زمرد زرکش در یادداشتی در ضمیمه جامعه امروز روزنامه اطلاعات نوشت:این روزها وقتی به سفر فکر میکنیم ابتدا به یاد همسایه غربیمان ترکیه میافتیم و گزینههای بعدی هم کشورهای دیگری هستند که با استفاده از صنعت تبلیغات، کشور خود را به عنوان دیدنیترین جای دنیا معرفی کردهاند. ما هم با صرف هزینههای سنگین، تحمل دشواریهای سفر و... به دیدنشان میرویم و پس از بازگشت با آب و تاب از زیباییهای طبیعی، آثار تاریخی و آداب و رسوم مردمانش صحبت میکنیم اما دردناک اینجاست که اگر از هرکدام از ما درباره استانهای ایران بزرگ بپرسند، بسیار راحت میگوییم «نمیدانم»، «نمیشناسم» یا «نرفتهام».
نام بسیاری از مکانهای تاریخی حتی به گوشمان نخورده و اقوام مختلف و رسوم آنان را نمیشناسیم.
دوستی میگفت هر وقت تصمیم میگیرم به کیش یا قشم بروم فکر میکنم بهتر است کمی بیشتر خرج کنم و به دوبی بروم. این طرز فکر یک ایرانی تحصیلکرده و وطندوست است و متأسفانه این روزها بسیاری از ما با تمام عشقمان به ایران، همین طرز تفکر را داریم. ایران رتبه دهم جاذبههای باستانی و رتبه پنجم جاذبههای طببعی در دنیا را دارد و ما برای دیدن طبیعت و آثار باستانی سایر کشورها سر و دست میشکنیم!
هموطن! آیا میدانستی جزیره قشم که مانند نگینی زیبا در کنار آبهای خلیج فارس میدرخشد، قدمتی دیرینه دارد و در زمان ساسانیان «ابرکاوان» نامیده می شده که در زبان فارسی میانه به معنای «از تبار کاوه» است؟ از این نام کهن هنوز رد پاهایی به چشم می خورد، مانند درگهان (درگاهان).
متأسفانه این جزیره مانند سایر نقاط کشور، محل تاخت و تاز بسیاری از اقوام بوده، از فرمانداران عرب بحرین گرفته تا مسیحیان و پرتقالی ها.
قشم در گذشته سرزمینی شکوفا و پررونق بوده، شهری آباد با کشتزارهای پربار از درختان خرما و سایر میوه ها، همچنین مرکز فعال دریانوردی، تجارت و منبع تأمین آب شیرین برای کشتی ها که در زمان سلطنت داریوش با حفر کانال سوئز که منجر به متصل شدن دریای مدیترانه به دریای سرخ شد، اعتبار بیشتری برای ایرانیان و سایر کشورها پیدا کرد و به یک مرکز بزرگ کشتیسازی تبدیل شد. قشم با مساحتی معادل ۱۴۹۱ کیلومترمربع بزرگترین جزیره خلیج فارس است و در این مساحت کوچک، آنقدر زیبایی و شگفتی در خود جای داده که لقب سرزمین عجایب هفتگانه را پیدا کرده است.
ساحل نقره ای
یکی از زیباترین سواحل قشم است که به دلیل فلس ماهیها، ذرات معدنی و کانیهای خاص و فیتوپلانکتونها در تمام ساعات شبانهروز میدرخشد و به ساحل شیشهای یا ساحل فیتوپلانکتون نیز شهرت دارد. با راه رفتن با پای برهنه در این مکان میتوان حضور در یک رویای شگفتانگیز را تجربه کرد.
غار نمکدان
این غار یکی دیگر از عجایب قشم است که باید حدود یک ساعت وقت بگذارید تا به آن برسید. در این میان حتی از دست دادن یک لحظه هم جایز نیست، چرا که در طی این مسیر خیالانگیز، باد و خاک دست به دست هم داده اند تا اشکال و احجامی را بسازند که وصف زیباییشان با کلام و قلم میسر نیست. وجود رگه های سفید نمک بر بدنه کوه، منظره ای منحصربهفرد ساخته و داخل غار چنان شگفتانگیز است که هیچ جای آن شبیه به جای دیگر نیست.
دست طبیعت و ترکیب سنگ و نمک، قندیل های مرمرین و بلورین زیبایی را پدید آورده که کسی به جز خداوند نمی تواند چنین زیبایی را خلق کند. جالب است بدانید نمک های این غار، سطحی صاف در زیر زمین بوده اند اما چون وزن حجمی آن ها از سنگ های اطراف کمتر بوده، آن ها را کنار زده و به سمت بالا آمده و در مسیر خود سنگ ها را از چند کیلومتری زیر زمین با خود همراه کرده اند که از نظر زمین شناسی نیز ارزش بسیاری دارد.
همچنین در جزیره قشم، کوه های کمارتفاع و شگفتانگیز بسیاری وجود دارد که از تحولات دورانی و فروکش کردن آب و بیرون آمدن این کوه ها از دل دریا حکایت می کند. سطح این کوه ها با لایه های مرجانی و اسفنجی پوشیده شده و در اثر فعل و انفعالات طبیعی، وزش باد و توفان های باران زا، نمادها و تندیس های دیدنی و زیبایی در سراسر جزیره به وجود آمده که این جزیره را شگفت انگیز و متمایز کرده است.
روستای تاریخی لافت
این روستای بندری یکی از قدیمی ترین مناطق جزیره قشم به شمار می رود که شامل جنگل های حرا، قلعه و اسکله باستانی و آبانبارهای تاریخی است و تا به امروز بافت تاریخی خود را حفظ کرده. شبها می توان با دیدن چراغهای روشن بادگیرها به گذشتههای دور سفر کرد و برای ساعتی از دنیای پرتنش امروزی فاصله گرفت. اسکله باستانی بندر لافت از دوران مادها و هخامنشی ها به یادگار مانده است.
در منطقه ای به نام «تلا» چاه های متعددی وجود دارد که برخی معتقدند که برای تأمین آب باران تهیه شده و آن را «تل او» می نامند که به مرور به طلا (تلا) شهرت پیدا کرده است. چندین درخت کهن سال با شاخه های پیچ در پیچ در اطراف چاه ها دیده می شود. چاه ها و درختان، برای مردم منطقه مقدس هستند، به طوری که در کنار آن ها قربانی کرده و به شاخه های درختان دخیل می بندند و معتقدند که در قدیم تعداد چاه ها ۳۶۶ حلقه (طبق روزهای سال کبیسه) بوده و هر چاه به مصرف یک روز در سال اختصاص داشته که امروزه تعداد آن بسیار کمتر شده است.
جزایر ناز
از عجایب دیگر قشم می توان از جزایر ناز نام برد؛ دو خواهر در جنوبغربی جزیره که با کمی فاصله از ساحل قرار دارند، درنتیجه هنگام جزر به ساحل متصل میشوند و هنگام مد از آن فاصله میگیرند. رفت و آمد به جزیره را باید براساس جزر و مد تعیین کرد. حدود سه ساعت بعد از پایین رفتن آب می توان به جزیره رفت و راه رفتن بر روی شن هایی را که چندساعت قبل زیرآب بوده اند تجربه کرد و از این همه شگفتی لذت برد.
روستای سلخ
برای افرادی که به آداب و رسوم قدیمی علاقهمند هستند، روستای سلخ مکان مناسبی است. مردم این روستا تا امروز آداب و رسوم خاص خود را حفظ کردهاند، فرهنگشان شباهت زیادی به فرهنگ هندوستان دارد و شغل اصلی آنان ماهیگیری است.
جزیره هنگام
هنگام، جزیرهای بسیار دنج و دوستداشتنی است. مردمش ساده و صمیمیاند و لباسهای زیبای محلی، دکانهای سنتی و زنان مهربانی دارند که با خوراکیهای تند و تیزشان از گردشگران پذیرایی میکنند. در کنار این زیباییها جاذبه هایی مانند دلفین های مهربان که در طول سواری کنار قایقها به بازیگوشی مشغولند، لاکپشت ها، پرندگان دریایی با پرواز سحرانگیز و صدای دلنشین و دیدن سواحل صخره ای، تجربهای را به وجود میآورد که طی آن کاملا از دنیا جدا شده و به سرزمین رویاها سفر میکنیم. یکی دیگر از ویژگیهای هنگام، مرکز پرورش کروکودیل است که ایران را به یکی از پنجاه کشور پرورشدهنده این حیوان تبدیل کرده است.
جنگل های حرا
این جنگلها از ویژگی های اکوسیستم قشم است که در مناطق پراکنده ای از تنگه هرمز به سمت شرق و اقیانوس هند، سواحل دریای عمان، همچنین در اطراف بندر لافت و شمال جزیره قشم تا بندر خمیر به چشم میخورد. برگ درختچه های حرا برای تغذیه دام و چهارپایان استفاده میشود. جالب است بدانید این درختان آب شور دریا را گرفته و با ریشههای خود شیرین میکنند تا از آن تغذیه کنند. بلندی درختچه های حرا گاهی به چهارمتر هم می رسد و دارای برگ های بیضیشکل و کشیده ای هستند. جنگل حرا زیستگاه پرندگان مهاجر است و به طور دائم در معرض جزر و مد منظم دریا قرار دارد؛ بهطوری که در زمان جزر، درختان از آب بیرون آمده و به صورت جزایری پراکنده درمیآیند و در موقع مد تمامی جنگل به زیر آب رفته و ناپدید می شود.
دره تندیسها
شاید اگر کمی خیال پرداز باشیم دره تندیسها ما را به یاد معابد باستانی در فیلم های قدیمی بیندازد؛ دره ای که تندیس های شگفت انگیز آن چشم هر بینندهای را خیره می کند و شاید هرگز به ذهن آدمی خطور نکند که این دره زمانی دریا بوده و ماهی های زیادی در آن زندگی می کرده اند اما وجود صدف هایی که کف دره را پوشانده حاکی از این امر است؛ دره ای پر از اشکال شگفت انگیز که انگار هنرمندان زیادی سال ها مشغول تراشیدن سنگ ها بوده اند، حال آن که همه این ها کار باد و باران است.
دره ستارگان
در اطراف قشم، دره فرسایشی زیبایی وجود دارد که به دلیل شکل ظاهری عجیب و وسیعی که دارد به دره ستارگان معروف است. بومیان باور دارند این دره به دلیل سقوط ستاره از آسمان به وجود آمده اما در واقع علت به وجود آمدن آن، تندبادها و باران های موسمی بوده. همچنین بومی ها شب های دره را زمان رفت و آمد ارواح و اشباح می دانند و به دلیل صدایی که وزش باد در شب تولید می کند کسی به این منطقه رفت و آمد ندارد. افسانههای قدیمی و داستان های خیال انگیز و شکل صخره ها این دره را به یکی از عجایب هفتگانه قشم تبدیل کرده است.
جزیره قشم علاوه بر جاذبه های تاریخی و طبیعی، محل مناسبی برای خرید است و به دلیل تنوع بالای محصولات خارجی که با قیمت ارزان عرضه می شود در بین توریست ها شهرت زیادی دارد. در بین این بازارها، بازارهای درگهان از شهرت و محبوبیت بیشتری برخوردار است. همچنین بازار قشم یکی از قدیمیترین بازارهای منطقه آسیا و خاورمیانه به حساب میآید. این بازار در نزدیکی اسکله سنگی و در مرکز شهر قرار دارد؛ مکانی قدیمی و سنتی که از گذشته تا به امروز فعال بوده و امروزه یکی از قطب های تأثیرگذار قشم است.