تجارت نیوز نوشت: یکی از موضوعاتی که اخیرا دستمایه رسانههای دولتی برای در بوق و کرنا کردن اقدامات دولت شده مربوط به موضوع ساخت پالایشگاه فراسرزمینی است که با هیاهوی بسیاری همراه بوده و سعی براین دارد که این موضوع را القا کند که ایران صاحب بخشی از سهام پالایشگاههای خارجی شده است. اما آیا ساخت پالایشگاههای فراسرزمینی برای ایران سودآور است؟
یکی از تخصصهای دولت سیزدهم یا واضحتر از آن رسانههای نزدیک به دولت رئیسی دستاوردسازی است؛ طوری که از هر موقعیت مربوط یا غیرمربوطی برای جلوه دادن دستاوردهای دولتی استفاده میکنند. یکی از موضوعاتی که اخیرا دستمایه رسانههای دولتی برای در بوق و کرنا کردن اقدامات دولت شده مربوط به موضوع ساخت پالایشگاه فراسرزمینی است که با هیاهوی بسیاری همراه بوده و سعی براین دارد که این موضوع را القا کند که ایران صاحب بخشی از سهام پالایشگاههای خارجی شده است.
این موضوع بیش از همه درباره پالایشگاه ال پالیتو شنیده شده است؛ یک واحد پالایشی 110 هزار بشکهای که گفته میشود ایران روزانه 100 هزار بشکه نفت به آن ارسال میکند.
در روزهای اخیر رسانههای همسو با دولت تا میتوانستند به این موضوع دامن زدند که ایران سهامدار این پالایشگاه شده است. در حالی که شرکت مهندسی و ساختمان نفت ایران وظیفه تأمین قطعات مورد نیاز این واحد پالایشی و اورهال آن را بر عهده دارد و خبری از سهامداری نیست.
ونزوئلا اسم رمز پروپاگاندای دولت
فرهاد احمدی، مدیرعامل شرکت مهندسی و ساختمان ایران در اردیبهشت سال گذشته در این باره گفته بود: این قرارداد با هدف تعمیرات اساسی، راهاندازی و تکمیل ظرفیت عملیاتی یک واحد پالایشگاهی امضا شده است.
او اضافه کرده بود: منابع مالی این پروژه توسط شرکت نیکو تأمین خواهد شد که قرارداد مالی آن نیز فیمابین شرکت نیکو و شرکت ونزوئلایی امضا شده است.
اما نکته مهمتر اینجاست که روابط فنی میان ایران و ونزوئلا در دولت گذشته آغاز شد و در همان دوره، گروههای مختلف فنی با سفر به کاراکاس بخشی از ظرفیتهای پالایشی این کشور را احیا کردند، اما اصولاً به دلیل محرمانه بودن پروژه، جزئیاتی دراینباره منتشر نشد؛ درست بر خلاف دولت فعلی که برخلاف منافع ملی تا میتواند کارهای نکرده خود را هم در بوق و کرنا میکند.
با این وجود مشخص نیست چرا وزارت نفت، کاری را که در دولت قبل آغاز شده بود و در این دولت ادامه دارد را بهعنوان یک معجزه عنوان میکند و بهدروغ، نام آن را ساخت پالایشگاه فراسرزمینی میگذارد.
ساخت پالایشگاه فراسرزمینی راهی برای دور زدن تحریم؟
در واقع ساخت پالایشگاه فراسرزمینی از سوی دولت به عنوان یک ابزار مناسب برای استفاده از ظرفیتهای خارج از مرزها برای مقابله با تحریمها و به منظور افزایش تولید و ایجاد ارزش افزوده در حوزه انرژی استفاده میشود. این در حالی است که برخی از کارشناسان این پدیده را فقط رویکردی تبلیغاتی از سوی دولت ذکر میکنند که نه تنها به جایی نرسیده، بلکه فقط به هزینه کردن سرمایه و وقت و نیروی انسانی بدون دریافت پول از کشورهای مقصد منتهی شده است و اساسا نمیتوان به آن به عنوان ابزاری برای دور زدن تحریمها نگاه کرد.
یکی از کشورهایی که گفته میشود ایران با احداث پالایشگاه در این کشور فعالیت اقتصادی فراسرزمینی ایجاد کرده ونزوئلا است و این در حالی است که مدتی قبل بلومبرگ گزارش داده بود که همه پالایشگاههای ونزوئلا به جز یکی از واحدهای کوچک تولید بنزین پالایشگاه پورتولاکروز از کار افتادهاند که با انتشار این خبر تحلیلگر دویچهوله در تحلیلی ادعا کرد که متخصصان اعزامی ایران عامل اصلی از مدار خارجشدن پالایشگاههای ونزوئلا هستند.
دومین پروژه پالایشگاهی ایران در ونزوئلا هم که پالایشگاه پاراگواناست که مدتها تیتر رسانههای داخلی بود. پروژهای با ارزش ۴۶۰ میلیون دلار که منبع اعلام آن رویترز بود اما با وجود گذشت یک سال از جنجال خبری رسانههای نزدیک به دولت درباره این پروژه، مقامات دولتی به طور کلی وجود این پروژههای پالایشگاهی را منکر شده و میگویند هنوز برای آن قراردادی هم منعقد نشده است، اما ماجرا اینجا تمام نمیشود و ایران در سال ۱۳۹۹ هم اقدام به تعمیر پالایشگاه الپالیتو کرد، اما ظاهرا موفقیتآمیز نبوده است.
با همه این تفاسیر میتوان گفت زمانی میشود اقدامات دولت سیزدهم را دستاورد دانست که اساسا سندی به جز رسانههای دولتی وجود داشته باشد.
علاوه بر این، همکاری با کشورهایی مثل ونزوئلا یا ساخت پالایشگاه در بورکینافاسو در عمل برای کشوری مثل ایران با این حجم از منابع و درآمد چندان هم مایه افتخار نیست و به دلیل بعد مسافت از توجیه اقتصادی چندانی هم برخوردار نیست.
