روزنامه ایران نوشت: چند سالی است که دیگر برکسی پوشیده نیست استفاده از خدمات مشاوره و روانشناسی امری واجب است. حالا آن نگاه خرافاتی به اینکه هرکسی به روانشناس و مشاور مراجعه میکند دیوانه است به قصهها پیوسته و همه دوست دارند در طول زندگی خود برای پیدا کردن بهترین راه برای زندگی سالم از خدمات مشاورهای استفاده کنند. هرچند گران بودن این قبیل خدمات و وارد نشدن بیمهها به صورت کامل، قصه پرغصهای است که گویا مدتهای مدیدی باید با آن دست و پنجه نرم کنیم و سالها انتظار بکشیم تا مراجعه به مشاور و روانشناس همچون استفاده از کالاهای لوکس فقط مختص قشر مرفه و ثروتمند جامعه نباشد.
دکترفرشاد نجفیپور، روانشناس با اشاره به اینکه به دلایل متعددی باید از مشاوره و روانشناسی استفاده کرد میگوید: ارتقای سلامت روانی و پیشگیری از بیماریهای روانی از جمله موارد مهمی است که همه افراد باید به آن توجه ویژه داشته باشند. خدمات مشاوره روانشناسی میتواند به شناسایی زودهنگام مشکلات روانی کمک کند و از تبدیل شدن آنها به بیماریهای جدیتر جلوگیری کند. این خدمات به مردم کمک میکند تا با مشکلات خود به درستی مواجه شوند و راهکارهای مناسب برای مقابله با آنها پیدا کنند.
زندگی روزمره با فشارها و استرسهای زیادی همراه است. مشاوران روانشناسی میتوانند به مردم کمک کنند تا با استفاده از تکنیکهای خاص، استرس و اضطراب خود را مدیریت کرده و از اثرات منفی آن بر زندگیشان جلوگیری کنند. نکته مهم دیگر، اهمیت روابط بین فردی است. مشکلات در روابط بین فردی مانند اختلافات خانوادگی، مشکلات زناشویی یا تعارضات با دوستان و همکاران میتواند زندگی مردم را بشدت تحت تأثیر قرار دهد.
مشاوره روانشناسی میتواند به مردم کمک کند تا با بهبود مهارتهای ارتباطی خود، این مشکلات را حل کرده و روابط سالمتری را ایجاد کنند. همچنین مردم ممکن است در مراحل مختلف زندگی با تصمیمگیریهای مهمی مواجه شوند که نیاز به بررسی و مشورت دارند. مشاوران و روانشناسان میتوانند به مردم کمک کنند تا جوانب مختلف تصمیمات خود را بسنجند و بهترین انتخاب را انجام دهند.
او به مقوله خودشناسی و رشد شخصی اشاره کرده و اضافه میکند: مشاوره روانشناسی به مردم کمک میکند تا بهتر خود را بشناسند، نقاط قوت خود را تقویت و روی نقاط ضعف خود کار کنند. این فرآیند میتواند به رشد شخصی و حرفهای نیز کمک کند. همچنین مشاوره روانشناسی میتواند به افراد کمک کند تا اهداف خود را مشخص کرده و برای دستیابی به آنها برنامهریزی کنند و با ارائه راهکارهای عملی و پشتیبانی روانی، در مسیر رسیدن به اهداف همراهی مؤثری دارند.
این روانشناس در ادامه به مقوله مواجهه با فقدان و سوگ، اشاره میکند و میگوید: از دست دادن عزیزان یا مواجهه با وقایع ناگوار مانند طلاق، بیماریهای جدی، یا از دست دادن شغل میتواند باعث بروز احساسات شدید و مشکلات روانی شود. مشاوران و روانشناسان میتوانند با ارائه حمایت روانی، در عبور از این بحرانها کمک شایانی داشته باشند. سازگاری با تغییرات زندگی، نیز مورد مهم دیگری است که باید به آن تأکید داشته باشم. تغییرات مهم در زندگی مانند مهاجرت، تغییر شغل یا ورود به دوران بازنشستگی ممکن است باعث استرس و نگرانی شود. از این رو باید به صورت تخصصی به آن نگاه شود.
پیشگیری از آسیبهای اجتماعی با بهرهمندی از مشاوران و روانشناسان
برای پیشگیری از اعتیاد، مشاوره روانشناسی هم میتواند به مردم کمک کند تا با شناخت عوامل خطرساز، از گرایش به رفتارهای پرخطر مانند مصرف مواد مخدر و الکل جلوگیری کنند.نجفیپور میافزاید: مشاوران روانشناسی میتوانند به مردم کمک کنند تا با کنترل احساسات خود و بهبود مهارتهای حل تعارض، از بروز رفتارهای خشونتآمیز جلوگیری کنند. با بهبود کیفیت زندگی، افراد میتوانند با حل مشکلات خود و بهبود روابط بین فردی، احساس رضایت بیشتری از زندگی خود داشته باشند و با استفاده از خدمات مشاوره روانشناسی میتوانند مهارتهای خود را در مواجهه با مشکلات روزمره تقویت کنند و به جای احساس ناتوانی و ناامیدی، با اعتماد به نفس بیشتری با مشکلات روبهرو شوند.
افزایش آگاهی عمومی در مورد سلامت روان
در سالهای اخیر، استقبال مردم از خدمات مشاوره روانشناسی به طور چشمگیری افزایش یافته است و انگ اجتماعی این قبیل خدمات حذف شدهاند.
به اعتقاد این روانشناس، در گذشته مراجعه به مشاوره روانشناس یا رواندرمانگر بهعنوان یک تابو تلقی میشد و بسیاری از مردم از ترس قضاوت دیگران از دریافت کمک حرفهای خودداری میکردند، اما در سالهای اخیر، آگاهی عمومی در مورد اهمیت سلامت روان به طور چشمگیری افزایش یافته و بسیاری از این انگها از بین رفته است.
در کنار این مورد، آموزش و رسانهها هم فرآیند رو به رشدی داشتند و رسانهها و شبکههای اجتماعی نقش مهمی در افزایش آگاهی مردم درباره مسائل روانی ایفا کردهاند. برنامههای تلویزیونی، پادکستها، کتابها و مقالات آنلاین به مردم کمک کردهاند تا به اهمیت سلامت روان پی ببرند و بدانند که دریافت مشاوره روانشناسی نه تنها نشانه ضعف نیست، بلکه اقدامی عاقلانه برای حفظ و بهبود سلامت فردی است.
راه های ترویج استفاده از مشاوره روانشناس
نجفیپور اضافه میکند: در بسیاری از کشورها، دولتها و سازمانهای غیردولتی برنامههای مختلفی را برای ترویج استفاده از خدمات مشاوره روانشناسی اجرا کردهاند. این برنامهها شامل ارائه خدمات مشاوره رایگان یا با هزینه کمتر و یا بهرهمندی از بیمه برای آموزش عمومی در مورد اهمیت سلامت روان و ایجاد زیرساختهای لازم برای دسترسی آسانتر به این خدمات است.
این روانشناس با اشاره به اینکه بسیاری از شرکتها و دانشگاهها، برنامههای حمایتی ویژهای برای کارکنان و دانشجویان خود فراهم کردهاند که شامل مشاوره روانشناسی میشود، در ادامه توضیحات خود میافزاید: این برنامهها کمک میکنند تا افراد در مواجهه با فشارهای کاری و تحصیلی، از حمایت حرفهای برخوردار شوند.
به اعتقاد نجفیپور، یکی از دلایل مهم عدم مراجعه به روانشناس، هزینههای بالای جلسات مشاوره است. بسیاری از مردم به دلیل مشکلات مالی قادر به پرداخت هزینههای مشاوره نیستند، بنابراین از دریافت این خدمات صرفنظر میکنند. در بسیاری از کشورها و جوامع، بیمههای درمانی خدمات مشاوره روانشناسی را پوشش نمیدهند یا پوشش آنها بسیار محدود است. این مسأله باعث میشود که مردم خود را از نظر مالی قادر به استفاده از خدمات روانشناسی نبینند. از این رو یکی از ضروریات هر جامعهای از جمله کشور ما، ورود جدی بیمهها به این حوزه مهم است.