رایانش احساسی برای همه

ضمیمه دانش امروز روزنامه اطلاعات نوشت: کنفرانس سالانه «انجمن پیشرفت رایانش احساسی» (AAAC)یک مجمع تراز اول بین‌المللی برای پژوهش‌های جهانی روی سیستم‌ها و تعاملات انسان ـ ماشین احساسی و چند وجهی است.

این نشان‌دهنده اهمیت رایانش احساسی است و طبق تعریف، ابزارها و سیستم‌های هوش مصنوعی را شامل می‌شود که قابلیت تشخیص، تفسیر و شبیه‌سازی احساسات و هیجانات انسانی را دارند. رایانش احساسی می‌تواند حوزه‌های متعددی از جمله بهداشت و درمان، آموزش و تعاملات انسان ـ ماشین را دگرگون کند.

ثبت حالات انسانی با ابزار فنی کار دشواری است؛ چرا که احتمال خطا همواره وجود دارد. دو مثال آن دستگاه دروغ‌سنج و سیستم‌های طبقه‌بندی کننده جنسیت کاربرها هستند که گاهی اشتباه کرده و نادرست تشخیص می‌دهند. استنباط و استنتاج نادرست فناوری‌های هوش مصنوعی می‌تواند عواقب بسیار مخربی در زندگی افراد داشته باشد که میزان آسیب بر اساس محتوایی که کاربرها در آن قرار می‌گیرند متغیر است. علامت‌گذاری (flagging)نام افراد بی‌گناه به‌عنوان مجرمین احتمالی در سیستم‌های کنترل مرزی یکی از مواردی است که زندگی افراد را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

سیستم‌های رایانش احساسی کنونی که به‌وسیله مجموعه داده‌های موجود و پرکاربرد آموزش می‌بینند نمی‌توانند برای همه به یک اندازه مفید باشند و احتمال مورد تبعیض قرار گرفتن نژادهای به‌خصوص، کاربرهایی که دچار اختلالات روانی و ذهنی هستند و نیز افرادی در رده‌های سنی معینی وجود دارد؛ چون این مجموعه داده‌ها از نمونه‌های انسانی محدودی استخراج شده‌اند و نمی‌توانند نماینده تنوع وسیع مردم یک اجتماع باشند.

اگر مجموعه داده‌های رایانش احساسی فاقد فاکتورهایی مثل تنوع، برابری و مشمولیت همه قشرها باشند، بر میزان دقت و قضاوتِ برابر الگوریتم‌های تشخیص احساسات که باید در مورد همه نوع گروه انسانی تصمیم‌گیری کنند تأثیر نامطلوب می‌گذارند.

سیستم‌های رایانش احساسی ممکن است نسبت به گروه‌های مختلف افراد، متفاوت عمل کنند. یکی از دلایل آن عدم تشخیص تأثیر سلامت ذهنی بر حالت‌های چهره است. پژوهشگرها پس از انجام تحلیل به نبود تنوع نژادی، جنسیتی، سنی و سلامت روحی و روانی مجموعه داده‌های رایانش احساسی پی برده‌اند و پیشنهاد می‌کنند که گستره وسیع‌تری از افراد هر یک از این گروه‌ها در مجموعه داده‌های رایانش احساسی گنجانده شوند.