این هنر چشم نواز شناسه ملی هنر ایرانی است

سجاد تبریزی خبرنگار اطلاعات نوشت: در این نمایشگاه حدود 200 اثر از بیش از 160 هنرمند خوشنویس به نمایش درآمده و برخی آثار با تذهیب و تشعیر همراه است. همچنین چند اثر حجم و سرامیک و مجموعه‌ای به نام «دولت قرآن» از آثار استاد «یدالله کابلی» که برای نخستین بار از آن رونمایی شده در این نمایشگاه به نمایش درآمده است.

در مراسم افتتاحیه نمایشگاه روایت باران، جمعی از استادان و هنرمندان مطرح خوشنویسی کشور از جمله «محمد سلحشور»، «رسول مرادی»، «مجید آماده‌رزم»، «علی‌اشرف صندوق‌آبادی»، «امیرهوشنگ آقامیری» و نیز وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌به همراه معاون توسعه و مدیریت منابع وزارت ارشاد و مدیرعامل صندوق اعتباری هنر حضور داشتند که به گفتگو با هنرمندان و بازدید از آثار پرداختند.

شاخص‌ترین هنرمندان

بسیاری از بزرگان خوشنویسی کشور با ارائه آثار خود به این نمایشگاه بر غنای آن افزوده‌اند. دکتر «محبوبه کاظمی ‌دولابی»، مدیر مسئول نگارخانه ترانه باران با اشاره به روند برگزاری و آثاری که در نمایشگاه روایت باران به نمایش در آمده، می‌گوید: در پی هتک حرمت به قرآن کریم و واکنش هنرمندان، بر آن شدیم تا از هنرمندان عرصه آثار قرآنی حمایت کنیم.

این تصمیم نگارخانه موردتوجه مثبت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ و همچنین مدیرعامل محترم صندوق اعتباری هنر در همراهی و حمایت از برگزاری این نمایشگاه قرار گرفت که نویدبخش اهمیت دادن به جایگاه بخش خصوصی در رسیدن به اهداف مشترک فرهنگی و توسعه اقتصاد هنر‌های ایرانی و اسلامی ‌است.

وی می‌افزاید: بر همین اساس کلید برگزاری این نمایشگاه زده شد تا این همکاری شکل گیرد. در ادامه، فراخوان حضور هنرمندان سراسر کشور اعلام شد و آثار در دو مرحله مورد داوری و انتخاب قرار گرفت. نتیجه تلاش چندین‌ماهه مجموعه، نمایشگاهی است که اکنون در فرهنگسرای نیاوران برپا شده و تا پایان اردیبهشت ماه نیز میزبان علاقه‌مندان خواهد بود.

بخش‌های نمایشگاه

نمایشگاه هنرهای قرآنی شامل چندین بخش تخصصی است. 

خانم کاظمی می‌گوید: این نمایشگاه در بخش‌های کتابت، قطعه، سطر، حجم، چلیپا، خط نقاشی، حجم و... در دو بخش هنرمندان معاصر و بخش قدما برپا شده است. 

در نیم‌طبقه فوقانی نمایشگاه، مجموعه‌ای از آثار تاریخی نمایش داده شده که از آن جمله می‌توان به خط کوفی دوران اولیه اسلامی، خطوطی با قدمت قرن دوم و سوم هجری اشاره کرد. همچنین از دوره قاجار چندین اثر در معرض دید عموم قرار گرفته است.

وی یادآور می‌شود: همه آثار از این جهت که با محوریت آیات قرآن هستند شاخصند ، چرا که وقتی یک هنرمند قصد می‌کند آیه‌ای از قرآن بنویسد، به زیباترین شکل ممکن این کار را اجرا می‌کند و به نمایش می‌گذارد.

دکتر کاظمی ‌با اشاره به تنوع سبک و خطوط به نمایش گذاشته‌شده توضیح می‌دهد: در این نمایشگاه،خطوطی که سال‌ها مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌ در این نمایشگاه به نمایش درآمده است که به طور ویژه می‌توان از خط «محقق» یاد کرد. همچنین کتابت با خط فارسی موردتوجه قرار گرفته و چند نمونه از اصل آثار کتابت قرآن در نمایشگاه قرار داده شده است. یک اثر نگارگری که سوره نمل و داستان حضرت سلیمان را به تصویر کشیده از دیگر آثار این نمایشگاه است.

نمایشگاه بی‌نظیر

به اذعان بزرگان خوشنویسی کشور، نمایشگاه روایت باران در نوع خود بی‌نظیر است یا دست‌کم طی یک دهه گذشته شبیه آن برگزار نشده بود.
استاد علیرضا کدخدایی، خوشنویس پیشکسوت می‌گوید: خانم دکتر کاظمی‌ عاشق است که در این راه قدم برمی‌دارد و اگر کسی عشق به هنر نداشته باشد نمی‌تواند چنین کاری انجام دهد. کار وی بسیار قابل ستایش است. 

کاری که ایشان می‌کند مرا یاد مرحوم «معصومه سیحون» می‌اندازد که با یک گالری کوچک، کارهای بسیار بزرگی انجام می‌داد.

وی با اشاره به آثار به نمایش درآمده در این نمایشگاه می‌گوید: هنر خوشنویسی از جایگاه بزرگی در عرصه هنر ایران برخوردار است، چرا که با معنا و مفهوم کار دارد.

پیش از این، خط در خدمت ادبیات و نوشتن بود، اما حالا تصویر در این هنر پررنگ‌تر شده است. 

خط در تصویر، نقش ایفا می‌کند و نقاشی و گرافیک در آن دخیل شده‌اند. امروزه هنرمندان جوان آثار بدیعی را خلق کرده‌اند که جای مباهات دارد.
این استاد پیشکسوت امیدوار است که آثار به نمایش درآمده به صورت کتاب منتشر شود، زیرا برای بسیاری از مردم لذتی که در تماشای آثار روی کاغذ وجود دارد با آنچه در گوشی و صفحه کامپیوتر می‌بینند قابل قیاس نیست.

شکسته با قلم بزرگ

اثر به نمایش درآمده از استاد کدخدایی در نمایش روایت باران، اثری منحصر به‌فرد است. وی توضیح می‌دهد: زمانی به این نتیجه رسیدم باید کاری را انجام بدهم که هیچ کس نکرده باشد و در تاریخ بماند. برای همین از اندازه بزرگ قلم برای خط شکسته استفاده کردم. تا پیش از این نهایت قلمی ‌که برای شکسته استفاده می‌شد، سه تا چهار میلی‌متر بود، اما من با قلم 40 میلی‌متری کار کردم.

کدخدایی تأکید می‌کند: هنرمند خوشنویس شبیه هنرپیشه سینما و تلویزیون نیست، چهره‌اش برای جامعه ناشناخته است. برگزاری نمایشگاه‌ها شاید اندکی موجب شناخته شدن هنرمندان شود. الان هنرمندان هنرهای تجسمی ‌کارهای عالی ارائه می‌دهند و اثرگذار هم هستند، اما کسی آن‌ها را نمی‌شناسد.

او به تأثیر خوشنویسی بر ادبیات و حکمت می‌پردازد و می‌گوید: اگر دقت کنیم، ادبیات ما مدیون خوشنویسی است. خوشنویسی باعث ماندگاری و دیده شدن ادبیات شده است. هنرهای تصویری دیگر ارتباطی با متن نوشتاری ندارند، این در مورد موسیقی هم وجود دارد، در کشورهای اروپایی بسیاری از افراد، موسیقی بی‌کلام گوش می‌دهند، اتفاقی که در کشور ما کمتر می‌افتد و موسیقی با کلام شناخته می‌شود.  کلام و ادبیات برای ما به صورت سنتی جایگاه بزرگی دارد و با خوشنویسی ماندگار شده است. اگر جدی‌تر و بیشتر به خوشنویسی پرداخته شود متوجه می‌شویم ادبیات ما با خوشنویسی شناخته می‌شود و این نکته قوت خوشنویسی است.

وی در مورد سبک‌های جدید خوشنویسی می‌افزاید: «خط ـ نقاشی» مُد روز و زودگذر است، به نظر می‌رسد ماندگاری زیادی نخواهد داشت و شاید روزی تمام شود؛ چرا که کسی با تحصیلات و آگاهی کامل در این راه کار نمی‌کند، «خط ـ گرافیک» هم همین طور. البته امیدوارم روند این دو نیز به سمت جلو باشد. مهم این است که هنرمندان با آگاهی به سراغ کار بروند و آن را پیگیری کنند. 

کوتاهی متولیان

به نظر می‌رسد خوشنویسی حضور پررنگی در محافل هنری ندارد. علیرضا کدخدایی در این مورد معتقد است: متولیان اصلی خوشنویسی کوتاهی کرده‌اند. خوشنویسی در نمایشگاه سالانه قرآن کریم کمرنگ شده، در حالی که در سال‌های پیش، پررنگ‌ترین بخش این نمایشگاه بود. با این حال به نظر من خوشنویسی پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته است. پس از ظهور استاد امیرخانی، خوشنویسی شروع به توسعه و پیشرفت کرد و این روند ادامه‌دار شد. بعدها با آمدن کامپیوتر، خوشنویسی به صورت هنر درآمد.

وی تأکید می‌کند: انجمن خوشنویسان به عنوان متولی امر باید پیشقدم باشد . این نمایشگاه‌ها و شبیه آن باید توسط انجمن خوشنویسان برگزار شود. باید بدانیم خوشنویسی شناسه ملی هنر ماست و در خارج از مرزها ما را با خوشنویسی می‌شناسند.

استاد کدخدایی در پایان گفتگوی خود می‌گوید: عموما وقتی گفتگو به آخر نزدیک می‌شود، می‌گویند بهتر است مسئولان کاری بکنند.

 می‌خواهم بگویم اتفاقا بیایید به مسئولان فکر نکنیم، از آن‌ها کاری برنمی‌آید، بهتر است آن‌ها  را فراموش کنیم. مردم ولی‌نعمت هنرمندان هستند، نه دولت. بهتر است افراد متمول و کسانی که در خیریه‌ها مشغولند بازار بزرگ خرید آثار هنرمندان و فروش آن‌ها به نفع خیریه‌ها را ایجاد کنند تا هم اقتصاد هنر رونق بگیرد و هم کار خیر انجام شود.