مراقب حال دریاچه ارومیه باشید

اطلاعات نوشت: بیش از 3 دهه از روند خشک شدن دریاچه ارومیه می‌گذرد که امسال به مدد بارش‌های مناسب در فصل بهار، بهبود نسبی در وضع دومین دریاچه شور دنیا حاصل شده و به این ترتیب موجی از شادی توام با برگزاری جشنواره های تفریحی نظیر بادبادک ها را به راه انداخته است اما این که چگونه می توان این شرایط را طی ماه های آینده و در فصل تابستان حفظ کرد، مساله ای است که هرچه زودتر باید در دستور کار مسئولان ذیربط قرار گیرد؛درغیر این صورت این شادی هم گذرا خواهد بود.

روند خشک شدن دریاچه ارومیه از دهه 70 خودنمایی کرد و از آن زمان تاکنون برنامه ها و اقدامات متعددی توسط دولت‌های مختلف تهیه و اجرا شده و در مواردی هم به نتایج خوبی رسیده است اما به دلیل عدم مراقبت های لازم، احیای دریاچه نه فقط ادامه نیافته، بلکه متوقف و شرایط آن  وخیم هم شده است به نحوی که در بهمن و اسفند پارسال به مرز نابودی هم رسید که خوشبختانه، بارش های خوب در بهار  امسال،جان تازه ای به نگین آذربایجان داده است و بر همین اساس مسئولان ذیربط موظفند با بهره گیری از نظرات کارشناسان،از بازگشت دریاچه به روزهای زوال پیشگیری کنند و هشدارها درباره احتمال بازگشت به گذشته را جدی بگیرند.

نکته قابل توجه این که مشکل امروز دریاچه ارومیه نتیجه چندین دهه مدیریت ناصحیح منابع آبی، کشت و توسعه بی رویه اراضی کشاورزی، کاهش بارندگی و استفاده بی رویه از آب‌های زیرزمینی است و با رهاسازی آب چند سد و انتقال آب نمی‌توان این دریاچه را به شرایط اکولوژیک
 بازگرداند.تغییر الگوی کشت، کاهش و مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی، استفاده اصولی از ذخایر آب‌های زیرزمینی، مشارکت مردم همچنان از مهمترین اقدامات برای تداوم بهبود شرایط نسبی این تالاب بین‌المللی است.

احیای دریاچه وارد فاز نرم‌افزاری شد

دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه درباره آخرین وضع دریاچه ارومیه در گفتگو با مهر گفت: اکنون این دریاچه 1225 کیلومتر وسعت دارد و حجم آب آن هم به بیش از یک میلیارد و ۷۲۰میلیون مترمکعب رسیده است.

محمدصادق معتمدیان با بیان این که فاز نخست احیای دریاچه ارومیه به محوریت سخت افزاری رو به پایان است و همزمان فاز دوم نرم افزاری آغاز شده است، افزود: همه پروژه‌های سخت افزاری با بیش از چند هزار میلیارد تومان برای احیای دریاچه ارومیه انجام شد تا وعده‌های دولت زمین نماند و اکنون همچنان با فرآیند احیا، وارد فاز نرم افزاری می‌شویم.

وی با بیان این که برنامه رهاسازی از سدها با افزایش حجم ذخایر آب آن ها انجام گرفته و از آذرماه سال گذشته رهاسازی انجام شده است، افزود: اکنون ۴۱۱مترمکعب بر ثانیه ورودی آب به دریاچه ارومیه است که با این میزان ورودی به دریاچه در روز حدود ۵۰میلیون مترمکعب می‌رسد.

معتمدیان  با تاکید بر این که مشکل اصلی در زمینه احیای دریاچه ارومیه مربوط به نوع مدیریت منابع آبی است، ادامه داد: اکنون ۵۷درصد منابع آبی آذربایجان غربی برای 3 محصول سیب، یونجه و چغندر مورد استفاده قرار می‌گیرد که نشان دهنده نبود مدیریت منابع آبی در مصارف کشاورزی است و این رویه‌ها باید به سرعت تغییر یابد .جایگزینی باغات پسته و گردو به جای محصولات پرآب بر در دستور کار قرار گرفته است که درآمد و اشتغال بیشتر و کاهش مصرف را برای منطقه به ارمغان خواهد آورد.

اتمام طرح‌های سخت افزاری نجات دریاچه ارومیه

سعید شهند مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی هم با اشاره به عزم جدی دولت برای احیای دریاچه ارومیه، گفت: برنامه‌های نرم افزاری و سخت افزاری گوناگونی برای احیای نگین فیروزه‌ای شمال غرب ایران اجرایی شده است و تا 2 ماه آینده با تلاش شبانه روزی تمامی پروژه‌های سخت افزاری نجات این دریاچه به پایان می‌رسد و به این ترتیب با اقدامات و پیگیری‌های انجام شده تمامی پروژه‌ها و مصوبات ستاد احیای دریاچه ارومیه که تا قبل از دولت سیزدهم نیمه تمام مانده بودند تکمیل و به بهره برداری می‌رسند .

وی افزود: با بارش‌های بهاری در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و تأمین حداکثری حق آبه، شاهد افزایش سطح تراز و وسعت پهنه آبی دریاچه ارومیه در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته هستیم.

 شهند با اشاره به رهاسازی‌های به جا و به موقع حقابه دریاچه ارومیه از سدهای استان و سد چراغ ویس سقز واقع در استان کردستان و همچنین رهاسازی آب سد کانی سیب از طریق تونل و کانال انتقال آب به سمت دریاچه ارومیه که برای اولین بار از آخر پاییز سال گذشته و ۲ماه زودتر انجام شده است وضع کنونی دریاچه ارومیه را نسبت به ابتدای سال آبی در اول مهرماه و همچنین مدت مشابه در سال گذشته را خوب و مطلوب ارزیابی کرد و گفت: با ادامه این روند و همچنین نزولات آسمانی پیش بینی می‌شود امسال وضع دریاچه بهتر از سالیان
 گذشته باشد.

وی با بیان این که وضع تالاب‌های اقماری و حیات وحش پارک ملی دریاچه ارومیه هم مطلوب است، افزود: با همکاری شرکت آب منطقه‌ای استان و با محوریت کارگروه استانی نجات دریاچه ارومیه و سایر دستگاه‌های مرتبط، حق آبه ۱۱تالاب اقماری دریاچه ارومیه که از تالاب‌های مهم و بین‌المللی استان در 3 شهرستان نقده، مهاباد و میاندوآب هستند به طور کامل اختصاص یافته و این تالاب‌ها در فصول مختلف سال میزبان پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی هستند.