرسودگی از رده خارج کنند؛ بنابراین مقرر شد طبق یک برنامه مدون، خودروهای فرسوده از رده خارج شوند، ولی رأی دیوان عدالت اداری در پی شکایت یک شخص حقیقی برای اسقاط خودروی خارجی خود که به سن فرسودگی رسیده بود، ولی از لحاظ فنی آلاینده نبود، سبب شد آیین‌نامه اجرایی ماده 8 قانون هوای پاک باطل شود!
بابک صادقیان می‌افزاید: همچنین شرایط اقتصادی کشور و عدم توان مالی دولت برای از رده خارج کردن خودروهای فرسوده موجب شد تا آیین‌نامه اجرایی ماده 8 قانون هوای پاک در سال 1400 توسط وزیران اصلاح شود، بنابراین سن فرسودگی خودروها تغییر کرد و به عبارت بهتر تا وقتی که یک خودرو می‌تواند معاینه فنی بگیرد، فرسوده نیست، در حالی که این موضوع با واقعیت‌های فنی خودروها مطابقت ندارد و چون شرایط دریافت گواهی معاینه فنی خودرو آسان است، هر خودرو با هر کیفیتی می‌تواند از مراکز معاینه فنی، تأیید سلامت بگیرد!
تاکسی‌های فرسوده در اصفهان می‌تازند!
حدود 9000 دستگاه تاکسی زردرنگ در شهر اصفهان وجود دارد که حدود 7200 دستگاه معادل 80 درصد آنها فرسوده‌اند و بر آلایندگی هوای آن می‌افزایند و عدم توان مالی بسیاری از رانندگان برای نوسازی تاکسی‌های فرسوده و همچنین افزایش سالانه قیمت هر دستگاه تاکسی نو، به چالشی جدی برای نوسازی ناوگان تاکسی شهر اصفهان بدل شده است.
مدیرعامل سازمان مديريت و نظارت بر تاکسيرانی شهرداری اصفهان در این‌باره به خبرنگار ما می‌گوید: هزینه نوسازی هر تاکسی فرسوده بر عهده راننده است و دولت هیچ کمکی به رانندگان برای نوسازی تاکسی فرسوده نمی‌کند و چون هر سال با افزایش قیمت خودرو روبرو هستیم، بسیاری از رانندگان نمی‌توانند تاکسی‌های خود را نوسازی کنند.
محمد پرورش با بیان این که مراکز اسقاط خودروهای فرسوده در اصفهان، هر تاکسی فرسوده را بین 63 میلیون تا 110میلیون تومان می‌خرند که این قیمت به نوع خودرو بستگی دارد، می‌افزاید: هر دستگاه تاکسی فرسوده که اسقاط می‌شود، یک دستگاه سمند سورن پلاس جایگزین آن خواهد شد که در حال حاضر قیمت این نوع خودرو 373 میلیون تومان است و بسیاری از رانندگان تاکسی نمی‌توانند مابه‌التفاوت یک تاکسی فرسوده با تاکسی نو را از جیب بپردازند و اگر تسهیلات بانکی کم‌بهره برای نوسازی تاکسی‌های اصفهان پرداخت نشود، تاکسی‌های فرسوده این شهر عملاً نوسازی نخواهند شد.
وی ادامه می‌دهد: برای نوسازی ناوگان فرسوده تاکسیرانی اصفهان امسال جلسه‌ای با مسئولان صندوق ملی محیط‌زیست در دفتر شهردار اصفهان برگزار و مقرر شد 1000 دستگاه تاکسی فرسوده این شهر با استفاده از تسهیلات صندوق ملی محیط‌زیست نوسازی شود و برای این کار قرار شد 100 میلیارد تومان اعتبار از صندوق ملی محیط‌زیست و 100 میلیارد تومان نیز شهرداری اختصاص دهد تا از امتیاز آن، تسهیلات بانکی کم‌بهره به رانندگان تاکسی پرداخت و روند نوسازی تسریع شود که علیرغم پیگیری‌های متعدد شهرداری اصفهان، متأسفانه هنوز اعتباری از صندوق ملی محیط‌زیست به این برنامه اختصاص داده نشده است.
