سعادت در سال 1377، به عضويت پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد. او در 1379 سرپرستی گروه تحقيقات ادبی فرهنگستان را برعهده گرفت كه مجری طرح مصوب «تدوين دانشنامه زبان و ادب فارسی» بود. انتشار هفت مجلد دانشنامه زبان و ادب فارسی، از 1384 آغاز شد و تا 1397، كه جلد ذيل اول منتشر شد، به طول انجاميد. سعادت، جايزۀ جشنواره فارابی در رشته زبان و ادبيات فارسی را به مناسبت سرپرستی دانشنامه زبان و ادب فارسی دريافت كرد.

با همه‌گيرشدن بيماری كرونا سعادت، خانه‌ نشين شد و از دور بر كارهای گروه تحقيقات ادبی فرهنگستان زبان و ادب فارسی نظارت می‌کرد.

 او در دوازدهم شهريورماه 1399، در اثر سكتۀ قلبی از دنيا رفت و در قطعۀ نام‌ آوران بهشت زهرا به خاك سپرده شد .

آثار سعادت را می‌توان در قالب ترجمه، تأليف و ويرايش چنین دسته‌‌بندی كرد:

او ترجمه را در 1334، با ترجمۀ كتاب زندگی ميكل‌آنژ، اثر رومن رولان آغاز كرد. ترجمه‌های متنوّع او عبارتند از: تلخكامی‌‌ های سوفی(كنتس دوسگور)؛ ايزابل(آندره ژيد)؛ كشفيات نوين در روان‌پزشکی(كليفور آلن)؛ شير و جادوگر(سی. اس. لويس)؛ عصر بدگمانی (ناتالی ساروت)؛ ميكروب‌ها(آيزاك آسيموف)؛ انرژی (آيزاك آسيموف)؛ اخلاق(جورج ادوارد مور)؛ تفسير قرآنی و زبان عرفانی(پل نويا)؛ ژان غرغرو، ژان خنده ‌رو(كنتس دوسگور)؛سرود نيبلونگن و حماسه قوم ژرمن.

سعادت به ترجمه آثار فلسفی توجه و علاقه داشت. او، به‌ويژه، با ترجمه آثار فلسفی ارسطو، از جمله کتاب‌های در آسمان، در كون و فساد، آثار علوی و خطابه، ميراث ارزشمندی برای اهل فلسفه برجای نهاد. ديگر آثار فلسفی ترجمه شده به قلم او عبارتند: بخشی از تاريخ فلسفه كاپلستون؛ بخشی از كتاب سير فلسفه در جهان اسلام(ماجد فخری)؛  رساله در اصلاح فاهمه(اسپينوزا)؛ اسپينوزا (راجر اسكروتن)؛ مسأله اختيار در تفكر اسلامی و پاسخ معتزله به آن(شيخ بوعمران)؛ مونتنی(پيتر برك)؛  گفتارهایی درباره رسالت دانشمند(يوهان گوتليب فيتشه)؛ تاريخ فلسفه قرن هفدهم (امیل بریه)؛ تاريخ فلسفه قرن هجدهم (امیل بریه) و تاريخ فلسفه قرن نوزدهم (اميل بريه).

اسماعيل سعادت در سال‌های 1374، 1378 و 1380 جايزه كتاب سال جمهوری اسلامی ايران را در زمینه ترجمه دریافت کرد. از وی در سال 1382 به عنوان چهره ماندگار جمهوری اسلامی ایران تقدیر شد. همچنین، در سال 1387 نشان درجه یک دانش به او اعطا شد.

ترجمه فيزيك ارسطو، آخرين اثر اسماعیل سعادت در سال‌های آخر عمر پربارش بوده که با نظارت علمی دکتر حسين معصومی همدانی منتشر خواهد شد.
سعادت تعداد قابل توجهی مقاله نيز ترجمه كرده كه در فرهنگ آثار و مجلات معارف و نشر دانش منتشر شده‌اند. او مقالاتی هم تأليف كرده؛ از جمله: «آغازی ديگر»؛ «بكرزایی»؛ «رای بعد از يای نكره»؛ «زبان فارسی، مميز روح از غير ذي‌ روح» و «شيوۀ خط فارسی برای كتاب‌های درسی و انتشارات آموزشی».