اگر شقاق درمان نشود چه میشود؟ شقاق خطرناک است؟
برخی از عوارض احتمالی شقاق مقعدی عبارتند از: شقاق مزمن مقعد و پارگی دائمی که به هیچ عنوان با دارو و گذشتن زمان ترمیم نمی یابد. زیرا هر چه مدت بیشتری بگذرد، این عارضه می تواند باعث ایجاد بافت اسکار گسترده در محل شکاف (فیشر مقعدی) شود. در برخی موارد نیز عفونت زخم به اندازه ای گسترده شده که منجر به فیستول در مقعد میشود. فیستول ها تونل های باریکی هستند که دو عضو مجاور در مقعد را به یکدیگر وصل میکنند.
مدفوع (poo) به طور موقت در رکتوم ذخیره می شود و از طریق مقعد از بدن خارج می شود. شقاق مقعدی یک پارگی یا شکاف در پوشش مخاط مقعد است. علائم و نشانه ها شامل درد هنگام دفع مدفوع و خون قرمز روشن از مقعد است.
حدود نیمی از موارد با خودمراقبتی مناسب و اجتناب از یبوست خود به خود بهبود می یابند.
علائم شقاق مقعد
علائم و نشانه های شقاق مقعدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد مقعد
- درد هنگام انجام حرکت و مدتی پس از آن
- خون قرمز روشن از مقعد
- خون روی سطح مدفوع
- لکه خون روی دستمال توالت
Anal fissures are most commonly caused by damage to the lining of the anus or anal canal, the last part of the large intestine. این مشکل در کودکان کمتر از یک سال شایع است و از هر 10 نوزاد، هشت نوزاد را درگیر میکند. میزان عمیق بودن زخم در هر فرد با افزایش سن کاهش می یابد. علل شایع در بزرگسالان شامل یبوست و ضربه به مقعد (مانند زایمان سخت) است.
نقش مقعد
مقعد زمانی اجازه دفع مدفوع را می دهد که کنترل ارادی بر عبور حرکات روده داشته باشد. مواد زائد در طول روده بزرگ توسط امواج انقباضات عضلانی (پریستالسیس) ماساژ داده می شوند. هنگامی که آب اضافی از طریق ادرار خارج می شود، مدفوع به طور موقت در رکتوم ذخیره می شوند. رکتوم به مقعد می‌پیوندد، که یک لوله کوتاه حاوی یک حلقه عضلانی (اسفنکتر) است که می تواند به میل خود باز شده تا دفع مدفوع (poo) را امکان پذیر کند. پوشش غشایی مقعد را مخاط مقعد می نامند. شقاق نوعی پارگی در مخاط مقعد است.
علل ایجاد شقاق مقعدی
کلینیک دکتر علیرضا زارعی در رابطه با شقاق می گوید؛ دلایل زیادی در ایجاد شقاق مقعدی دخیل هستند و وجه اشتراک تمامی آنها ایجاد ضربه و فشار بیش از اندازه در ناحیه ی مقعد است. یبوست یکی از مهم ترین دلایل ایجاد این عارضه است.خروج مدفوع سخت و سفت می تواند دیواره ها و پوست ناحیه ی مقعد را به هنگام اجابت مزاج به شدت خراش دهد و دچار آسیب های متعددی کند. برخی از علل عبارتند از:
- یبوست مزمن
- دفع مدفوع خشک و سفت
- پاک کردن خشن یا بیش از حد مقعد پس از انجام یک حرکت
- اسهال
- التهاب مقعد و رکتوم
- بیماری کرون
- خاراندن (مثلاً به عنوان واکنش به عفونت کرم سنجاقی)
- آسیب مقعدی
- بارداری
- زایمان
- سرطان رکتوم
عوارض شقاق مقعد
شقاق مقعدی با بیماری های جدی تری مانند سرطان روده مرتبط نیست، اگرچه سرطان مقعد ممکن است شبیه شقاق مقعد باشد. برخی از عوارض احتمالی شقاق مقعدی عبارتند از:
- شقاق مزمن مقعد: پارگی که بهبود نمی یابد. با گذشت زمان، این اتفاق می تواند باعث ایجاد بافت اسکار گسترده در محل شکاف شود.
- فیستول مقعدی: «تونل های» غیرطبیعی کانال مقعد را به اندام های اطراف، معمولاً سایر قسمت های روده، پیوند می زنند.
- تنگی مقعد: به دلیل اسپاسم اسفنکتر مقعد یا انقباض بافت اسکار حاصله، کانال مقعد به طور غیر طبیعی باریک می شود.
تشخیص شقاق مقعد
شقاق مقعدی با استفاده از تعدادی آزمایش از جمله:
- معاینه جسمی
- بازرسی مقعد و رکتوم با یک ابزار باریک (آنوسکوپ).
درمان شقاق مقعد
درمان پزشکی برای شقاق مقعدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروی مسکن
- ملین ها
- کرم های بی حس کننده
- کرم های نیتروگلیسیرین یا تزریق بوتاکس برای آرام کردن اسپاسم عضلانی اطراف.
- عمل جراحی.
جراحی برای شقاق مقعد
شقاق مزمن مقعد باید با جراحی اصلاح شود. شقاق و بافت اسکار مربوطه برداشته می شود. گاهی اوقات، یک برش نازک از عضله اسفنکتر مقعد نیز برداشته می شود، زیرا به بهبود بهتر زخم کمک می کند. (برش و بخیه زدن این عضله با کنترل اسفنکتر بیمار تداخلی ندارد.) این عمل که اسفنکتروتومی داخلی جانبی نامیده می شود، می تواند تحت بی حسی موضعی انجام شود. حدود 9 نفر از هر 10 نفر دیگر هرگز شقاق مقعدی را تجربه نخواهند کرد.
برای درمان شقاق مقعدی به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
زمانی که با علائمی چون سوزش، خارش، درد یا خونریزی را مواجه شدید، بهتر است هرچه سریعتر نسبت به درمان فیشر یا همان شقاق اقدام نمایید.
مراجعه به جراح متخصص عمومی یا پزشک گوارش می تواند با معاینه دقیق شما نوع و شدت بیماری را تشخیص دهد. چرا که شقاق دارای دو نوع حاد و مزمن بوده که نوع حاد آن نهایتا تا 4 هفته درمان خواهد شد. علاوه بر آن درمان شقاق مقعدی با استفاده از دارو ها یا روشهای درمان خانگی امکان پذیر نبوده و نتیجه ای نخواهد داشت. بنابراین روشی اساسی چون لیزر شقاق به منظور درمان جایگزین می شود.
پیشگیری از شقاق مقعد
بسیاری از موارد شقاق مقعدی ناشی از یبوست مزمن است. پیشنهادات عبارتند از:
- یک رژیم غذایی با فیبر بالا داشته باشید.
- برای کمک به نرم شدن مدفوع، مقدار زیادی آب بنوشید.
- استفاده از مکمل های فیبر (مانند متاموسیل) را در نظر بگیرید.
- پس از رفتن به توالت حتما به آرامی پاک کنید.
متخصص درمان شقاق در تهران
زمانی که بیماران مبتلا به شقاق مقعدی به دنبال دکتر برای درمان میگردند، توقع دارند پزشک به قدری ماهر باشد تا بتواند در کوتاه ترین مدت و بهترین روش زخم آنها را درمان کند. به ویژه بیمارانی که از شهرستان برای درمان مراجعه می کنند، زمان زیادی برای ماندن در شهر ندارند. پس در این موارد انتخاب یک متخصص ماهر در تهران اهمیت به خصوصی دارد. جراح عمومی با کمک لیزر درمانی می تواند سریع ترین و قطعی ترین روش را به مراجعین عزیز ارائه دهد. از این رو دکتر علیرضا زارعی به صورت سرپایی و در عرض نیم ساعت می تواند به بیماران کمک کند تا زود تر از این عارضه خلاص شوند.
