اطلاعات نوشت: کارشناسان با توجه به گستردگی دریایی ایران، خواهان سرمایه گذاری برای استفاده از انرژی های نوینی چون انرژی امواج و جزر ومد هستند

دریا منبع عظیمی از انرژی است و زمین واقع در زیر دریا، قادر است تمام انرژی مورد نیاز جهان را در سال‌های آینده تامین کند ؛ حال با توجه به نیاز روز افزون به انرژی و روند نزولی منابع سوخت فسیلی و گازهای طبیعی و همچنین آلودگی‌های ناشی از این سوخت‌ها، باید به سرعت به سوی منابع جایگزین رفت.

یکی از بهترین گزینه‌ها  در این  راستا، منابع انرژی تجدید شونده دریاست؛ البته در حال حاضر یکی از دلایل عدم استفاده از انرژی‌های نو نسبت به دیگر انرژی‌ها، گرانی هزینه بهره‌برداری از آن ها است زیرا استخراج این انرژی به دلیل کمبود تکنولوژی هنوز به صرفه نیست و تحقیقات وسیعی در زمینه این تکنولوژی انجام شده یا در دست اجرا قرار دارد.

اما این مسایل چیزی نیست که بتواند مطلوبیت استفاده از انرژی های دریایی درایران که از پهنه های گسترده آبی برخورداراست راتحت تاثیر قراردهد.

درهمین راستا ،استحصال این نوع انرژی‌ها در ایران به ویژه در دریای عمان باید درست بررسی شوند زیرا دریای عمان دارای امواج بلند اقیانوسی است که بیشتر از منظر پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی آن تحقیق شده که آن هم برای کاهش خطرات امواج در سواحل و بنادر کشور است چرا که پیش بینی امواج اقیانوسی در دریای عمان کم هزینه‌ترین روش در مواجهه با مخاطرات دریایی محسوب می‌شود.

فیزیک دریا، زیست شناسی دریا، مدل سازی پدیده‌های دریایی، مهندسی ساحل، مهندسی اقیانوسی، اقیانوس شناسی ماهواره‌ای، مدیریت داده‌های دریایی، زمین شناسی دریا، شیمی دریا و ژئوفیزیک دریایی از تخصص‌های اصلی برای ارائه پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی است که می‌تواند مقدمه‌ای برای ایجاد نیروگاه‌های برقی دریایی هم در دریای عمان یا خلیج فارس باشد.

بدین جهت برای تامین نیاز به انرژی در سواحل، بنادر، سازمان های دریایی و حتی شناورهای دریایی می توان از این موهبت خدادادی استفاده کرد و دراین راستا استفاده از منابع باد ،نور خورشید، جزر و مد و امواج دریایی در تولید انرژی‌های نو ، می تواند در گستره سواحل دریایی ایران به ویژه سواحل جنوبی مورد توجه باشد.
 
روش های استحصال انرژی از دریا

استحصال وبه دست آوردن انرژی از دریا به روش های مختلفی قابل انجام است.

به عنوان نمونه ، انرژی حرارتی به طور قطع  بزرگترین منبع انرژی موجود در دریاهاست که قابلیت تامین انرژی به میزان ۱۰ برابر مصرف کنونی انرژی جهان را دارد. البته نیروگاه ها وسیستم های انرژی دریایی، هزینه سرمایه گذاری اولیه زیادی دارند و باید در مدت زمانی طولانی با قابلیت اطمینان زیاد و در شرایط محیطی سخت به خوبی عمل کنند.

اما فعالیت این نیروگاه ها، ممکن است شرایط زیستگاه های محلی را به خصوص در نزدیک دهانه رودخانه ها تغییر دهند. همچنین نیروگاه های حرارتی دریایی و طرح های انرژی امواج می توانند تولید کننده آب شیرین به عنوان یک محصول جانبی نیز باشند، بنابراین این گونه طرح‌ها برای نواحی دور افتاده ساحلی که دارای منابع آب شیرین نیستند، جذاب‌اند.

همچنین انرژی دریایی یا اقیانوسی یکی دیگر از انواع انرژی های تجدیدپذیر است که اکنون مورد توجه قرار گرفته است . انرژی امواج و انرژی جزر و مد را می توان زیر مجموعه انرژی های دریایی به شمار آورد، بنابراین دریاها و اقیانوس های جهان، حاوی مقادیر عظیمی از انرژی به صورت جزر و مد امواج و اختلاف درجه حرارت‌ هستند که می توان از آن برای تولید برق استفاده کرد.

اکنون امکان بهره برداری از این انرژی ها از نظر فنی به اثبات رسیده است؛ منابع انرژی حرارتی و جزر و مد دریایی به طور کلی در تمام کاربردها ، تمام نشدنی و غیرآلاینده اند و اگرچه از آثار منفی خالی نیستند ولی از آن جا که هیدروکربن نمی‌سوزانند، بی خطر تلقی می‌شوند.

درهمین حال ، انرژی جزر و مد هم نوع دیگری از انرژی های نوین دریایی است. این نوع انرژی معمولا توسط سامانه‌هایی شبیه سدهای هیدرولیکی معمولی مهار می‌شود ؛ به این ترتیب در هنگام بالا آمدن آب ،مخازنی در ساحل پر شده و آبی که در آن به دام افتاده است در هنگام پایین رفتن تراز آب از دریاچه‌های سد عبور داده می‌شود و توربین‌های آبی را برای تولید برق می‌چرخاند .

با توجه به ظرفیت‌های موجود در استان‌های جنوبی کشور به ویژه در استان هرمزگان و طول ۱۹۰۰ کیلومتری ساحل در این استان ،به کارگیری انرژی‌های نو و ساخت نیروگاه های جزر و مدی در دستور کار مسئولان قرار گرفته است.

در واقع ،استفاده از انرژی‌های نو در استان هرمزگان با توجه به وجود سواحل خلیج فارس وظرفیت های طبیعی بی بدیل، لازم و ضروری است و از این رو در راستای اجرای طرح‌های تحقیقاتی و به منظور استفاده از انرژی‌های نو و بهره‌گیری از علوم جدید و پتانسیل‌ها و قابلیت‌های ویژه هرمزگان، اعتبارات لازم به این امر اختصاص داده شده و تفاهم‌نامه‌های مربوط به امضا رسیده است.

در کنار این، انرژی امواج که عمدتا ناشی از تاثیر باد روی سطح دریاست هم نوع دیگر وجدید انرژی های دریایی محسوب می‌شود. فناوری تولید انرژی از امواج شامل تهیه انرژی از موج و تبدیل آن به انرژی الکتریکی از طریق تبدیل اولیه، تبدیل با واسطه و تولید و انتقال انرژی است.

مطالعات اولیه نشان داده است دسترسی آسان و عدم ایجاد آلودگی در محیط زیست از جمله مزیت‌های استفاده از انرژی امواج است و چنانچه نیروگاه های موج در آب های کشور راه اندازی شود به ازای هر مگاوات نیروگاه موجی، ۱۰ تا ۱۵ فرصت شغلی ایجاد می‌شود.

در میان انرژی‌های نوظهور و سبز، انرژی بادی دریاها هم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و در سال‌های اخیر به دلایل مختلف از جمله کاهش منابع و آلودگی زیست محیطی مواد قابل احتراق فسیلی، سرمایه‌گذاری‌ها و در نتیجه پیشرفت‌های زیادی در مورد استفاده از انرژی باد در دریاها صورت گرفته است.

 در خلیج فارس و دریای عمان مطالعاتی از سوی ایران و کشورهای حاشیه ای جنوب آن دراین باره انجام شده و در ایران به بررسی سرعت باد در ۲۰ نقطه در خلیج فارس برای یافتن کاندیداهای مناسب برای احداث مزارع بادی فراساحلی پرداخته شده است. استحصال انرژی ناشی از اختلاف چگالی نیز یکی دیگر از راه‌های ایجاد نیروگاه بر اساس اقتصاد دریا محور است .دراین روش از اختلاف چگالی و لایه‌بندی ن آب دریاها و اقیانوس‌ها می‌توان اختلاف فشار ایجاد کرده و از این اختلاف فشار برای تولید الکتریسیته بهره برد.

بدین ترتیب مشاهده می شود ایران با داشتن جغرافیای دریایی قابل توجه می تواند باسرمایه گذاری لازم در مسیر استفاده از انرژی های نوین دریایی گام بردارد واگرچه نتایج سرمایه گذاری روی انرژی های دریایی در کوتاه مدت قابل مشاهده و استفاده نیست، اما با توجه به تغییر نوع استفاده از انرژی درجهان وکاهش استفاده از سوخت های فسیلی، این موضوع هم سرمایه گذاری برای آیندگان است وهم باعث کاهش ناترازی انرژی درکشور به طور پایدار وبااستفاده از منابع بی خطر،ارزان وهمیشگی خواهدشد.