این تالاب بی‌تاب آب است؛ حقابه کجا می‌رود؟

اطلاعات نوشت:  معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: به استناد پایش‌های میدانی و آخرین تصویر ماهواره ای مربوط به اوایل مهرامسال، سطح تالاب گاوخونی نسبت به خشکی چند سال گذشته، خشک تر هم شده و این یک فاجعه است.

حسین اکبری افزود: سال آبی ۱۴۰۱- ۱۴۰۲هم تمام شد و وارد سال آبی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۳شدیم، اما حقابه مؤثری به تالاب گاوخونی داده نشد . علاوه بر این در نیمه دوم ۱۴۰۲منتهی به شهریورِ امسال با بسته بودنِ سد رودشتین، به‌تدریج زه آب‌های کشاورزی و پساب‌های ورودی به تالاب هم کاهش شدیدی پیدا کرد.

 وی تاکید کرد: ورودی زه آب و پساب‌ها از ایستگاه شاخه کنار به سمت تالاب گاوخونی به کمترین حدِ ممکن و چیزی حدود ۲۰تا ۳۰لیتر در ثانیه رسید و نتیجه این شد که تالاب گاوخونی به‌ طور 100 درصد خشک شد.

 معاون محیط ‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان در گفت وگو با ایرنا افزود: وضعیت تالاب گاوخونی خوب نیست و پیگیری در سطوح مختلف برای بهبود شرایط تالاب هم نتوانسته است موجب شود که حقابه مؤثری به تالاب داده شود. در سالِ آبی ۱۴۰۱ – ۱۴۰۲به‌رغم این که شرایط بارش‌های خیلی خوبی نسبت به سال قبل هم در سرشاخه‌های زاینده‌رود و هم در کلِ حوزه داشتیم اما تالاب گاوخونی حقابه هایش را دریافت نکرد.

 اکبری ادامه داد: در نیمه دوم سال ۱۴۰۰نسبت به سالِ قبل از آن، ذخیره سد زاینده‌رود حدود ۲۰۰میلیون مترمکعب بود و در چنین شرایطی مشخص است که نمی‌شود آب را برای تالاب گاوخونی رها کرد اما در نیمه دوم ۱۴۰۱بارندگی خیلی خوبی نسبت به سالِ ۱۴۰۰در حوزه زاینده‌رود و به‌خصوص در بالادست داشتیم، به‌طوری‌که ذخیره سد زاینده‌رود در ماه‌های اردیبهشت و خرداد تا تیرماه نزدیک به ۶۰۰میلیون مترمکعب هم رسید.

وی افزود: بااین‌وجود، بازهم با ۶۰۰میلیون مترمکعب ذخیره سد زاینده‌رود، هیچ آبی به تالاب گاوخونی رهاسازی نشد و این در حالی بود که بارها و بارها آب به میزان قابل‌توجه برای کشاورزانِ شرق و غرب اصفهان رهاسازی شد .

معاون محیط‌ زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان در ادامه گفت: نگاه انسانی و اراده وزارت نیرو برای تالاب گاوخونی باید دستکم در این زمان محقق شود که درصدی از حقابه زاینده رود به تالاب گاوخونی برسد اما متأسفانه این اتفاق نیفتاد.

وی افزود: آخرین بندی که آب برای کشاورزی توزیع می‌شود، سد رودشتین است و ۸۰کیلومتر تا تالاب گاوخونی فاصله دارد اما این سد همیشه بسته است و این نشان می‌دهد که وزارت نیرو کاری به ترسالی و خشکسالی ندارد.

بنا به این گزارش تالاب بین‌المللی گاوخونی واقع در شرق اصفهان، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین تالاب‌های ایران محسوب می‌شود که در ۲دهه اخیر به دلیل تحقق نیافتن حقابه محیط زیستی آن، 100 درصد خشک‌شده است.

کارشناسان برداشت‌ بی‌رویه و غیرقانونی در بالادست، کاهش آب ورودی، تغییر اقلیم و خشکسالی و تامین نشدن حقابه‌ طبیعی را از دلایل اصلی به خطر افتادنِ حیات این تالاب می دانند و به گفته آن ها ادامه این روند تالاب گاوخونی را به کانون تولید گرد و غبار تبدیل خواهد کرد؛ کانون گرد و غباری در مرکزِ فلات ایران که می تواند شهرهای شعاع ۵۰۰کیلومتری اطرافش را تحت تاثیر آثار سوء قرار بدهد.