مهر نوشت: مستند «لولا» که نخستین بار در جشنواره فیلم کن دیده می‌شود، علاوه بر این که درباره رییس جمهوری برزیل است، به سیاست آمریکا هم می‌پردازد و استون در آن به مقایسه مشقت‌های سیاسی لولا، که شامل تحقیقاتی برای فساد است که ۵۸۰ روز او را به زندان انداخت و اقدامات دونالد ترامپ می‌پردازد.

استون می‌گوید: اتهامات هر ۲ طرف انتخابات ترامپ و بایدن بسیار وحشیانه است، اینکه بایدن فاسد است و ترامپ فاسد است. این شکل جدیدی از جنگ شده است که اسمش را قانون می‌گذارند و من فکر می‌کنم شباهت‌های جالبی در اینجا در آمریکا و همچنین در سراسر جهان وجود دارد.

استون، که باید گفت هرگز طرفدار ترامپ نیست، استدلال می‌کند که فساد فقط یک امر ثابت در طول تاریخ بشریت است و وی ادعاهایی که رییس‌جمهوری برزیل را متهم به پولشویی کرده، نمی‌پذیرد و تاکید می‌کند که او متواضعانه زندگی می‌کند. وی معتقد است فساد، اتهامی است که بدون بررسی، علیه شخصیت‌های سیاسی مطرح می‌شود تا آنها را بازدارد.

استون می‌گوید: فساد یک روش زندگی است. این به یونانی‌ها، رومی‌ها و قبل از آن بابلی‌ها برمی‌گردد، فساد در تمام طول تاریخ وجود دارد، پس فکر نکنیم که آمریکای پاک و بهتر از هر کس دیگری هستیم. این حرف مزخرف است.

 به نقل از ورایتی؛ استون در ادامه می‌گوید مشکل زیان‌بارتر در سیاست، پول است. اگر فردی فقیر یا از طبقه متوسط باشید خیلی سخت است که در آمریکا بتوانید نامزد شوید، مگر اینکه پول و حامیان مالی داشته باشید. پول سیاست را در آمریکا کنترل می‌کند. اگر به کشورهای اروپایی بروید، متوجه خواهید شد که انتخابات آنها بسیار اجباری است. انتخابات بریتانیا بسیار کم هزینه است یا تا همین اواخر بود. در فرانسه قوانین انتخاباتی دارند و ما در آمریکا به آن نیاز داریم. باید پول را از سیاست بیرون بیاوریم.

آیا استون به مردم پیشنهاد می‌کند که فساد را نپذیرند چون در روم باستان نیز سیاستمداران متقلب وجود داشتند؟ آیا نباید برای کاهش آنها تلاش کنیم؟

استون پاسخ می‌دهد: همین‌طور است. زندگی هست، مرگ هست و فساد هست. اما این یک ترازو است. شما نمی‌توانید انگشتتان را به سوی کشور دیگری بگیرید و بگویید کشوری فاسد است و رییس جمهوری آن باید از سمت خود برکنار شود، یا باید به آنها حمله کنیم یا به یک رژیم پایان دهیم. ما کی هستیم که وقتی خودمان عمیقاً فاسد هستیم، این چیزها را بگوییم؟ به ۲ حزب ما نگاه کنید. ما باید چند حزبی باشیم و باید مانند لهستان پول عمومی در سیاست داشته باشیم. یا به مدل‌های انگلیسی و فرانسوی نگاه کنیم.

استون معتقد است رهبر برزیل، که ۲ دوره از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ رییس جمهور بود، یک قهرمان است چون میلیون‌ها نفر را از فقر نجات داد و شبکه امنیت اجتماعی برزیل را تقویت کرد.

وی می‌گوید: من روحیه جنگندگی او را دوست دارم. من عاشق این هستم که او چگونه تاکید کرده که در دولت خود فاشیست نخواهد داشت و دولت پاکی را اداره خواهد کرد.

مستند استون جزییات سقوط لولا و همچنین پیچش‌ها و چرخش‌های بسیاری را که منجر به لغو محکومیت او شد، نشان می‌دهد. در آن زمان، پس از فاش شدن این که قاضی سرجیو مورو بر تحقیقات گسترده‌ فساد در سوءاستفاده از بودجه عمومی او را متهم کرده، افکار عمومی نسبت به رییس‌جمهوری سابق تغییر کرد. مورو به‌طور نادرست با دادستان‌ها برای تشکیل پرونده‌ای علیه لولا تبانی کرده بود.

استون می‌گوید: شواهد جدی مبنی بر رفتار نادرست مورو وجود داشت.

مورو همچنین اطلاعاتی از تحقیقات خود درباره لولا را با اف‌بی‌آی و مقامات آمریکا به اشتراک گذاشته و استون این را شواهد دیگری از مداخله آمریکا در منطقه می‌داند و یادآور می‌شود که آمریکا دهه‌ها این کار را در کشورهایی مانند شیلی و السالوادور انجام داده است.

استون می‌گوید: ما در آمریکای جنوبی سابقه بسیار بدی داریم و سال‌ها مداخله کرده ایم. او حتی این احتمال را رد نمی‌کند که دولت آمریکا در مرگ هوگو چاوز، رهبر ونزوئلا بر اثر سرطان در سال ۲۰۱۳ نقش داشته باشد.

این کارگردان می‌گوید: او به طرز مرموزی مرد. یک سرطان بسیار ناگهانی که به سرعت شروع شد. اگر تاریخ مرگ و میر ناشی از سرطان‌های سریع مانند [قاتل لی هاروی اسوالد] را بدانید، باید این سوال را مطرح کنید که آیا چیز مرموزی در جریان است؟ مطمئناً بسیاری از ونزوئلایی‌ها بر این باورند که آمریکا در این امر دخالت داشته است. اما ما نمی‌دانیم و نمی‌توانیم آن را ثابت کنیم.

استون درباره انتخابات ریاست‌جمهوری برزیل در سال ۲۰۲۲ و بازگشت لولا به قدرت، می‌گوید: برزیل مدتی دموکراسی خوبی داشت و من بسیار خوشحالم که آنها آن را دوباره حفظ کردند. زمانی که ما فیلم را می ساختیم، می‌شد آن را در چهره مردم و عشق آنها به دموکراسی خود مشاهده کرد.

استون از فیلم «اسنودن» در سال ۲۰۱۶ که جوزف گوردون-لویت در آن به عنوان افشاگر جنجالی بازی کرد، فیلم بلندی نساخته و مشغول ساخت مستندهایی درباره ترور کندی و انرژی هسته‌ای بوده است. او می‌گوید تقریباً آماده است تا یک فیلم داستانی جدید بسازد و همراه دیوید تالبوت، روزنامه‌نگار و نویسنده «صفحه شطرنج شیطان» در حال نوشتن فیلمنامه است.

او می‌گوید: نمی‌توانم به شما بگویم درباره چیست. ما چندین پیش‌نویس انجام داده‌ایم و در حال رسیدن به آن هستیم. امیدوارم سال آینده به آن برسم.

در ۷۷ سالگی، هنوز فصل‌های تاریکی از تاریخ بشر و توطئه‌های در سایه وجود دارد که استون به آنها فکر می‌کند و قصد دارد آنها را بررسی و باز کند.